LİMAN OPERASYON MÜDÜRÜ SEÇİM KRİTERLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 10, 55 - 86, 31.08.2022

Murat Yorulmaz , Mert Çağlar Kıral

Öz

Dünya ticaret hacminde gerçekleşen artışla birlikte dünya ticaretinin büyük çoğunluğunun yürütüldüğü denizyolu taşımacılığının önemini de her geçen gün artmaktadır. Artan hacimle birlikte denizyolu taşımacılığının kara ve deniz bağlantısında ki düğüm noktasını oluşturan ve en önemli bileşeni olan limanlarda da yük hacmi ile rekabet artışı meydana gelmektedir. Gerçekleşen artış limanlarda verilen hizmetlerinde artmasına neden olmaktadır. Limanlarda, gemi ve yükün operasyonel işlemleri, planlanması, çalışan personelin idame edilmesi gibi karmaşık hizmetler verilmektedir. Verilen hizmetler sırasında gerçekleşebilecek herhangi bir aksama hem taşımacılığın aksamasına hem de limanların ulaşmak istedikleri rekabet avantajını kaybetmelerine neden olabilecektir. Limanlar işletme çevresi ile iyi bir ilişki ile birlikte, günümüz teknolojilerini de kullanarak rekabet avantajı ve verilen hizmetlerden müşteri memnuniyeti sağlamak istemektedirler. Bu kapsamda çalışmanın amacı, liman işletmelerinin faaliyetlerinin yürütülmesinde kritik öneme sahip olan liman operasyon müdürü seçim kriterleri belirlenmesidir. Araştırmada çok kriterli karar verme yöntemlerinden Analitik Ağ Süreci (AAS) kullanılmış olup, toplanan veriler Super Decisions programı ile çözümlenmiştir. Çalışmada önem derecesi yüksek olan ana kriter olarak ‘‘Mesleki Yetkinlikler’’, alt kriter olarak ise ‘‘Sektörel Tecrübe’’ kriteri bulunmuştur. Literatürde liman yöneticileri seçimi ile ilgili çalışmalara rastlanılmamış olup, yapılan çalışmalar genellikle personel düzeyinde çalışanların seçimi ile ilgilidir.Dolayısıyla bu çalışma, liman işletmelerinde liman operasyon müdürü seçim kriterlerinin belirlenmesi konusunda literatüre katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Liman, Liman Operasyon Müdürü, Personel Seçimi, Analitik Ağ Süreci

DETERMINING THE SELECTION CRITERIA OF THE PORT OPERATIONS MANAGER

Öz

With the in crease in the world trade volume, the importance of maritime transport, where the majority of world trade is carried out, is in creasing day by day. With the in creasing volume, there is an in crease in competition with the cargo volume in the ports, which are the most important component and the nodal point in the land and sea connection of maritime transport. This in crease causes an in crease in the services provided at the ports. Complex services such as operation al processes of ships and cargo, planning, and maintenance of working personnel are provided at the ports. Any disruption that may occur during the services provided may cause both the disruption of transportation and the loss of the competitive advanta ge that the ports want to achieve. Ports want to provide competitive advantage and customer satisfaction from the services provided by using today'stechnologies, together with a good relationship with the operating environment. In this context, the aim of the study is to determinethe port operations manager selection criteria, which have critical importance in the execution of the activities of port enterprises. In the research,Analytical Network Process (ANP), one of the multi-criteria decision-making methods, was used and the collected data were analyzed with the Super Decisions program. In the study, "Vocational Competencies" was found as the main criterion with a high degree of importance, and "Sectoral Experience" as a sub-criterion. Studies on the selection of port managers have not been found in the literature, and the studies are generally related to the selection of personnel at the personnel level. There fore, this study contributes to the literature on the determination of port operations manager selection criteria in port enterprises.

Anahtar Kelimeler

Personnel Selection, Port, Port Operation Management, Analytical Network Process

Kaynakça

• Referans1 Acer, A.& İnci, H. (2020). Personel seçim sürecinin AHP tabanlı MOORA yöntemi ile değerlendirilmesi: Liman saha operasyon elemanı seçimi üzerine bir uygulama. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 16(Özel Sayı), 3689-3713.
• Referans2 Akça, N., Sönmez, S., Gür, Ş., Yılmaz, E., & Eren, T. (2018). Kamu hastanelerinde Analitik Ağ Süreci yöntemi ile finans yöneticisi seçimi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi 5(2), 133-146.
• Referans3 Aksakal, E.& Dağdeviren, M. (2010). ANP ve DEMATEL yöntemleri ile personel seçimi problemine bütünleşik bir yaklaşım.(Yüksel Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). Ankara.
• Referans4 Akten, N. (1992). Liman planlaması: Liman üniteleriyle kapasitesi arasındaki ilişki ve elleçleme maliyetlerinin hesaplanması. (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). İstanbul.
• Referan5 Altınçubuk, F. (2000). Liman idare ve işletmesi. İstanbul: Deniz Ticaret Odası Yayınları. İstanbul
• Referans6 Aydın, G. (2008). Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve bir sanayi işletmesinde uygulanması. (Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). Kocaeli.
• Referans7 Akyurt, H. (2021). Ordu ilindeki otel işletmelerinde personel seçim kriterlerininAHP yöntemi ile belirlenmesi. Uluslararası Turizm ve Teknoloji Araştırmaları Dergisi 2(2), 59-71.
• Referans8 Ateş, A., Karadeniz, Ş. & Esmer, S. (2010). Dünya konteyner taşımacılığı pazarında Türkiye'nin yeri. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi 2(2), 83-89.
• Referans9 Aydın, Z. (2018). Kocaeli körfezinde denizyolu yolcu taşımacılığının AHP ve ANP yöntemleri kullanılarak değerlendirilmesi. (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). İstanbul.
• Referans10 Bayraktutan, Y.,& Özbilgin, M. (2013). Limanların uluslararası ticarete etkisi ve Kocaeli limanlarının ülke ekonomisindeki yeri. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bİlimler Dergisi 28, 11-41.
• Referans11 Bozkurt, C., Pelit, İ. & Irmak, E. (2018). Türkiye ve Dünya'da denizyolu taşımacılığı. 3.Uluslararası Sosyal Beşeri ve Eğitim Bilimleri Kongresi.
• Referans12 Chaur-luh, T. (2014). Theorganizationalclimate and employees’ jobsatisfaction in the terminal operationcontext of Kaohsiung Port. TheAssianJournal Of Shipping And Logistics 30(3), 373-392.
• Referans13 Çelikbel, Y. (2018). Personel seçimi için bütünleşik Gri AHP MOORA yaklaşımının kullanılması: Sağlık sektöründe yönetici seçimi üzerine bir uygulama. TheJournal of Operations Research, Statistic, Econometrics and Mangement Information Systems 6(1), 69-82.
• Referans14 Çetin, M. (2021). Limanlarda mesleki eğitimler ve iş sağlığı güvenliği: Örnek bir liman işletmesinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü). İstanbul.
• Referans15 Dağdeviren, M., Akay, D. & Kurt, M. (2004). İşdeğerlendi̇rme, faktör derece puanlarının beli̇rlenmesi̇ndehedef programlama yöntemi̇nin kullanılması.Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi 19(1), 89-95.
• Referans16 Demircan, U. (2021). Demiryolu taşımacılığının liman hizmet pazarlarına etkileri. Denizyolu Taşımacılığı ve Lojistiği Dergisi 2(2), 91-100.
• Referans17 Efe, B. & Kurt, M. (2018). Bir liman işletmesinde personel seçimi uygulaması. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi 8(2), 417-427.
• Referans18 Erdin, C. (2019). Bulanık TOPSIS yöntemiyle yönetici seçimi. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3(1), 37-50.
• Referans19 Ergin, A. (2011). Tedarik zinciri yönetiminde konteyner taşıyıcı firma seçimi ve Türkiye'deki uygulaması. (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). İstanbul.
• Referans20 Ersoy, Y. (2021). AHP ve TOPSIS yöntemleri kullanılarak tekstil sektöründe personel seçimi. Kafdağı Dergisi 6(1), 60-78.
• Referans21 Esmer, S. (2019). Liman ve terminal yönetimi. Anadolu Üniversitesi Yayınları. Eskişehir.
• Referans22 Hawary, S.I.,& Al-Ajmi, H. (2017). Organizationalcommitment of theemployees of theportssecurityaffairs of TheState of Kuwait: theİmpact of humanrecoursesmanagementpractices. International Journal of AcademicResearch in Economics and Management Sciences, 6.
• Referans23 Karabacak, G. (2012). Analitik Hiyerarşi Yöntemi ve Analitik Ağ Süreci ile mühimmat seçimi. (Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü). Erzurum.
• Referans24 Karlı, H. &Tanyaş, M. (2020). Lojistik yönetiminin dijital dönüşümü: Akıllı lojistik üzerine sistematik literatür haritalanması. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi 7(2), 613-632.
• Referans25 Kartal, A. (2022). Denizcilik işletmelerinde hizmet kalitesinin ölçümü: Hopa Limanı'nda bir uygulama. (Yüksek Lisans Tezi, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). Balıkesir.
• Referans26 Kol, B. (2010). Türkiye'nin dış ticaretinde deniz taşımacılığının önemi ve sorunları. (Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). İzmir.
• Referans27 Ilgaz, A. (2018). Lojistik sektöründe personel seçim kriterlerininAHP ve TOPSIS yöntemleri ile değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3(32), 586-605.
• Referans28 Deniz Ticaret Odası (2021). Denizcilik sektör raporu. https://www.denizticaretodasi.org.tr/media/SharedDocuments/sektorraporu/DenizcilikSektorRaporu2021.pdf (25.05.2022)
• Referans29 Mira, M.,Choong, Y &Thim, C. (2019). Theeffect of HRM practices and employees’ jobsatisfaction on employeeperformance. Management ScienceLetters , 9(6), 771-786.
• Referans30 Nyangweso, E. W. (2018). Effect of strategicrecruitment on employeeperformance: A casestudy of Kenya Portsauthorıty (Of TheDegree Of Master Of Business Administration, Human Resource Option, Of Technical University Of Mombasa). Mombasa.
• Referans31 Papadimitriou, G.,Theotokas, I., &Progoulaki, M. (2005). Manningstrategies in Greek-ownedshipping and the role of outsourcing .International Association of MaritimeExonomistsAnnual Conference, Limassol, Cyprus.
• Referans32 Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (2021). Ulaşan ve erişen Türkiye. https://www.uab.gov.tr/uploads/pages/bakanlik-yayinlari/ulasan-ve-erisen-turkiye-2021.pdf (25.05.2022)
• Referans33 Özbek, A. (2014). Yöneticilerin çok kriterli karar verme yöntemi ile belirlenmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 24, 209-225.
• Referans34 Öztürk, D. & Keleş, M. (2020). AHP ve TOPSIS yöntemleri kullanılarak motorlu kurye seçimi: İlaç sektöründe bir uygulama. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18(2), 275-291.
• Referans35 Polat, T. & Kara, N. (2021). Personel seçiminde bulanık DEMATEL ve bulanık VIKOR yöntemlerinin uygulanması. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi 23, 376-385.
• Referans36 Subaşı, H. (2011). Çok kriterli karar vermede kullanılan TOPSIS ve AHP yöntemlerinin karşılaştırılması ve bir uygulama. (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). İstanbul.
• Referans37 Şengönül, G. (2017). Lojistik hizmet sağlayıcı işletmelerin denizyolu konteyner taşıyıcı seçim ölçütlerinin incelenmesi. (Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). İzmir.
• Referans38 Mesleki Yeterlilik Kurumu (2015). Ulusal meslek standardı liman operasyon müdürü.https://portal.myk.gov.tr/index.php?fileName=09UMS0035-6%20Rev%2001%20Liman%20Operasyon%20M%C3%BCd%C3%BCr%C3%BC&dl=Meslek_Standartlari/3335/SON_TASLAK_PDF_20180925_155755.pdf (25.05.2022)
• Referans39 Tezcan, Ö. (2019). Liman yöneticilerinin limanın sürdürülebilirlik performansı açısından öncelikli yetkinliklerinin değerlendirilmesi. (Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). İzmir.
• Referans40 Tezcan, Ö.,& Kuleyin, B. (2022). A newperspective on selecting port managers. In Handbook of Research on theFuture of theMaritimeIndustry: 246-267. IGI Global.
• Referans41 Türk Dil Kurumu (2022). https://sozluk.gov.tr/ (20.05.2022)
• Referans42 Yaran, A. (2009). Marmara Bölgesi'nde RO-RO taşımacılığının liman yeri seçimi ve bir uygulama. (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). İstanbul.
• Referans43 Yorulmaz, M. & Patruna, E. (2021). Liman işletmelerinde dijitalleşmeden beklentiler ve yöneticilerin bakış açısı. International Journal of Management and Administration 5(9), 118-131.
• Referans44 Yorulmaz, M. (2009). Deniz taşımacılığı ve Deniz Sigortaları. İstanbul: Akademi Denizcilik Yayınları.
• Referans45 Yorulmaz, M. & Yanık, A. (2021). Gemi Kaptanlarının Yönetici Kriterlerinin Belirlenmesi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi 7(2), 53-66.