ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME TEKNİKLERİNİN HATA MODU VE ETKİLERİ ANALİZİNDE KULLANIMI

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, 94 - 108, 01.12.2015

Onur Özveri Muhammed Kabak

Öz

Hata modu ve etkileri analizi HMEA bir çok sektörde kullanılan ve çok sayıda bilimsel araştırmaya konu olan geniş kabul görmüş bir risk değerlendirme metodudur. Bu metotta hata türlerinin önceliklendirilmesi “Risk Önceliği Göstergesi” RÖG değerine göre yapılmaktadır. Genel Kabul görmüş bir metot olmasına HMEA, RÖG hesaplamaları ve hata türlerinin RÖG değerlerine göre önceliklendirilmesi ile ilgili eleştirilere maruz kalmaktadır. Olasılık, şiddet ve keşfedilebilirlik değerlerinin farlı kombinasyonları ile aynı RÖG değerinin elde edilebilmesi, olasılık, şiddet ve keşfedilebilirlik faktörlerinin birbirlerine göre nispi ağılıklarının hesaplamalarda göz önünde bulundurulmaması ve olasılık, şiddet ve keşfedilebilirlik faktörlerinin değerlerinde yaşanan küçük değişimlerin RÖG değerini büyük oranda değiştirmesi eleştiri konularından bazılarıdır. Literatürde yöntemin eleştirildiği noktaların ortadan kaldırılması için kullanılan çok sayıda yaklaşım söz konusudur. Hata türlerinin önceliklendirilmesinde çok kriterli karar verme tekniklerinin kullanılması bu yaklaşımlardan biridir. Bu çalışmada hata türlerinin önceliklendirilmesinde çok kriterli karar verme tekniklerinden AHP ve PROMETHEE kullanılarak daha uygun sonuçların elde edilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hata Modu ve Etkileri Analizi, AHP, PROMETHEE, Risk Değerlendirme

THE USAGE OF MCDM TECHNIQUES IN FAILURE MODE AND EFFECT ANALYSIS

Öz

FMEA Failure Mode and Effect Analysis is an widely accepted risk assessment tool which used many of industries and has been subject of numerous scientific research. In this method, prioritization of failure modes based on RPN Risk Priority Number . Though FMEA is common accepted method, it has been criticized due to computation of RPN and prioritization of failure modes based on RPN scores. Some of these criticisms are, different combinations of O Occurrence , S Severity and D Detection risk factors may exactly same value, relative importance among O,S and D is not taken into consideration and RPN is more sensitive to variations in O,S and D risk factors. To overcome the drawbacks of traditional RPN computation several approaches have been proposed in literature. Usage of MCDM Multi Criteria Decision Making techniques in prioritization of failure modes is one of these approaches. In this study, we purpose to obtain more proper results in prioritization of failure modes with use of AHP Analytic Hierarchy Process and PROMETHEE Preference Ranking Organization Method for Enrichment Evaluation methods.

Anahtar Kelimeler

Failure Mode and Effect Analysis, AHP, PROMETHEE, Risk Assessment

Kaynakça

• Avikal, S., Mishra, P.K. and Jain, R. (2013), A Fuzzy AHP and Promethee Method-Based Heuristic for Disassembly Line Balancing Problems, International Journal of Production Research, Vol: 51
• Braglia, M. (2000), MAFMA: Multi-Attribute Failure Mode Analysis, International Journal Of Quality & Reliability Management, Vol:17
• Bruno, G., Esposito, E., Genovese, A. and Passaro, R. (2009), The Analytic Hierarcy Process in the Supplier Selection Problem, Proceedings of 10th Annual International Symposium on Analytic Hierarchy Process, Pittsburgh, ABD
• Chang, K., H. (2009), Evaluate the Ordering os Risk for Failure Problems Using a More General RPN Methodology, Microelectronics Reliability, Vol: 49
• Chen, K., J. and Lee, Y., C. (2007), Risk Priority Evaluated by ANP in Failure Mode and Effect Analysis, Quality Tolls and Techniques, Vol: 4
• Chen, H., Y., Wang, C., T. and Wu, Y., C. (2011), Strategic Decisions Using the Fuzzy PROMETHEE for IS Outsourcing, Expert Systems With Application, Vol: 38
• Chin, K., S., Wang, M., W., Poon, G., K., K. and Yang, J., B. (2009), Failure Mode and Effect Analysis by Data Envelopment Analysis. Decision Support Systems, Vol: 8
• Hu, A., H., Hsu, C., W., Kuo T., C. and Wu, W., C. (2009), Risk Evaluation of Green Components to Hazardous Substance Using FMEA and FAHP, Expert Systems with Applications, Vol: 36
• Kutlu, A., C. and Ekmekçioğlu, M. (2012), Fuzzy Failure Modes and Effect Analysis by Using Fuzzy TOPSIS-Based Fuzzy AHP, Expert System with Applications, Vol: 39
• Liu H., C., Liu, L. and Mao, X., L. (2012), Risk Evaluation in Failure Mode and Effect Analysis with Extended VIKOR Method Under Fuzzy Environment. Expert Systems with Applications, Vol: 39
• Maheswaran, K. and Loganathan, T. (2013), A Novel Approach for Prioritizaton of Failure Modes in FMEA Using MDCM, International Journal of Engineering Research and Applications, Vol:3
• Ömürbek, N., Üstündağ, S. and Helvacıoğlu Ö., C. (2013), Kuruluş Yeri Seçiminde Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) Kullanımı: Isparta Bölgesi’nde Bir Uygulama,Yönetim Bilimleri Dergisi, Sayı: 21
• Öztekin, C. (2006), Hizmet Sektöründe Hata Türü Etkileri Analizi ve Bir Uygulama, Unpublished Master Thesis, Marmara University Institute of Social Sciences, İstanbul
• Pillay, A. and Wang, J. (2003), Modified Failure Mode and Effect Analysis Using Approximate Reasoning, Reliability Engineering and System Safety, Vol: 79 Saaty, T., L. (1980), The Analytic Hierarchy Process, McGraw-Hill, ABD
• Saaty, T., L. (1987), The Analytic Hierarchy Process – What It is and How It is Used, Mathematical Modelling, Vol: 9
• Sofyalıoğlu, Ç. (2011), Grey Evaluation Model of Process Failure Mode Effect Analysis. Ege Akademik Bakış, Vol: 1
• Taillandier, P. and Stinckwich, S. (2011), Using the Promethee Multi Criteria Decision Making Method to Define New Exploration Strategies for Rescue Robots, IEEE International Symposium on Safety, Security and Rescue Robotics, 1-5 November, Kyoto, Japan
• Tay M., K. and Lim C., P. (2006), Fuzzy FMEA with a Guided Rules Reduction System for Prioritization of Failures, Internatioal Journal of Quality & Reliability Management, Vol: 23
• Vencheh, A., H., Hejazi, S. and Eslamiasab, Z. (2013), A Fuzzy Lineer Programming Model for Risk Evaluation in Failure Mode and Effect Analysis, Neural Comput & Applic, Vol: 22
• Wang Y., M., Chin K., S., Poon, G., K., K. and Yang, J., B. (2009), Risk Evaluation in Failure Mode and Effect Analysis Using Weighted Geometric Mean, Expert Systems with Applications, Vol: 36
• Yılmaz, B. and Dağdeviren, M. (2010), Comparative Analysis of PROMETHEE and Fuzzy PROMETHEE Methods in Equipment Selection Problem, Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, Vol:25