MENTAL ROOTS OF UTOPIAS AS REPRESENTATIONS OF SOCIAL FANTASY UTOPIAS IN ANCIENT TIMES

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 30 - 45, 31.12.2020

Didem Özcan Ali Çımat

Öz

The search and the wish for an ideal, with a historical and societal insight, have always occurred in various forms since the oldest times of human history. To figure out the motivation for utopias as representations of societal fantasy, the roots of individual wishes and societal needs must be analysed. Even though, a state of complete happiness for the individual and the society is impossible; utopias, setting an allegory to define the defects of the era and the society in a unique way and manner, offers a vision to transform the social setting. With a similar insight, pioneering stirrings are encountered from the first modern utopia works backwards, to change the social setting. When the relation of utopias to the past and future is discovered, utopias make sense.

Ancient Age works though cannot be defined as utopias, can be counted as sources of thought for utopias. These works are the first examples of thoughts that have influenced utopias handling the themes of social gender issues, education, economic structure, urbanisation and give clues as to the social life. The first experiences of morality, religion, battles, justice, types of government, and intercommunal affairs of the Ancient Age and the their effects of mental crises and revolutions and the imaginary collection of these reflected in utopias have made it possible for efficient works to come out.

Anahtar Kelimeler

utopia, utopias, utopias in ancient times, vision of utopia, history of utopia

TOPLUMSAL BİR ARZU NESNESİ OLARAK ÜTOPYALARIN DÜŞÜNSEL KÖKENİ: ANTİKÇAĞDA ÜTOPYALAR

Öz

Tarihsel ve toplumsal perspektifle ideali aramaya ve ideal olana duyulan arzu, insanlık tarihinin bilinen dönemlerinden itibaren farklı şekillerde tezahür eder. Toplumsal bir arzu nesnesi olarak ortaya çıkan ütopyaya duyulan ihtiyacı açıklamak için, tarihsel süreçte bireysel istek ve toplumsal ihtiyaçların kaynağına inmek gerekir. Birey ve toplum açısından tam bir mutluluk hali imkânsız olsa da, ütopyaların çağın ve toplum düzeninin açıklarını bambaşka bir yöntem ve üslupla dile getirme noktasındaki alegorisi, toplumsal özyapının dönüşümü açısından vizyon geliştirmeye olanak sağlar. Aynı düşünce sistemi ile ütopyanın ortaya çıkışından geriye doğu yapılan yolculukta ise toplumsal özyapının değişimine yönelik öncü niteliğinde huzursuz kıpırtılar görülür. Ütopyanın geçmiş ve gelecekle olan bağlantılarının çözümlenmesi ise ütopyayı anlaşılır kılar.

Antikçağ eserleri bütünlüklü olarak ütopya tanımına uymayan unsurlar içerse de ütopyanın fikir kaynakları olarak kabul edilebilir. Bu eserler, toplumsal cinsiyet ilişkileri, eğitim, iktisadi yapı, kentleşme gibi alanlarda verilen ütopyaların yanı sıra toplumsal etkileşimi dönüştüren birçok fikrin ilk örneklerini yansıtır ve sosyal yaşama dair ipuçları sunar. Ahlak, din, savaşlar, adalet, yönetim biçimleri ve uluslararası ilişkiler bağlamında ilk deneyimlerin yaşandığı Antikçağ, ussal krizlerin ve devrimlerin şekillendirdiği düşünsel zenginliğin, ütopyalara yansıtılması ile verimli eserlerin ortaya çıkmasına ortam hazırladığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

ütopya, antik çağ ütopyaları, ütopyan bakış açısı, ütopyaların tarihi

Kaynakça

• Akdemir, M. (2016). Düş’ün Felsefesi. Bursa: Sentez.
• Aristofanes. (2017). Kadınlar Mecliste. İstanbul: Sınırsız.
• Cioran, E.M. (2013). Tarih ve Ütopya (H. Bayrı, Tl.) İstanbul: Metis.
• Diodorus Siculus, (2019). Complete Works of Diodorus Siculus, The Greek Text (e-book) United Kingdom: Delphi Classics.
• Harari, Y.N. (2016). Hayvanlardan Tanrılara Sapiens (E. Genç, Tl.) İstanbul: Kolektif.
• Hesiodos. (2019). Theogonia - İşler ve Günler (S. Eyüboğlu ve A.Erhat, Tl.). İstanbul: İş Bankası Kültür.
• Homeros. (2015). Odysseia (A. Erhat ve A. Kadir, Tl.). İstanbul: İş Bankası Kültür.
• Homeros. (2016). İlyada (A. Erhat ve A. Kadir, Tl.). İstanbul: İş Bankası Kültür.
• Kolektif. (1998). Gılgamış Destanı (M. Ramazanoğlu, Tl.). İstanbul: Çağdaş.
• Kumar, K. (2005), Ütopyacılık, (A.Somel, Tl.). İstanbul: İmge Kitabevi.
• Malay, H. (1992). Hellenistik Devirde Pergamon ve Aristonikos Ayaklanması. İzmir: Bergama Belediyesi Kültür.
• More, T. (2016). Ütopya (1516) (M. Urgan, Tl.). İstanbul: İş Bankası Kültür.
• Ovid. (1994). Metamorphoses ( S. Garth and J. Dryden, et al Tl.).
• Retrieved October 06, 2020, from http://classics.mit.edu/Ovid/metam.1.first.html.
• Pala, H. (2015). Ütoyalar Tarihi. İstanbul: Gece Kitaplığı.
• Platon. (2009). Diyaloglar. İstanbul: Remzi.
• Platon. (2017). Devlet (S. Eyüboğlu and M.A. Cimcoz, Tl.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür.
• Usta, S. (2005). Sparta’da Mükemmel Toplum. İstanbul: Kaynak.
• Usta, S. (2014). Türk Ütopyaları. İstanbul: Kaynak.
• Usta, S. (2015). İlkçağ Ütopyaları. İstanbul: Kaynak.