İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE PERSONEL GÜÇLENDİRME UYGULAMALARI İLE PERFORMANS DEĞERLENDİRME SİSTEMİ ARASINDAKİ HUKUKİ İLİŞKİ

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 1, 41 - 56, 30.06.2025

Yılmaz Eskibina

Öz

Bu çalışmanın amacı, modern yönetim yaklaşımlarından personel güçlendirme uygulamaları ile performans değerlendirme sistemi arasındaki hukuki ilişkiyi ortaya koymaktır. Yargı, “feshin son çare olması” ve “işçi lehine yorum” ilkeleri doğrultusunda, işverenlerden çalışanların performanslarını artırıcı yöntemler uygulamlarını beklemektedir. Bu açıdan bakıldığında işverenin, performans yetersizliği gerekçesi ile çalışanının iş sözleşmesini tek taraflı olarak fesih etmeden önce performans artırıcı uygulamalara ihtiyacı olduğu görülmektedir. Personel güçlendirme uygulamalarının performansa olumlu etkisi öngörülmektedir. İşletmeler personel güçlendirme uygulamaları ile öncelikle çalışanlarının performanslarını artırarak organizasyonun verimliliğine katkı sağlayabilirler. Çalışanın güçlendirilmeye yatkın olmaması ya da güçlendirme uygulamalarına yanıt vermediği durumlar performans değerlendirme sistemi ile ortaya konulmalıdır. Her türlü çabaya rağmen performans artışı sergilemeyen çalışan hakkında elinde veri bulunan işveren, yargı karşısına sorumluluklarını yerine getirmiş olmanın haklılığı ile çıkacaktır. İşletme yönetimi, işe iade davalarında performans değerlendirme verilerini ve performans artışı için uyguladıkları güçlendirme çalışmalarını ortaya koyabileceklerdir. Sonuç olarak; performans değerlendirme uygulamaları yargının işverenden beklediği çalışanın performansını arttırıcı çabalarından biri olarak görülmelidir. Personel güçlendirme uygulamalarının başarısını ölçmek de adil bir performans değerlendirme sisteminin varlığına bağlıdır. Bu iki insan kaynakları fonksiyonu etkileşim halinde çalıştığından ise çalışma barışı sağlanarak, iş davası sayısı azalacak ve işletmede verimlilik artışı yaşanacaktır.

Anahtar Kelimeler

İnsan Kaynakları Yönetimi , Personel Güçlendirme , Performans Değerlendirme

Kaynakça

• Akın, M., (2008), Örgütsel Destek, Sosyal Destek ve İş/Aile Çatışmalarının Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkileri, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 141 – 171
• Barca, H., (2021), İş Sözleşmesinin Mesleki Yetersizlik (Performans) Nedeniyle Feshi, Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınları: Ankara.
• Beardwell, J. and Claydon T., (2010), Human Resource Management: A Conttemporary Approach, Prentice Hall: New York.
• Biçer, M., (2021), Lider-Üye Etkileşimi ve Yenilikçi Davranış İlişkisinde Personel Güçlendirmenin Aracı Atkisi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(1), 330 - 342
• Bingöl, D., (2019), İnsan Kaynakları Yönetimi, (11.Baskı), Beta Yayıncılık: İstanbul.
• Centel, T., (2020), İş Güvencesi, (2.Baskı), Legal Yayıncılık: İstanbul.
• Çobanoğlu, N., (2021), İlkokul Öğretmenlerinin İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılıklarında Personel Güçlendirmesinin Rolü, Turkish Studies-Educational Sciences, 16,(2), 661 – 681
• Cunningham, I., Hyman J. and Baldry C., (1996), Empowerment: The Power To Do What?, Industrial Relations Journal, 27(2)
• Demir, A., (2017), Feshin Nedenleri, Geçerli – Haklı Neden Ayrımı, Bilgi Dünyası Dergisi, 91(4), 18 – 43
• Eskibina, Y., (2023), Personel Güçlendirme ile Yaşam Tatmin Arasındaki İlişki: Balıkesir Yardımcı Yargı Personeli Üzerine Bir Uygulama, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 10(4), 1218 – 1230
• Greenberg, J. and Baron R., (2003), Empowerment: Behaviour in Organization, Pearson Education: New Jersey.
• Günay, C., (2017), İş Güvencesi Yönünden Geçersiz Fesih ve Sonuçları, Turhan Kitapevi: Ankara.
• Kansoy, S., (2021), Personel Güçlendirmenin İşletmeler Açısından Önemi, International Journal of Society Researches, 18(Yönetim ve Organizasyon Sayısı), 1828 - 1848
• Kar, B., (2008), Performans Düşüklüğü veya Yetersizliği Nedeni ile Fesihte Yargısal Denetim, Sicil İş Hukuku Dergisi, 3(11), 34 – 42
• Kar, B., (2017), İş Güvencesi ve Uygulaması, Yetkin Yayıncılık: Ankara.
• Karavardar, G., (2017), Mavi Yakalı Çalışanlarda Psikolojik Personel Güçlendirme ve İş Tatmini Arasındaki İlişkileri Belirlemeye Yönelik Görgül Bir Araştırma. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 15 – 26
• Keser, H., (2016), İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep, Seçkin Yayıncılık: Ankara.
• Koçak, M., (2024), Personel Güçlendirme ve Örgütsel Güven İlişkisi, Social Sciences Studies Journal, 4(23), 4492 - 4502
• Koçel, T., (2014), İşletme Yöneticiliği, (15.Baskı), Beta Basım: Ankara.
• Köseoğlu, C., (2011), İş Sözleşmesinin İşçiden Kaynaklanan Nedenlerle Bildirimli Feshi, Beta Yayıncılık: İstanbul.
• Kurt, H., (2007), Performans Yönetim Sistemi, Sicil İş Hukuku Dergisi, 2(5), 54 – 56
• Mollamahmutoğlu, H., Astarlı M. ve Baysal U., (2019), İş Hukuku Ders Kitabı, (3.Baskı), Lykeion Yayınları: Ankara.
• Özer, A., (2013), Çalışanların Verimliliği için Performans Yönetimi, İdari Hukuku ve İlimleri Dergisi, 13(1), 123 – 137
• Saiden, S. and Sowa J., (2011), Performance Management and Appraisal in Human Service Organizations: Management and Staff Perspectives, Public Personnel Managemen, 40(3)
• Selamoğlu, A. ve Murat Ö., (2016), İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Fesih Nedeni Olarak Performans Değerlendirme, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, (Özel Sayı), 203 – 228
• Tulukçu, B., (2017), İş Güvencesine İlişkin İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Geçerli Feshin Nedenleri, Terazi Hukuk Dergisi, 12(131), 14 – 25
• Tunçer, P., (2013), Örgütlerde Performans Değerlendirme ve Motivasyon, Sayıştay Dergisi, (88), 87 – 108
• Yakut, E., (2020), Örgütsel Destek Algısının İşten Ayrılma Niyeti Etkisinde Personel Güçlendirmenin Aracı ve Düzenleyici Rolü: Tekstil Sektöründe Yapısal Eşitlik Modeli Uygulaması, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(15), 4072 - 4089
• Yasit, M., (2014), İnsan Kaynakları Yönetiminde Performasn Değerlendirme ve Personel Güçlendirme Arasındaki Etkileşim, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Soyal Bilimler Enstitüsü: Kütahya.
• Yüksel, O. ve O. Adıgüzel., (2015), Kamu Hastaneleri Birliği Kapsamında Yer Alan Sağlık Kurumlarında Çalışanlar Açısından Personel Güçlendirmenin İş Tatmini ve İş Motivasyonu Üzerine Etkilerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi, Journal of International Social Research, 8(39), 1019 – 1029