TURİSTLERDE ÇEVRE BİLİNCİNİN ÇEVREYE DUYARLI MÜŞTERİ DAVRANIŞI VE ÇEVREYE DUYARLI KONAKLAMA İŞLETMELERİNDE KALMA TERCİHLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 1, 114 - 133, 01.06.2015

Güney Çetin Gürkan Dilek Dönmez Polat Tülay Demiralay

Öz

Bu çalışma, yerli turistlerde çevre bilincinin çevreye duyarlı müşteri davranışı, çevreye duyarlıkonaklama tesislerinde konaklama eğilimi ve bu tesislere daha fazla ödeme yapma isteğiüzerindeki etkisini incelemek üzere gerçekleştirilmiştir. Yılda en az bir kez herhangi birkonaklama işletmesinde konaklayan 223 yerli turist üzerinde yürütülen çalışmanın sonuçları,öncelikle çevreye duyarlı müşteri davranışının enerji tasarrufu, su tasarrufu ve yenidenkullanılabilirlik olarak üç alt boyuttan oluştuğunu ortaya koymuştur. Nedensellik analizlerineticesinde ise, çevre bilincinin çevreye duyarlı müşteri davranışının her üç alt boyutu üzerinde deanlamlı etkisi olduğu görülmüştür. Ayrıca yine çevre bilincinin hem çevreye duyarlı birkonaklama tesisinde konaklama eğilimi hem de daha fazla ödeme yapma isteği üzerinde anlamlıbir etkisi olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çevre Bilinci, Çevreye Duyarlı Müşteri Davranışı, Çevreye Duyarlı Konaklama İşletmeleri, Yapısal Eşitlik Modeli.

THE EFFECTS OF ENVIRONMENTAL CONSCIOUSNESS ON GREEN CONSUMER BEHAVIOR AND INTENT TO STAY IN AN ENVIRONMENTALLY SENSITIVE ACCOMODATION UNITS

Öz

This study was conducted to research environmental consciousness’ effect on attitude of customer’s environmental sensitivity and intent to stay/pay more to the green hotels. 223 tourists that stay at least one time in an accommodation unit were participated in the study. The results showed that attitude of customer’s environmental sensitivity has three components as energy saving, water saving and reusability. Causality tests revealed that environmental consciousness has significant effect on all three component of attitude of customer’s environmental sensitivity. Moreover, environmental consciousness has also significant effect on intent to stay in a green hotel and pay more green hotels than non-green ones

Anahtar Kelimeler

Environmental Consciousness, Attitude of Customer’s Environmental Sensitivity, Environmentally Sensitive Accommodation Units, Structural Equation Modeling.

Kaynakça

• Ahipaşaoğlu, H. S. (2002), Seyahat Acentacılığı ve Tur Operatörlüğü, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Aracıoğlu, B., Tatlıdil, R. (2009), Tüketicilerin Satın Alma Davranışında Çevre Bilincinin Etkileri, Ege Akademik Bakış / Ege Academic Review, 9 (2), 435-461.
• Avcıkurt, C., Karaman, S. (1995), Global ve Bölgesel Düzeyde Uluslararası Turizm Hareketleri ve Türkiye, Turizmde Seçme Makaleler, Ankara: TUGEV Yayınları.
• Ay, C., Ecevit, Z. (2005), Çevre Bilinçli Tüketiciler, Akdeniz İİBF Dergisi, No:10, 238 – 263.
• Ay, Selanik, T. (2010), Sosyal bilgiler dersinde çevre bilinci kazandırmada medya ürünlerinden yararlanmaya ilişkin öğrenci görüşleri, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 1, (1), 76-93.
• Ayaş, N. (2007), Çevresel Sürdürülebilir Turizm Gelişmesi, Gazi Üniversitesi iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (9/1), 59 – 69.
• Baker, M.A., Davis, E.A., Weaver, P.A. (2014), Eco-friendly Attitudes, Barriers to Participation, and Differences in Behavior at Green Hotels, Cornell Hospitality Quarterly, Vol. 55(1),89-99.
• Bayer, M. Z. (1990), Eco-Turizm, I. Ulusal Turizm Kongresi Bildirileri, Kuşadası, 173.
• Bayram, N. (2010), Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş AMOS Uygulamaları. Ankara:Ezgi Kitabevi.
• Byrne, B. M. (2010), Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming, 2nd ed., Taylor and Francis Group.
• Canbay, N. (2011), Turizm Sektöründe Yükselen Trend: Yeşil Oteller, Yeşil Bina Dergisi, http://www.yesilbinadergisi.com/?pid=25558, Erişim 23.07.2014.
• Chen, T. B., Chai, L. T. (2010), Attitude Towards the Environment and Green Products: Customer’s Perpective, Management Science and Engineering, Vol.4, No.2, 27-39.
• Cooper, C., Fletcher, J., Fyall, A., Gilbert, D., Wanhill, S. (2008), Tourism Principles and Practice. Fourth Edition, England: PrenticeHall, Harlow, 363-364.
• Cornelissen, G., Pandelaere, M., Warlop L. (2006), Cueing Common Ecological Behaviors to Increase Environmental Attitudes. Persuasive Technology, Berlin: Springer, 39-44
• Çabuk, B., Karacaoğlu, C. (2003), Üniversite öğrencilerinin çevre duyarlılıklarının incelenmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, (36), 1-2.
• Çalışkan, M. (2002), Yetişkinlerde çevre duyarlılığını etkileyen etmenler, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Demir, C., Çevirgen, A. (2006), Turizm ve Çevre Yönetimi: Sürdürülebilir Gelişme Yaklaşımı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Doğan, T. (2012), Turizm ve Çevre İlişkisi Bağlamında Ekoturizmin Çevre Üzerine Etkileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Dış İlişkiler ve Avrupa Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Durmuş, B.; Yurtkoru, E.S., Çinko, M. (2011), Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi, Beta Yayınevi, 4. Baskı, İstanbul.
• Erten, S. (2004), Çevre eğitimi ve çevre bilinci nedir, çevre eğitimi nasıl olmalıdır?, Çevre ve İnsan Dergisi, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın Organı, 65/66.
• Eyüpoğlu, A. (2003), Çevre Eğitimi, Çevre Bilinci ve Sorumluluklar, www.kutuphanelergm.gov.tr/edirne halk / oluşum 29- 3.
• Gök, A., Türk, M. (2011), Perakendeci İşletmelerde Çevreyi Koruma Bilinci Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,16 (2), 125-152.
• Gössling, S. (1999), Ecotourism: A Means To Safeguard Biodiversity And Ecosystem Functioııs. Ecological Economics, Vol.29, 303-320.
• Ha, H.-Y. ve Janda, S. (2012), Predicting Consumer Intentions to Purchase Energy-Efficient Products, Journal of Consumer Marketing, 29(7), 461-469.
• Han, H., Hsu, L.J., Lee, J. (2009), Empirical investigation of the roles of attitudes toward green behaviors, overall image gender, anda ge in hotel customers’ eco friendly decision-making process, International Journal of Hospitality Management, Vol.28, 519-528.
• Harju-Autti, P. (2013), Measuring Environmental Awareness in Nineteen States in India, Universal Journal of Environmental Research and Technology, Vol.3 (5), 544-554.
• Holiday Inn, 2010, “Çevreye yardım için bize yardım eder misiniz?”
• Holjevac, I.A. (2003), A vision of tourism and the hotel industry in the 21st century, Hospitality Management, (22), 129–134.
• Huang, H., Lin, T., Lai, M., Lin, T.L. (2014), Environmental consciousness and green customer behavior: An examination of motivation crowding effect, International Journal of Hospitality Management, Vol.40, 139-149.
• Kalafatis, S. P., Pollard, M., East, R., Tsogas, M. H. (1999), Green Marketing and Ajzen’sTheory of Planned Behaviour: A Cross – Market Examination. Journal of Consumer Marketing, Vol: 16, No: 5, 441 – 460.
• Kalaycı, Ş. (2010), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, İstanbul:Asil Yayın Dağıtım.
• Kant, S., Sharma, Y. (2013), The environmental awareness of secondar school students with reference to their intelligence. BPR Technologia: A Journal of Science Technology and Management, Vol:2, Iss.1, 33-39.
• Keleş, R. (1997), Çevre, Yurttaş, Sorumluluk, İnsan, Çevre, Toplum, İstanbul: İmge Kitapevi.
• Koetting, M., Widener, F. (2008). Ten Business Travel Trends for 2010, CWT vIsIon, Issue 3, 42-43.
• Millar, M., Baloglu, Ş. (2008), Hotel Guests’ Preferences for Green Hotel http://repository.usfca.edu/hosp/5. Hospitality Management, Paper 5.
• Millar, M., Mayer, K.J., Baloglu, Ş. (2012), Importance of Green Hotel Attributes to Business and Leisure Travelers, Journal of Hospitality Marketing & Management, 21(2), 395-413.
• People ve Planet (2012), Ecotourism – hope and reality. Erisim Tarihi: 03 Ekim 2012
• http://www.peopleandplanet.net/?lid=26809&section=47&topic=44.
• Roarty, M. (1997), Greening Business in a Market Economy, European Business Review, Vol.97, Issue 5, 244-254.
• Rodriguez-Oromendia, A., Reina-Paz, M. ve C. Sevilla-Sevilla.(2013), Environmental Awareness of Tourists, Environmental Engineering and Management Journal, Vol.12 (3), 1941-1946.
• Spenceley, A. (2005), Nature-Based Tourism and Environmental Sustainability in South Africa, Journal of Sustainable Tourism, Vol:13, Iss.2, 136-168.
• Türk, M. (2010), Çevre Bilinci, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Weaver, D. B. (1999), Magnitude of Ecoturism in Costa Rica and Kenya, Annals of Tourism Research, Volume 26, Issue 4,792-816.
• Yücel, M., Uslu, C., Altunkasa, F., Güçray, S. ve N.P. Say. (2008), Adana’da Halkın Çevre Duyarlılığının Saptanması ve Bu Duyarlılığı Arttırabilecek Önlemlerin Geliştirilmesi. Adana Kent Sorunları Sempozuyumu, 31, TMMOB Yayınları, 363-382.