POPÜLİST POST-TRUTH SİYASETE ETİK KURAMLAR PERSPEKTİFİNDEN BAKMAK

Yıl 2023, Cilt: XIV Sayı: I, 72 - 87, 28.09.2023

Nusret Sinan Evcan

Öz

Bu makale günümüzde yaygınlaşan popülist siyaset ve post-truth sahnesini etik ve ahlakın merceğinden incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada genel anlamda farklı etik kuramların değerlerinin popülist siyasetin değerleriyle taban tabana karşıt olduğu tespit edildi. Bir başka tespit popülizmin değer dahi taşımadığı ve farklı değerleri savunur gibi yapıp aslında salt bir çıkarcılığın peşinden gittiğinin saptanmasıdır. Bu anlamda popülizmin tercih ettiği etik kılavuzlardan bir tanesi Faydacılık akımıdır. Faydacılık akımı Eylem ve Kuralcı Faydacılık şeklinde ikiye ayrılır. Eylem Faydacılık aslında mümkün olan en fazla insanın mutluluğu prensibini benimserken eşitlik ve adalete vurgu yapıyormuş gibi dursa da sonuca giden yolları dikkate almayarak neredeyse en mühim etik kriteri ihlal etmiştir. Popülizm ve post-truth sahnesi de bu yumuşak karnı kendisine örnek almıştır. Kuralcı Faydacılıkta ise sonuca giden yolların etik anlamda kurgulanması kaygısı vardır. Sonuç olarak etik kuramlarının neredeyse tamamına yakınının popülist oportünizm ile uyuşmadığını iddia etmek mümkündür. Bu araştırma nitel bir yaklaşımla literatür taraması üzerine inşa edilmiş betimsel ve karşılaştırmalı tarih yöntemi kullanılmıştır

Anahtar Kelimeler

Etik kuramları, faydacılık, siyaset, popülist siyaset, post-truth

POPÜLİST POST-TRUTH SİYASETE ETİK KURAMLAR PERSPEKTİFİNDEN BAKMAK

Öz

This article aims to weigh today's populist politics and its post-truth scene on the scales of ethical theories. The study discovers that in general the values adopted by different ethical theories are diametrically opposite to the values adopted by populist politics. Another discovery is that populist politics does not carry any value at all but just pretend that it defends some values while actually it runs after pure opportunity and calculation. In this respect one of the populism’s ethical guides is utilitarianism. There ara two derivatives of Utilitarianism. Act Utilitarianism and Rule Utilitarianism. Theory of Act Utilitarianism pretends that it desires highest happinest for highest possible number of people but actually it ignores a crucial ethical criteria: Which means are utilised to reach ends. This ethical weakness of act utilitarianism is well exploited by populist politics and its post-truth scene. By contrast, In Rule Utilitarian theory, there is a care about the means utilized to reach ends As a result it is possible to claim that almost all ethical theories are incompatible with populist opportunism and post-truth disvalues. This research uses a descriptive and comparative historical research method built upon litterature review with a qualitative approach.

Anahtar Kelimeler

Ethical theories, utilitarianism, politics, populist politics, post-truth

Kaynakça

• Alpay, Y (2017). “Yalanın Siyseti”, Destek Yayınları, İstanbul.
• Bochenski, J.M (1964). “Contemporary European Philosophy”, University of California Press, Berkeley and Los Angeles.
• Brecht, B. (2003). “Brecht on Art and Politics”, Metheun, London.
• Coşgun, M. (2021). “Post-Truth: Hegemonya’nın yeni İdeolojik Aygıtı.” Akademik Hassasiyetler. 8(15), ss. 67-82.
• Doğan, Ö. (2004). Etik-Ahlak Felsefesi, İnkılap Kitabevi, İstanbul.
• Evcan, N.S. (2022). “Against instinctual reason: Alain Badiou on the disinterested interest of truth procedures in the post-truth era.” Contemporary Political Theory 21, ss. 567–587. https://doi.org/10.1057/s41296-021-00470-4
• Hobbes, T. (1651) Leviathan, Printed for Andrew Crooke at the Green Dragon in St Pauls Church Yard.
• Kant, I. (1785). Groundwork of the Metaphysics of Morals, Cambridge Edition, trans. Mary J. Gregor, AA 4:421.
• Koca, B. U. (2021). “Jeremy Bentham’ın faydacı ahlakının temelleri ve ahlak eğitimi açısından değerlendirilmesi”. İçtimaiyyat Sosyal Bilimler Dergisi. 6(1), ss. 81-103.
• McIntyre, L. (2018) Post-Truth. Cambridge, MA: MIT Press.
• Mill J.S., Bentham, J. (1987). “Utilitarianism and Other Essays”, Penguin Classics.
• Nietzsche, F. (2022). Güç İstenci, Çev. Nilüfer Erçeli, Say Yayınları.
• Ogbujah, C. N. (2020). “Populism in a Democracy: Ethical Concerns”. Journal of Applied Philosophy. Vol. 18. No. 5, ss 34-48.
• Pojman, L. (2011). Ethics: Discovering Right and Wrong, Wadsworth Publishing.
• Paskow, A. (1991). “Heidegger and Nazism”. Philosophy East and West, Oct., 1991, Vol. 41, No. 4, The Sixth East-West Philosophers' Conference (Oct. 1991), pp. 522-527.
• Platon (2018). Devlet, Bordo-Siyah Yayınevi, İstanbul.
• Platon (2022) Sofist, çev: Cenap Karakaya, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Rousseau, J.-J (1754) (2002). The Social Contract and the First (Discourse on the Sciences and Art) and Second Discourses (Discourses on the Origins of Inequality). Translated by Susan Dunn. New Haven: Yale University Press.
• Sage, A. (2014). “Sarkozy's war with judges risks hurting French establishment”. Reuters.https://www.reuters.com/article/uk-france-sarkozy-judges-idUKKBN0FI0A620140713 28 Mayıs 2023 de erşim sağlandı.
• Sartre, J. P. (1948). Existensialism and Humanism, Meuthen Publisher.
• Scheler, M. (1973). Formalismus in der Ethik und die materiale Wertethik, Gesammelte Werke, Band 2, Siebte durchgesehene und verbesserte Auflage. Ed. Manfred. S. Frings. Bonn: Bouvier, (2000). English ed.: Formalism in Ethics and Non-Formal Ethics of Values. Trans. Manfred S. Frings and Roger L. Funk. Evanston, IL: Northwestern UP.
• Spinoza (2011). Etika, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.