Öz
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesine göre Türkiye’de 3 farklı statüde kamuda personel istihdam edilebilmektedir. Bunlar; memur, sözleşmeli personel ve işçi statüleridir. Memur sayısında sürekli bir artış söz konusu iken, özelleştirme uygulamaları kamuda istihdam edilen işçi sayısını azaltmıştır. Bunun yanında 1980 sonrasında hükümetler, kamu sektöründe İş Kanunu’na tabi personel sayısını azaltma eğiliminde olmuşlardır. 1990’lı yılların başından itibaren Kamu kurumlarının temizlik, güvenlik vb. alanlarda ihtiyaç duyduğu destek hizmetlerinin “hizmet satın alma” ile karşılanması uygulaması yaygınlaşmıştır. Bu uygulama neticesinde kamu kurumlarında alt işverene bağlı olarak çalışan kişi sayısı yüzbinleri bulmuştur. Zamanla bu sistemden kaynaklanan sorunlar, politik alanda da tartışılmaya başlanmış ve Hükümeti tedbir almaya sevk etmiştir. 2017 yılında çıkarılan 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile tanımlanan şartlar ve yöntem doğrultusunda alt işverene bağlı olarak çalışan şirket personeli, çalıştığı kurumun sürekli işçi statüsünde kamu personeli haline getirilmiştir. 696 sayılı KHK olağanüstü hal döneminde çıkarıldığı için, daha sonra bu KHK, TBMM tarafından uygun bulunarak 7079 sayılı Kanuna dönüştürülmüştür. Düzenleme öncesi 400 bin kişi civarında olan kamuda çalışan işçi sayısı, 696 sayılı KHK’nın uygulanması neticesinde belediye şirketlerinde çalışan kişilerle birlikte 1 milyonu aşmıştır. Bu çalışmada; Kamu sektörü istihdamının dayandığı temel mevzuat, kamudaki hizmet alımı ve bununla ilişkili olan “alt işveren” olgusu ana hatlarıyla tanıtıldıktan sonra, 696 sayılı KHK ve 7079 sayılı Kanun ile getirilen yeni yaklaşımın kamu istihdamı üzerindeki etkileri üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelimeler
İstihdam Kamu Sektörü Kamuda Çalışan İşçi 696 Sayılı KHK 7079 Sayılı Kanun
Kaynakça
- Altunok, H. (2018), “Türkiye’de Personel Reform Politikalarının Başlangıç Dönemi”, Yasama Dergisi, Sayı. 38: 48-69.
- Aydınlı, İ. (2014) “6552 Sayılı Kanun’la Alt İşveren Kurumunda Yapılan Yeni Düzenlemeler ve Değişiklikler”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt. XVIII, Sayı. 3-4: 77-99.
- Baccaro, L., & Howell, C. (2011). A common neoliberal trajectory: The transformation of industrial relations in advanced capitalism. Politics & Society, 39(4), 521-563.
- Bilgin, H. (2009), “5812 Sayılı Kanun ile Kamu İhale Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler”, TBB Dergisi, Sayı 86: 339-382.
- Cilavdaroğlu, A. A. (2019), “Personel Hizmeti Sunan Belediye Şirketleri”, Sayıştay Dergisi, Sayı:113: 181-205.
- Coşkun, B. (2017), “Türkiye İş ve İşçi Bulma Kurumunun Yeniden Yapılanma Süreci”, Turkish Journal of Marketing, Cilt.2, Sayı.3: 25-155.
- Çelik, N. (1996), İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 13. Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım A. Ş., İstanbul
- Ekin, N. (1986), “Türkiye'de Endüstri İlişkilerinin Gelişimi ve 1936 İş Kanunu”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Cilt. 0, Sayı. 35-36: 33-51.
- Gerek, N. (2007), “Kamu Kuruluşlarında Hizmet Alım İhaleleri Kapsamında Çalıştırılan Alt İşveren İşçileri İle İlgili Sorunlar”, Çalışma ve Toplum, Sayı.4: 81-90.
- Görmüş, A. (2013), “Kamu Kurumlarında Hizmet Alımı Yoluyla İstihdam Edilenlerin Kıdem Tazminatı Sorunu”, Çalışma ve Toplum, Sayı.3: 141-172.
- Gülmez, M. (1986), “1936 İş Yasasının Hazırlık Çalışmaları”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Cilt. 0, Sayı. 35-36: 127-163.
- Güran, S. (2011). “Cumhuriyet Kurulurken Memurin Kanununun Dikkat Çekici Bir Hükmü”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, Cilt.2, Sayı.3: 65-77.
- Güzel, A. (2004), “İş Yasasına Göre Alt İşveren Kavramı ve Asıl İşveren – Alt İşveren İlişkisinin Sınırları”, Çalışma ve Toplum, Sayı.1: 31-65.
- Güzel, A. (2010), “Alt İşveren Uygulamasında Güvencesiz Bir Sisteme Doğru…”, Çalışma ve Toplum, Sayı.4: 15-28.
- Ilcan, S. (2009). Privatizing responsibility: Public sector reform under neoliberal government. Canadian Review of Sociology/Revue canadienne de sociologie, 46(3), 207-234.
- Kelsey, J. (2010). Embedding the neoliberal transformation of government services through trade in services agreements. In Globalisation and the Quest for Social and Environmental Justice (ss. 125-143). Routledge.
- ÖZKAL SAYAN İ. (2018). Türkiye’de Kamuda Taşeron İşçi İstihdamı: 696 Sayılı KHK’ya İlişkin Bir Değerlendirme, Emek Araştırma Dergisi, 3(2), 51 - 64.
- Şafak, C. (2004), “4857 Sayılı İş Kanunu Çerçevesinde Taşeron (Alt İşveren) Meselesi”, TBB Dergisi, Sayı 51: 111-132.
- 4857 Sayılı İş Kanunu ve Gerekçesi (2003), Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Yayın No: 234, Ankara.
- https://www.memurlar.net/haber/550893/788-sayili-memurin-kanunu.html, (12.09.2019).
- http://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/2592216-taseron-son-gelismeler-2018-bakan-kadroya-gecen-isci-sayisini-acikladi, (14.09.2019).
- www.resmigazete.gov.tr, (17.11.2022).
- http://www.sbb.gov.tr/kamu-istihdami/, (17.11.2022).
- https://www.haberturk.com/ekonomi/is-yasam/haber/1213526-taseron-isciye-kadro-mujdesi, (16.09.2019).
- https://www.dogrulukpayi.com, (28.12.2022).
- www.mevzuat.gov.tr, (17.11.2022).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Kamu Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 6 Ocak 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 11 Sayı: 2 |
