«The vaccines in the veterinary medicine and the particulor points that attention attention must be paid in the vaccine applications»

Yıl 1990, Cilt: 7 Sayı: 1, 59 - 84, 01.12.1990

Nejat Aydın

Öz

Veteriner Hekimlikte Aşılar ve Aşı Uygulamalarında Dikkat Edilecek Hususlar

Öz

Aşılar, verildikleri canlıda immuniter sistemi uyararak vücudu
hastalıklara karşı aktif bağışık hale getiren maddelerdir. ilk defa çiçek
aşılaması ile başlayan ve daha sonra birçok hastalığa karşı uy- .
gulamaya sokulan aşı ile bağışıklama yöntemleri ile günümüzde, her
aşıdan olumlu sonuç alınmasa bile, hemen her hastalığın aşısının
üretilmesi üzerinde yoğun çalışmalar yapılmaktadır. ilerleyen teknik
ve moleküler düzeydeki çalışmalar sonunda ileride hemen her hastalığa
karşı etkin bir aşı elde edilebileceği mümkün görülmektedir.
Gerek moleküler kimya ve gerekse gen mühendisliği dallarının
hızla gelişmesi, aşı üretiminde yeni tekniklerin doğmasına yol açmıstır.
Bu yolla elde edilen aşılar, aslında klasik aşılar olarak adlandırabileceğimiz (Tüm bakteri. virus, parazit ve toksinlerden attenuasyon
veya inaktivasyon yoluyla hazırlanan aşılar) aşıların etkili olmadığı
(Bazı viral, bakteriyel ve paraziter hastalıklar) · veya istenmeyen
yan etkilerinin görüldüğü (Newcastle, kuduz, çiçek, vs.) hastaliklarla
mücadele amacıyla hazırlanmaktadır. Birçoğunun üretimi şu
anda deneme aşamasında olan ve geleceğin aşıları olarak tanımlanan
bu aşılardan başarılı sonuçlar alındığı çeşitli araştirıcılar tarafından
bildirilmiştir. Yeni teknikler ile elde edilmeye çalışılan aşıları beş grupta toplamak mümkündür. Buna göre; 1 - Rekombinant DNA
aşıları, 2- Kimyasal yolla sentez edilen aşılar, 3- Rekombinant
virus aşıları, 4- Mutant aşıları, 5- Antiidiotip antikor aşıları olarak
adlandırabileceğimiz bu aşıların yakın bir gelecekte yaygın olarak
kullanım alanı bulacağı şüphesizdir.

Anahtar Kelimeler

Veteriner Hekimlikte Aşı, Aşı, Aşı Uygulamaları, Aşı Uygulamalarında Dikkat Edilecek Hususlar, Nejat AYDIN, Etlik Veteriner Mİkrobiyoloji Dergisi, 1990, Rekombinant DNA aşıları, Kimyasal yolla sentez edilen aşılar, Rekombinant Virus Aşıları, Mutant Aşılar, Antiidiotip Antikor Aşılar

Kaynakça

• ALOUF. J.E. (1985) : Vaccins anti-toxines. Ann. lnst. Pasteur/Microbiol., 136B: 309-321 .
• ARDA, M. (1985) : Rekombinant DNA teknolojisi (konferans). Etlik Vet. Kont. Araş.Enst. Ankara
• ARDA, M. (1985) : immunoloji. A.Ü. Vet. Fak. Yayın . , 404. A.Ü. Basımevi, Ankara.
• ARDA, M. (1986) : Tavukların önemli ·hastalıkları ve korunma· yolları. Afyon Yem Sanayi A.Ş. Eğitim Yayinları, I. RETMA Basımevi, Ankara.
• ARNON, R and SELA, M. (1985) : Synthetic vaccines: present and future. Ann. lnst. Pasteur/.lmmnunol . 136D: 271-282.
• AYDIN, N. (1978) : Adjuvantlar ve veteriner hekimlikte kullanımları. Vet. Hek. Dern. Derg., 48 (2) : 13-19.
• AYDIN, N. (1987) :İmmunoloj i ve seroloji ders notları A.Ü. Vet. Fak. Ankara.
• AYDIN, N. (1984) : Kanatlı enfeksiyonlarının serolojik teşhisi amacıyla kullanılan reaktiflerin standardizasyonu ·ve aşı kontrolu. Etlik Vet. Kont. Araş . Enst. .Derg., 5 (6-7): 138- 150
• BLACK L. FRANCIS, J. and· NICHOLLS, M.J. (1985) : Protecting young do- mesticated animals from infectious disease: The Vet. Ann., 25: 45-61.
• BROWN, F. (1984) : Synthetic viral vaccines. Ann. Rev. Microbiol., 3: 221- 235.
• BROWN, T .. D.K. (1985) : New poultry vaccines by genetic manipulation. Span, 28 (2): 68-70.
• CHEDID, L. · (1985) :· Adjuvants of immunity Ann. lnst. Pasteur/ lmmunol., 136D: 283-291.
• DONER, F. and McDONELT, J.L. (1985) : Bacterial toxin vaccines. Vaccine, 3: 94-102 .
• ESKELUND, K (1979) : lnactivated vaccines. Zootecnica, 5: 18-22.
• KANRA, G., DiKER, S. ve CEYHAN, M. (1985) : Bakteri aşıları. Katkı 6 (5) : 341-350.
• KREAGER, K. (1985) : Good results with polyvalent marek, vaccine. Misset İnt. Poultry, 2 (1): 8-11. TIZARD, I. (1982) : ·An itroduction to veterinary immunology: 2ED. W.B. Sounders Comp., London.