«Cryptosporidiosis»

Yıl 1992, Cilt: 7 Sayı: 3, 109 - 126, 01.12.1992

M. Arda Seyisoğlu

Öz

Cryptosporidiosis

Öz

Cryptosporidium türleri, Coccidia grubu protozoonlardan olup, insanların,
memeli hayvanların, kanatlıların, balıkların ve sürüngenlerin sindirim kanalı
epitel hücreleri içinde çoğalıp gelişirler. Buna ilaveten kanatlılarda trachea,
bursa fabricius ve conjunctivada, insan ve domuzlarda solunum sisteminde,
Rhesus maymunlrında safra kesesi, safra yolları ve pankreasda lokalize olurlar.
Bu etkenler özellikle buzağı ve insanlarda .ishallere, bazı konakçılarda ise
subklinik enfeksiyonlara neden olmaktadırlar. Onceleri seyrek bulunduklrı ve
konakcıya özgü oldukları düşünülen bu protozoonların şimdi her yerde mevcut
Dünya'nın her tarafında oldukları ve birçok konakçılarının bulunduğu ve normal
konakçıların dışında immun yetersizliği olan bireylerde fırsatçı patojen olarak
bilinmektedir. üzeilikle kazanılmış immun yetersizlik sendromlularda bu
protozoonun oluşturduğu enfeksiyon uzun süreli ve hayatı tehdit eden bir durumla
sonuçlanır. Immunolojik olarak yeterli bireylerde ise bu etkenler kısa
süreli, kolera benzeri hastalık oluşturabilir. Cryptosporidium türlerinin
gelişmeleri diğer enterik Coccidia türlerine benzer ve enfeksiyon oocystlerin
oral yolla alınması ile oluşur. Extracellular olmaları ile diğer Coccidia
türlerinden ayrıldığı bildirilmişse de, bunların konakçı hücresine ait membranlarla
çevrili olarak bulundukları, bu nedenle de gerçek anlamda extracellular
olmadıkları ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Cryptosporidiosis, M.Arda SEYİSOĞLU, 1992, Etlik Veteriner Mİkrobiyoloji Dergisi

Kaynakça

• Burgu. A. (1984) : Türkiye'de buzağılarda cryptosporidiumların bulunuşu ile ilgili ilk çalışmalar. A.Ü. Vet. Fak. Derg. 31 (3): 573-585.
• Burgu, A. (1984) : İnsanlarda cryptosporidiosis ve zoonoz önemi A.Ü. Vet. Fak. Derg. 31 (3) : 586-593.
• Current, W.L. (1985) cryptosporidiosis. JAVMA. 187 (12) : 1334 - 1338.
• Current, W.L. and Reuse. N.C. (1986). A comparison of endogeneous development of three isolates of cryptosporidium in suckling mice J. Protozool. 33 (1): 98-108.
• Current, W.L., Upton, S.J and Haynes, T.B. (1986) : The life cycle of cryptosporidium baileyn. sp. (Apicomplexa, cryptosporidiidae) infecting chickens . J. Protozool. 33 (2) : 289-296.
• Fayer, F. and Ungar, B.L.P. (1986) : Cryptosporidium spp. and cryptosporidiosis. Microbiological Reviews. 50 (4) : 458-438.
• Fayer, R., Andrews, C., Ungar, B.L.P. and Blagburn, B. (1989) : Efficiacy of hyperimmune bovine colostrum for prophylaxis of cryptosporidiosis in neonatal calves. J. Protozool. 75 (3) : 393-397.
• Heine, J., Pholens, J.F.L., Moon, H.W. et al. (1984) : Enteric lesions and diarrhoea in gnotobiotic calves ınonoinfected with cryptosporidiosis species. J. Infect. Dis. 150 : 768-775.
• Mouten, D.J., Van Kruiningen, H.J. and Lein, D.H. (1974) : cryptospordiosis in a calf. JA VMA. 165 (lO) 914-917.
• Moon, H. Woode, G.N. and Alırens F.A. (1982) : attempted chemoprophylaxis of of cryptoporidiosis in calves. Vet. Re c. ll O : 181.
• Özkul, İ.A., Alçığır, G. ve Karaer, Z. (1989) : Oğlaklarda cryptosporidiosis. 6. ulusal parazitoloji kongresi, 26-29 eylül, İstanbul.
• Özkul, İ.A., Alçığır, G .. Karaer, Z. ve Kutsal, O, (1989) : Piliçlerde cryptosporidiosis. 6. ulusal parazitoloji kongresi, 26-29 Eylül, !stanbul.
• Sandford, S.E. (1987) : Enteric cryptosporidial infection in pigs. 184 cases (1981- 1985). JAVMA. 190 (6) : 695-698.
• Sobieh, M., Tacal, J.V., Wilcke, B.W .• Lawrence, W. and El-ahraf, A. (1987). Investigation of cryptosporidial infection in calves in San Bemardina Caunty, California JA VMA. 191 (7) : 816-818
• Tzipori, S. (1983), cryptosporidiosis in animals and huınans. Microbiol. Dev. 47. 84-96.
• Tzipori, S .. Smith. M., Halpin, C., Angus, K.W., Sherwood, D.and Campbell, T. (1983 ), Experimental cryptosporidiosis in calves : elinical manifestations and pathological findings. Microbioi. Rev. 112. 116-120.
• Tzipori, S. (1979) : Cryptosporidiosis in perspective. J. parasitol. 75 (1) : 179.
• Willson, P.J. and acres, S-D. (1982). A comparison of dichromate solution floatation and fecal smears for diagnosis of cryptosporidiosis incalves. Can. Vet. J. 23 : 240-246
• Zeybck. H., Gültek. A., seyisoğlu, M.A. (1989) : Ankara yöresi sağlıklı ve ishalli buzağılarda paraziter hastalık etkenlerinin saptanması. I. Uluslararası önemli buzağı hastalıkları sempozyumu, 26-29 eylül, Etlik-Ankara