SOSYAL SORUMLULUK: FEDAKARLIK MI? STRATEJİK Mİ?

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 1, 10 - 30, 01.06.2015

Nihat Gültekin

Öz

İşletmeler doğaları gereği ekonomik kurumlar olmakla beraber, aynı zamanda sosyal kurumlardır. Gelişmiş toplumlarda işletmeler, faaliyetlerinin olumsuz sonuçlarını, işletme sahip ve/veya ortaklarıyla zaman zaman çatışan sorumluluklarla dengeleyip, faaliyetlerinin toplumsal sonuçlarını tartmalıdırlar. İşte sosyal sorumluluk bu noktada dengeleyici bir rol oynamaktadır. İşletmeler ekonomik, etik ve sosyal performanslarını dengelemelidirler. Zaten, günümüzde işletmeler artık, ekonomik başarının yanında, bir de topluma sağladıkları katkıyla da değerlendirilmektedirler. 21. yüzyılda toplum, iş dünyasının, toplumsal konuları stratejilerinin bir parçası haline getirmelerini istiyor. Bu bağlamda işletmeler de kaynaklarının bir kısmını sosyal sorumluluk projelerine ayırmak için çaba içindedirler. Sosyal sorumlulukların farklı boyutları olmakla beraber, işletmeler stratejik boyutunu daha çok tercih etmektedirler. İşletmeler destekledikleri sosyal faaliyetleri her ne kadar “toplumsal refaha yönelik sorumluluklar” olarak tanımlasalar da, işletme ve toplumun karşılıklı kazanç durumunu yarattığı için, stratejik sosyal sorumluluğu daha çok tercih etmektedirler. Bu çalışmamızda, sosyal sorumluluğun etik ve fedakar boyutunun yanında, stratejik bir boyuta da sahip olduğunu vurgulamaya çalıştık.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Sorumluluk, Stratejik Sosyal Sorumluluk

SOCIAL RESPONSIBILITY: ALTRUISTIC OR STRATEGIC?

Öz

Enterprises are economical institutions by its nature, as well as being social institutions. In developed societies, enterprises should balance the negative results of their actions with the occasionally conflicting responsibility of its owner and/or shareholders, while measuring the social effects of its actions. Social responsibility serves as the stabilizing force at this point. Enterprises should balance economical, ethical and social performances. Yet, enterprises are being evaluated by their contribution to the society besides their economical success. In the 21stcentury, the society demands enterprises to take into consideration the social issues as part of their strategies. In this context, enterprises are allocating some of their resources to social responsibility. Although having a diverse set of dimensions, enterprises are mostly selecting the strategic dimension of social responsibility. In spite of defining the social actions they support as “social welfare oriented responsibilities”, they have tendency towards the strategic social responsibility since it creates mutual benefit between the enterprise and the society. In this paper, we have tried to explain that the social responsibility possesses a strategic dimension, along with its ethical and altruistic dimensions

Anahtar Kelimeler

Social Responsibility, Strategic Social Responsibility

Kaynakça

• BLOOM, P.N. & GUNDLACH, G.T., (2001), Handbook of Marketing and Society, Thousand Oaks, CA:Sage Publications.
• BOATRİGHT, J.R., (1999), Ethics and the Conduct of Business, 3rd ed., NJ:Prentice-Hall.
• BOONE, L. E. & KURTZ D. L., (1994), Business and Society, New York:Harper Collins.
• BRENKERT, G.G., (1996), Private Corporations and Public Welfare, Ethics in the Workplace: Selected Readings in Business Ethics, Minneapolis/St Paul:West Publishing Company.
• BÜYÜK S.,(2006), Türkiye'nin KSS Liderleri, http://www.bendevarim org/makale_03.html Erişim tarihi:28.02.2014.
• CARR, A.Z., (1996), Is business bluffing ethical?. Beyond Integrity: A Judeo-Christian Approach: Zondervan Publishing House.
• CARROLL, A.B., (2000), Business Ethics, Guilford: McGraw-Hill.
• CİNGÖZ, A., AKDOĞAN A. A., (2012), İşletmelerin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri: Kayseri İli’nde Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (3): s.331-349.
• ÇELİK, A. (2007), “Şirketlerin Sosyal Sorumlulukları”, Coşkun Can Aktan (Ed.), Kurumsal Sosyal Sorumluluk: İşletmeler ve Sosyal Sorumluluk içinde, İstanbul: İGİAD Yayınları No:4, s. 61-84.
• DİNÇER Ö., (2003), Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, Beta Basım Yayım, İstanbul.
• EREN E., (1990), İşletmelerde Stratejik Planlama ve Yönetim, İÜ Yayını, İstanbul.
• GEOFFREY, P. L., (2001), The Boundaries of Strategic Corporate Social Responsibility, Journal of Consumer Marketing, 18(7), 595-630.
• http://www. capital.com.tr/haber.aspx?HBR_KOD=4452, (21.04.2014).
• http://www.yenivizyon.blogspot.com/2007/10/sosyal-sorumluluk.html Erişim: 25.03.2014
• JANSSON, A. & NİLSSON F. & RAPP, B., (2000), “Environmentally Driven Mode of Business Development: A Management Control Perspective”, Scandinavian Journal of Management, 16, 305-333.
• JONES, D., (1997), Good Works, Good Business, USA Today.
• KOTLER, P., LEE, N., (2005), Corporate Social Responsibility: Doing the Good for Your Company and Your Cause, Canada, John Wiley&Sons.
• KÜSKÜ, F., (2001), Sorumluluk mu, Zorunluluk mu? Türk Otomotiv Sektörü’ndeki İşletmelerin Çevre İle İlgili Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi, 9. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 24-26 Mayıs, Silivri-İstanbul, 155-169.
• McWİLLİAMS, A. & SİEGEL, D. (2001). Corporate Social Responsibility: A Theory of the Firm Perspective, Academy of Management Review, 26(1), 117-127
• MELO, T., GALAN, J., (2009), “Effects of Corporate Social Responsibility on Brand Value”, 13th Annual Conference on Corporate Reputation, Identity, and Competitiveness, Amsterdam
• MİLLER, F.D. & AHRENS, J., (1993), The Social Responsibility of Corporations, Business Ethics: A Philosophical Reader, NJ:Prentice-Hall.
• ÖZDEMİR, H., Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Marka İmajına Etkisi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:8, Sayı:15, Bahar 2009, s.57-72 PAKSOY, F., Kurumsal Sosyal Sorumluluk kimin işi? www.halklailiskiler.com.tr/detay.asp?id=3502 (Erişim: 30.04.2014)
• PELTEKOĞLU, F.B.,(2007), Halkla İlişkiler Nedir?, Beta Yayınları, İstanbul.
• PİRA A. & BAYTEKİN E. P., (2003), İşletmelerde Toplumsal Sorumluluk ve “Aygaz Ev Kazalarına Karşı Uyarıyor” Toplumsal Sorumluluk Kampanyası Örneği, 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 22-24 Mayıs,Afyon, 265-278.
• POLONSKY, M.J., JEVONS, C., (2006)., “Understanding Issue Complexity When Building a Socially Responsible Brand”, European Business Review, (Vol. 18 No.5), 340-349.
• PORTER M. E. & KRAMER M. R., Rekabet Avantajı ile Kurumsal Sosyal Sorumluluk Arasındaki Bağlantı, Capital, 1 Ocak 2007, www.sucsr.com/kurumsal-sosyal-sorumluluk/makaleler/kurumsal-sosyal- sorumluluk.php Erişim: 11.03.2014.
• QUESTER, P.G. & THOMPSON, B., (2001), Advertising and promotion leverage on arts sponsorship effectiveness, Journal of Advertising Research, 41(1), 33-47.
• SABUNCUOĞLU Z., (1992), İşletmelerde Halkla İlişkiler, Rota Ofset, Bursa.
• SMİTH, N.C. & QUELCH, J.A., (1993), Ethics in Marketing, Homewood, IL.:Irwin.
• TIĞLI, M., PİRTİNİ, S., ÇELİK, C., (2007), “Sosyal Sorumluluk Kampanyalarının Genç Tüketicilerin Marka Farkındalığı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesine _Enstitu27_Sayi_9_1_07.pdf. [21,04,2014]. Yönelik Araştırma”
• http://www.prbu.com/kitaplik/KSS
• TORLAK, Ö. & ÖZDEMİR Ş., (2003), Küçük ve Orta Ölçekli İşletme Yöneticilerinin İş Ahlakı ve Sosyal Sorumluluk Anlayışları Üzerine Bir Alan Araştırması, 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 22-24 Mayıs, Afyon, 145-160.
• ÜLGEN H. & MİRZE S.K., (2004), İşletmelerde Stratejik Yönetim. Literatür Yayınları, İstanbul, s.33.
• VALLANCE, E., (1995), Business Ethics At Work, Cambridge University Pres.