SAĞLIKLI AİLE ÖLÇEĞİ: KISA VE UZUN FORMUNUN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 2, 174 - 192, 30.12.2021

Azmi Çağlar Yusuf Akyıl Yakup İme

Öz

Öz: Bu çalışmanın amacı, Crandall ve arkadaşları (2020) tarafından geliştirilen Sağlıklı Aile Ölçeği’ni Türkçe’ye uyarlayıp geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır. Sağlıklı aile ölçeği 18-65 yaş arasındaki bireylerin aile sağlığı düzeyini belirlemek üzere geliştirilmiştir. Araştırmada üç farklı araştırma grubundan 315’i kadın, 378’i erkek olmak üzere toplamda 693 katılımcı yer almıştır. Psikometrik özellikleri belirlemek adına; dil geçerliği, iç tutarlık, ölçüt geçerliği ve doğrulayıcı faktör analizi yöntemleri kullanılmıştır. Ölçeğin dil geçerliği açısından Türkçe formun orjinal form ile eşdeğer olduğu, yapı geçerliği için yapılan doğrulayıcı faktör analizi ile orjinal ölçeğin yapısındaki alt boyutlarını oluşturan dörtlü yapı doğrulanmıştır. Ölçüt geçerliği çerçevesinde sağlıklı aile ölçeği Beck depresyon envanteri ile negatif yönde, yaşam doyumu ölçeği ile pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Cronbachalpha katsayısı ölçeğin geneli için .81, ailede sosyal ve duygusal sağlık süreçleri alt boyutu için .87, aile için sağlıklı yaşam tarzı alt boyutu için .91, aile sağlığı kaynakları için .84 ve aile dışında sosyal destekler alt boyutu için .83 olarak saptanmıştır. Araştırma sonuçlarına bakıldığında Sağlıklı Aile Ölçeği Türkçe Formunun geçerli ve güvenilir olduğu ve Türkiye’de yürütülecek bilimsel araştırmalarda kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aile, sağlıklı aile, ölçek uyarlama

Kaynakça

• Acuna, M. A., Kataoka, S. (2017). “Family Communication Styles and Resilience Among Adolescents”, Social Work, 62:261–269.
• Beck, A. T. (1961). “An Inventory For Measuring Depression”, Arch Gen Psychiatry, 4(6), 561-571.
• Becvar, J. R. and Becvar, S. D. (1982). “Systems Theory and Family Therapy”, Washington DC: University Press of America.
• Bronfenbrenner U, Morris P. A. (2006). “The Bioecological Model Of Human Development”, In: Lerner RM, Damon W, (Eds.), Handbook Of Child Psychology: Theoretical Models of Human Development (pp.793-828)..Hoboken, NJ: Wiley.
• Bulut, I., (1990). “Aile Değerlendirme Ölçeği El Kitabı”, Ankara: Özgüzeliş Matbaası.
• Chew J., Carpenter J., Haase A. M. (2018). “Young People's Experiences Of Living With Epilepsy: The Significance Of Family Resilience”, Social Workin Health Care, 57(5), 332–54.
• Crandall, A., Weiss-Laxer, N. S., Broadbent, E., Holmes, E., Magnusson, B. M., Okano, L., Berge, J., Barnes, M. D., Hanson, C. L., Jones, B., & Novilla, L. B. (2020). “The Family Health Scale: Reliability And Validity Of A Short- And Long-Form”, Frontiers in Public Health,8,1-13.
• Dağlı, A. ve Baysal, N. (2016). “Yaşam Doyumu Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-126.
• Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J. and Griffin, S. (1985). “The satisfaction With Life Scale”, Journal of Personality Assessment, 49 (1), 71-75.
• Doğan İ. (2007). “Vatandaşlık, Demokrasi Ve İnsan Hakları”, Ankara: Pegem Yayıncılık, 6. Baskı. Epstein, N. B., Baldwin, L. M., & Bishop, D. S. (1983). “The McMaster Family Assessment Device”, Journal of Marital and Family Therapy, 9(2), 171-180.
• Ersanlı, K. (2014). Aile içi ilişkilerin dayandığı psikolojik temeller. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 5 (1) , 51-54.
• Fastame, M. C. (2021). “Life Satisfaction In Lateadultspan: Thecontribution of Family Relationships, Health Self-Perception And Physicalactivity”, Aging Clinical and Experimental Research, 33,1693-1698.
• Genez Muluk, E. (2004). “Alt Ve Üst Sosyoekonomik Düzeydeki Ailelerin Aile Yapıları Ve Anne Çocuk İlişkisinin İncelenmesi”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Anabilim Dalı.
• Gladding S. T. (2012). “Aile Terapisi: Tarihi, Kuram Ve Uygulamaları”, Keklik İ, Yıldırım İ, (Eds.). Ankara: Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Yayınları.
• Hallaç, S. ve Öz, F. (2014). “Aile Kavramına Kuramsal Bir Bakış”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 6(2) , 142-153.