Millî Görüş Hareketinde Kalkınma Söylemi: Tarihsel ve İdeolojik Bağlamda Bir Okuma

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 66 - 77, 25.06.2024

Mehdi Pekedis

Öz

Bu çalışmada Millî Görüş Hareketi’nin kalkınma söylemi incelenmiştir. Millî Görüş Hareketi’nde kalkınma söyleminin dayanakları tarihsel ve ideolojik olduğu savından hareketle tartışılmıştır. Nitekim Millî Görüş Hareketi’nin ortaya çıkışı da yine tarihsel ve ideolojikti. 1961 Anayasası’nın sağlamış olduğu demokratik konjonktür, kentsel mekâna göç ve İslami/muhafazakâr talepler Millî Görüş Hareketi’nin ortaya çıkaran tarihsel ve ideolojik aksiyomlardır. Bu nedenle Millî Görüş Hareketi’nde kalkınma söyleminin muhtevasını, tarihsel olgular ve ideoloji gibi düşünsel yapılar etrafında şekillendiği savı, çalışmanın temel varsayımıdır. Çalışmanın konusu Millî Görüş Hareketi’ne bağlı ortaya çıkan Milli Nizam Partisi, Milli Selamet Partisi, Refah Partisi ve Fazilet Partisi’dir. Çalışmada, temel olarak Millî Görüş Hareketi’nin kalkınma söylemi tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Maddi kalkınma, manevi kalkınma, sürdürülebilir kalkınma, milli görüş.

Kaynakça

• Aktay, Y. (2005). Modernleşme ve gelenek bağlamında dini bilgi ve otoritenin dönüşümü. Modern Türkiye’de siyasi düşünce, (6), 345-393.
• Arpacı, I., (2017). Türk siyasetinde Erbakan. Kopernik yayınları.
• Arpacı, I., (2020). Söylemden ideolojiye Erbakan ve Millî Görüş. Uluslararası sosyal ve beşerî bilimler dergisi. 3(1), 16-37.
• Aytaç, A. M., (2015). Dünya görüşü ve ideoloji. Siyaset: Kavramlar, kurumlar, süreçler. 105-138.
• Aytaç, A. M., (2019). Kemalizm islamofobik midir?. Url: Kemalizm İslamofobik midir? (gazeteduvar.com.tr), Erişim tarihi: 20.04.2019.
• Başkaya, F., (2005). Kalkınma iktisadının yükselişi ve düşüşü. Türkiye ve ortadoğu forumu vakfı yayınları.
• Bora, T., (2017). Cereyanlar. İletişim yayınları.
• Boratav, K., (2005). Türkiye iktisat tarihi (1908-2002). İmge kitabevi.
• Brockett, G. D., (2022). Ne mutlu Türk’üm diyene (Türk-Müslüman kimliğinin müzakeresi). Çev: Özgür Balkılıç, Fol yayınları.
• Bulaç, A., (2005). İslâm’ın üç siyaset tarzı veya İslâmcıların üç nesli. Modern Türkiye’de siyasi düşünce, (6), 48-69.
• Bulaç, A., (2009). Göçün ve kentin siyaseti (MNP’den SP’ye Millî Görüş partileri). Çıra yayınları.
• Çakır, R., (2005). Millî Görüş Hareketi. Modern Türkiye’de siyasi düşünce, (6), 544-603.
• Çınar, M., (2005). Kemalist cumhuriyetçilik ve İslâmcı Kemalizm. Modern Türkiye’de siyasi düşünce, (6), 157-177.
• Dağı, İ. D., (1998). Kimlik, söylem ve siyaset: Doğu-Batı ayrımında Refah Partisi geleneği, İmge kitabevi.
• Duran, B., (2005). Cumhuriyet dönemi İslâmcılığı. Modern Türkiye’de siyasi düşünce, (6), 129-156. Erbakan, N., (1973). Millî Görüş ve 3. beş yıllık plan. Furkan yayınları.
• Erbakan, N., (1977). Erbakan diyor ki…. Millî Selamet Partisi.
• Erbakan, N., (2007). “Manevi kalkınma”. Milli kurtuluş konferansları.
• Erbakan, N., (2017). Millî Görüş iktidarı (niçin ve nasıl). Millî Görüş vakfı yayınları.
• Erbakan, N., (2018). Davam. Alan Özyurt yayınları.
• Esteva, G., (2007). Kalkınma. Kalkınma sözlüğü. Türkiye ve ortadoğu forumu vakfı yayınları, 17-51.
• Fazilet Partisi çalışma programı, (1998).
• Fazilet Partisi seçim beyannamesi, (1999).
• Göle, N., (2011). Melez desenler: İslam ve modernlik üzerine. Metis yayınları.
• Gülalp, H., (1987). Gelişme stratejileri ve gelişme ideolojileri. Yurt yayınları.
• Gülalp, H., (2003). Kimlikler siyaseti: Türkiye’de siyasal İslam’ın temelleri. Metis yayınları.
• Heywood, A., (2013). Siyasi ideolojiler. Adres yayınları.
• Kahraman, H. B., (2008). Türk siyasetinin yapısal analizi. Agora kitaplığı.
• Karpat, K. H., (2010). Türk demokrasi tarihi. Timaş yayınları.
• Kazgan, G., (2006). Tanzimat’tan 21. yüzyıla Türkiye ekonomisi. İstanbul bilgi üniversitesi yayınları.
• Keleş, R., Hamamcı, C., Çoban, A., (2012). Çevre politikası. İmge kitabevi.
• Keyder, Ç., (2014). Türkiye’de devlet ve sınıflar. İletişim Yayınları.
• Koselleck, R., (2007). Kavramlar tarihi. İletişim Yayınları.
• Mert, N., (2005). Türkiye İslâmcılığına tarihsel bir bakış. Modern Türkiye’de siyasi düşünce, (6), 411-419.
• Millî Nizam Partisi kuruluş beyannamesi, (1973).
• Millî Nizam Partisi program ve tüzük, (1970).
• Milli Selamet Partisi inanç ve hamle, (1977).
• Millî Selamet Partisi inanç ve hamle, (1977).
• Millî Selamet Partisi sanayide millî hamle, (1976).
• Millî Selamet Partisi seçim beyannamesi, (1973).
• Millî Selamet Partisi seçim sloganları, (1977).
• Özdalga, E., (2007). İslâmcılığın Türkiye seyri (Sosyolojik Bir Perspektif). İletişim yayınları.
• Özipek, B. B., (2005). İrtica nedir?. Modern Türkiye’de siyasi düşünce, (6), 236-263.
• Refah Partisi’nin kapatılmasına dair Anayasa Mahkemesi kararı, T.C. Anayasa Mahkemesi, Erişim Tarihi: 04.06.2024.
• Sachs, W., (2007). Çevre. Kalkınma sözlüğü. Türkiye ve ortadoğu forumu vakfı yayınları, 7-17.
• Sarıbay, A. Y., (1985). Türkiye’de modernleşme, din ve parti politikası (MSP örnek olayı). Alan yayıncılık.
• Yavaşça, K., (2020). Necmettin Erbakan: Lider, hoca, mücahit. Türkiye’nin 1970’li yılları, 495-500.
• Yavuz, M. H., (2005). Millî Görüş hareketi: muhalif ve modernist bir gelenek. Modern Türkiye’de siyasi düşünce, (6), 591-603.