TÜRKİYE’DE MÜLTECİ ÖĞRENCİLERİN EĞİTİMİ ÜZERİNE BİR META-SENTEZ ÇALIŞMASI: SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 80 - 111, 30.06.2020

Yılmaz Sarıer

Öz

Bu araştırmanın amacı, mülteci öğrencilerin eğitim sorunlarını ortaya çıkarmak ve bu sorunlara ilişkin olarak etkili çözüm önerileri geliştirmektir. Mülteci öğrencilerin eğitiminde karşılaşılan sorunları ve geliştirilen önerileri konu edinen bu araştırmada, araştırmacılara nitel çalışmaların bulgularını değerlendirilme ve sentezlenme imkanı sunan meta-sentez yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntemde, aynı konuda üretilen çalışma bulguları bir araya getirilmekte, derinlemesine analiz edilmekte, yorumlanmakta ve sentezlenmektedir. Bu araştırmaya, Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Tarama Merkezi ve DergiPark veri tabanından araştırmanın konusu ve amacına uygun olan 30 yüksek lisans tezi, doktora tezi ve bilimsel makale dâhil edilmiştir. Yapılan derinlemesine analiz sonucunda, araştırmada belirlenen sorunlara ilişkin ana temalar “Dilsel sorunlar, bilişsel sorunlar, ailesel sorunlar, duyuşsal sorunlar bilişsel sorunlar, sosyo-kültürel sorunlar ve yapısal sorunlar” şeklinde belirlenmiştir. Yapılan çalışmada mülteci öğrencilerin; dil sorununa bağlı olarak iletişim sorunu yaşadıkları, kendilerini ifade edemedikleri, konuşmakta zorlandıkları, dertlerini anlatamadıkları, dil öğrenmede zorlandıkları, öğrenmeye direnç gösterdikleri, sesli harfleri kullanamadıkları, kelimeleri telaffuz edemedikleri ve anlamlandıramadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda tüm ülkede, eğitime başlamadan önce mülteci öğrencilere bir uyum programı hazırlanması, mülteci öğrencilere yönelik destekleme ve yetiştirme kursları açılması, beceri ve sosyal faaliyet kursları açılarak bu öğrencilerin okula devamının sağlanması, duyuşsal sorun yaşayan mülteci çocuklara, psikolojik destek ve rehberlik hizmetleri etkili bir şekilde sağlanması önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kapsayıcı eğitim, Suriyeli öğrenciler, eğitim sorunları, eğitim politikaları, mülteci eğitimi, meta-sentez

Kaynakça

• Akalın, A. (2016). Türkiye’ye gelen Suriyeli göçmen çocukların eğitim sorunları. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akay, S., Hamamcı, Z., & Kurt, M. (2018). Suriyeli öğrencilerle çalışan psikolojik danışmanların yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlara ilişkin uyguladıkları çözüm yollarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 23- 47.
• Aktekin, S. (2017). Sınıfında yabancı uyruklu öğrenci bulunan öğretmenler için el kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
• Aktürk Çopur, D. (2019). Mülteci öğrencilerin uyum sürecinde karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Düzce Üniversitesi, Düzce.
• Alpaslan, S. (2019).Sosyal bilgiler öğretmenlerinin Suriyeli öğrenciler hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Altıntaş, M. E. (2018). DKAB öğretmenlerine göre Suriyeli çocukların devlet okullarında karşılaştıkları sorunlar (nitel bir araştırma). Marife: Dini Araştırmalar Dergisi, 18(2), 469-499.
• Anis, R. (2019). Devlet ilkokullarında eğitim gören Suriyeli öğrencilerin akademik başarılarını etkileyen faktörlerin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Aslan, F. (2019). İlkokul ve ortaokula devam eden göçmen çocukların eğitim sorunlarına yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Aspfors, J., & Fransson, G. (2015). Research on mentor education for mentors of newly qualified teachers: A qualitative meta-synthesis. Teaching and Teacher Education, 48, 75-86.
• Au, W. (2007). High-stakestesting and curricular control: A qualitative meta-synthesis. Educational Researcher, 36, 258-267. Aydın, H. & Kaya, Y. (2017). The educational needs of and barriers faced by Syrian refugee students in Turkey: A qualitative case study, Intercultural Education, 28(5), 456-473.
• Aykırı, K. (2017). Sınıf öğretmenlerinin sınıflarındaki Suriyeli öğrencilerin eğitim durumlarına ilişkin görüşleri. Turkish Journal of Primary Education, 2, 44-56.
• Aykut, S. (2019). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitim sorunları: Farklılıklara saygı eğitimi odağında okul sosyal hizmeti önerisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Balcıoğlu, İ. (2007). Sosyal ve psikolojik açıdan göç. İstanbul: Elit Kültür Yayınları.
• Balkar, B., Şahin, S., & Babahan, N. I. (2016). Geçici eğitim merkezlerinde (GEM) görev yapan Suriyeli öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(6), 1290-1310.
• Baloğlu Uğurlu, N. & Akdovan, N. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenleri perspektifinden mülteci öğrenciler. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 782-801.
• Biçer, N., & Kılıç, B. S. (2017). Suriyeli öğrencilere Türkçe öğretmek için kullanılan ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 649-663.
• Berry, J. W. (1997). Immigration, acculturation, andadaptation. Applied Psychology, 46(1), 5-34.
• Berry, J. W. (2005). Acculturation: Livingsuccessfully in twocultures. International Journal of İntercultural Relations, 29(6), 697-712.
• Bondas, T.,& Hall, O.C. (2007). A decade of meta synthesis research in health sciences: A meta-method study. International Journal of Qualitative Studies on Health and Well-being, 2, 101-113.
• Bulut, S., Kanat Soysal, Ö., & Gülçiçek, D. (2018). Suriyeli öğrencilerin türkçe öğretmeni olmak: Suriyeli öğrencilerin eğitiminde karşılaşılan sorunlar. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(2), 1210-1238.
• Candaş Karababa, Z. C. (2009). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi ve karşılaşılan sorunlar, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 42(2). 265-277.
• Cengiz, E. (2018). Suriyeli ortaokul öğrencilerinin psikososyal uyum sorunları ile demografik özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çağ Üniversitesi,
• Ceyhan, M. A., & Koçbaş, D. (2011). Göç ve çok dillilik bağlamında okullarda okuryazarlık edinimi. LAS projesi Türkiye raporu. https://www.unipotsdam.de/fileadmin01/projects/daf/LAS_AyanCeyhan_Ko%C3%A7bas.pdf internet adresinden alınmıştır. Erişim: 05.04.2020.
• Cırıt-Karaağaç, F., & Güvenç, H. (2019). Resmi ilkokullara devam eden Suriyeli mülteci öğrencilerin eğitim sorunları. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 530-568.
• Cin, G. (2018). Suriyeli öğrencilere eğitim veren sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlar ve psikolojik sağlamlılık düzeyi: Adana ili örneği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çağ Üniversitesi, Adana.
• Çakmak, Ö. (2018). Okul yöneticilerinin gözüyle Suriyeli öğrencilerin eğitiminde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri (Kilis örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Çalık, M.,& Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
• Delen, A., & Ercoşkun, M. (2019). Yabancı uyruklu öğrencilerin bulunduğu ilkokullarda istenmeyen öğrenci davranışlarının nitel açıdan incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(223), 299-322.
• Demir, T. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde materyal yetkinliği–ders kitapları-. Dil Dergisi, 166, 43-52.
• Emin, M. N. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Temel eğitim politikaları. http://file.setav.org/Files/Pdf/20160309195808_turkiyedeki-suriyeli-cocuklarin-egitimi-pdf.pdf internet adresinden alınmıştır. Erişim: 02.04.2020.
• Emin, M. N. (2018). Emin, M. N. (2018). Türkiye’deki Suriyeli çocukların devlet okullarında karşılaştığı sorunlar: Ankara ili örneği. Yayımlanmamış (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara.
• Erol Emiroğlu, S. (2018). Suriyeli sığınmacı çocukların eğitimi ve sorunları. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi. Antalya.
• Er, A., & Bayındır, N. (2015). İlkokula giden mülteci çocuklara yönelik sınıf öğretmenlerinin pedagojik yaklaşımları. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4) , 175-185.
• Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları öğretimsel sorunlar ve çözüme dair önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 26-42.
• Erden, G.,& Gökçe, G. (2009). Savaş yaşantılarının ardından çocuk ve ergenlerde gözlenen travma tepkileri ve psiko-sosyal yardım önerileri. Türk Psikoloji Yazıları, 12(24), 1-13.
• Erdoğan, M. M. (2014). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum araştırması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi.
• Ereş, F. (2016). Problems of the immigrant students’ teacher: Are they ready to teach? International Education Studies, 9(7), 64-71.
• Ersoy, A. F. , Turan, N. (2019). Sığınmacı ve göçmen öğrencilerde sosyal dışlanma ve çeteleşme. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(2), 828-840.
• Finfgeld, D. L. (2003). Meta-synthesis: The state of the art-so far. Qualitative health research, 13(7), 893- 904.
• Gagne, A., Al-Hashimi, N., Little, M., Lowen, M., & Sidhu, A. (2018). Educator perspectives on the social and academic integration of Syrian refugees in Canada. Journal of Family Diversity in Education, 3(1), 48-76.
• Gencer, T. E. (2017). Göç ve eğitim ilişkisi üzerine bir değerlendirme: Suriyeli çocukların eğitim gereksinimi ve okullaşma süreçlerinde karşılaştıkları güçlükler. Journal of International Social Research, 10(54), 838-851.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2020). Yıllara göre geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 internet adresinden alınmıştır. Erişim: 10.04.2020.
• Gözübüyük Tamer, M. (2017). Geçici Koruma kapsamındaki Suriyeli çocukların Trabzon devlet okullarındaki durumu. Göç Dergisi, 4(1), 119-152.
• Gülüm, K., & Akçalı, H., (2017). Balıkesir'deki mülteci çocukların eğitim sorunları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Afro-Avrasya Özel Sayısı, 127-136.
• Gültutan, S., & Kan, M. O. (2019). Türkiye’de ilkokulda öğrenim gören Suriyeli öğrencilerin yazma becerisine ilişkin öğretmen görüşleri. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 7(2), 71-86.
• Güngör, F.,& Şenel, E. A. (2018). Yabancı uyruklu ilkokul öğrencilerinin eğitim-öğretiminde yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. AJESI - Anadolu Journal of EducationalSciences International, 8(2), 124-173.
• Hastedt, D. (2016). Mathematics achievement of immigrant students. Cham: CH: Springer.
• He, Y., Bettez, S. C., &Levin, B. B. (2015). Imagined community of education: Voices from refugees and immigrants. Urban Education, (7) 1-29.
• çöz, H. (2019). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle ilgili karşılaşılan sorunlar. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• İmamoğlu, H. V., & Çalışkan, E. (2017). Yabancı uyruklu öğrencilerin devlet okullarında ilkokul eğitimine dair öğretmen görüşleri: Sinop ili örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2017, 7 (2), 529-546.
• İnsan Hakları İzleme Örgütü (2015). Geleceğimi hayal etmeye çalıştığımda hiçbir şey göremiyorum: Türkiye'deki Suriyeli mülteci çocukların eğitime erişiminin önündeki engeller – Kayıp nesil olmalarını önlemek. https://www.hrw.org/sites/default/files/report_pdf/turkey1115tu_web.pdf internet adresinden alınmıştır. Erişim: 10.04.2020.
• Kadıoğlu, A. H., Kanger, F., & Şimşek, Z. (2018). Oyun temelli dil beceri programının Suriyeli öğrencilerin gelişimine etkisi. Turkish studies, 13(3), 357-372.
• Kardeş, S., & Akman, B. (2018). Suriyeli mültecilerin eğitimine yönelik öğretmen görüşleri. İlköğretim Online, 17(3), 1224-1237.
• Kaysılı, A., Soylu, A., & Sever, M. (2019). Exploring major road blocks on inclusive education of Syrian Refugees in school settings. Turkish Journal of Education, 8(2), 109-128.
• Kiremit, R., Akpınar, Ü., & Tüfekçi Akcan, A. (2018). Suriyeli öğrencilerin okula uyumları hakkında öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 2139-2149.
• Kirişci, K. (2014). Syrian refugees and Turkey’s challenges: Beyond the limits of hospitality. https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/Syrian-Refugees-and-Turkeys-Challenges-May-14-2014.pdf internet adresinden alınmıştır. Erişim: 10.04.2020.
• Kultas, E. (2017). Türkiye'de bulunan eğitim çağındaki Suriyeli mültecilerin eğitimi sorunu (Van İli örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Levent, F., & Çayak, S. (2017). Türkiye'deki Suriyeli öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 21-46.
• Madziva, R., & Thondhlana, J. (2017). Provision of qualityeducation in thecontext of Syrian refugee children in the UK: Opportunities and challenges, Compare: A Journal of Comparativeand International Education, 47(6), 942-961.
• Martikainen, T., & Özmen, N. (2014). Din, göçmenler ve entegrasyon. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (38), 263-276.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. (O. Akınhay ve D. Kömürcü Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• MEB (2014). Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. 2014/21sayılı yabancılara yönelik eğitim-öğretim hizmetleri genelgesi. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/yabyonegiogr_1/yabyonegiogr_1.html internet adresinden alınmıştır. Erişim: 07.04.2020.
• MEB (2017). Geçici Koruma Statüsündeki Bireylere Yönelik Rehberlik Hizmetleri Kılavuz Kitabı (ISBN 978-975-11-4451-5). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• MEB (2018). Güçlü yarınlar için 2023 eğitim vizyonu. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf internet adresinden alınmıştır. Erişim: 28.03.2020.
• Mercan Uzun, E., & Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. International Journal of Early Childhood Education Studies, 1(1), 72-83.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Montgomery, E. (1998). Refugee children from the middleeast. Scandinavian Journal of Social Medicine, 54, 1 152.
• Moralı, G. (2018). Suriyeli mülteci çocuklara Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde karşılaşılan sorunlar. OPUS –Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 1426-1449.
• Nicolai, S., & Triplehorn, C. (2003). The role of education in protecting children in conflict. Network Paper: Humanitarian Practice Network, 42, 1-36.
• Noah Jr, P. D. (2017). A systematic approach to the qualitative meta-synthesis. Issues in Information Systems, 18(2), 196-205.
• Olivos, E. M., & Mendoza, M. (2010). Immigration and educational inequality: Examining Latino immigrant parents’ engagement in US publicschools. Journal of Immigrant & RefugeeStudies, 8(3), 339-357.
• Özcan, A. (2018). Çokkültürlülük bağlamında Türkiye’nin Suriyeli öğrencilere yönelik eğitim politikası. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (1) , 17-29.
• Özdemir, Ç. (2016). Sivas ilinde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin okul iklimine etkisine ilişkin görüşlerin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Özenç, E., & Saat, F. (2019). Sınıf öğretmenlerinin suriyeli öğrencilerin eğitiminde karşılaştığı sorunlar. International Journal of Active Learning, 4 (2), 60-74.
• Özer, Y. Y., Komşuoğlu, A., & Ateşok, Z. Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 76-110.
• Özgün, E. (2019). İlkokul öğretmenlerinin Suriyeli öğrencilerin akademik başarı ve okul ortamı uyumuna ilişkin gözlemlerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün, & S. Beşir Demir, Çev. Edt.). Ankara: Pegem Akademi.
• Peterson, S. D. (2011). Conflict, education and displacement. Conflict and Education: An Interdisciplinary Journal, 1(1), 1-5.
• Polat, A. (2018). Yabancılara (Suriyeli göçmen çocuklara) okuma yazma öğretimi sürecine ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Polat, S., & Ay, O. (2016). Meta-sentez: Kavramsal bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar. Dergisi, 4(1), 52-64.
• Sağır, Z. (2018). Suriyeli kadın mültecilerde kültürel uyum, ruh sağlığı ve din. (Yayınlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Sağlam, H. İ., & İlksen Kanbur, N. (2017). Sınıf öğretmenlerinin mülteci öğrencilere yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 310-323.
• Sakız, H. (2016). Göçmen çocuklar ve okul kültürleri. Göç Dergisi, 2, 65-81.
• Saklan, E. (2017). Türkiye’deki Suriyeli eğitim çağı çocuklarının eğitim süreçleri üzerine bir çözümleme. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Sandelowski, M., & Barroso, J. (2003). Classifying the Findings in Qualitative Studies. Qualitative Health Research, 13(7), 905-923.
• Sarıahmetoğlu, H. (2019). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim sistemine uyumunda karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.
• Sarıtaş, E., Şahin, Ü., & Çatalbaş, G. (2016). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle karşılaşılan sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 208-229.
• Şanlı, B. (2019). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitime ve sosyal bilgiler dersine entegrasyonları hakkında sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri.(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Seydi, A. R. (2014). Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 267 305.
• Sims, M., Hayden, J., Palmer, G., & Hutchins, T. (2002). Young children who have experienced refugee or warrelated trauma. European Early Childhood Education Research Journal, 10(1), 99-110.
• Solak, E., & Çelik, S. (2018). Türkiye’de eğitim gören mülteci öğrencilerin dilsel sorunlarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 425-432.
• Şeker, B. D., & Aslan, Z. (2015). Refugee children in the educational process: An social psychological assessment. Journal of Theoretical Educational Science, 8(1), 86-105.
• Şimşir, Z., & Dilmaç, B. (2017). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü okullarda öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. İlköğretim Online, 17(2), 1116-1134.
• TBMM (2012). Ülkemize Sığınan Suriye Vatandaşlarının Barındıkları Çadır kentler Hakkında inceleme raporu. http://www.madde14.org/images/e/e5/Tbmmsuriye.pdf internet adresinden alınmıştır. Erişim: 08.04.2020.
• TDK (2020). Türk dil kurumu sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/ internet adresinden alınmıştır. Erişim: 03.04.2020.
• Thomas, J., & Harden, A. (2008). Methods for the thematic synthesis of qualitative research in systematic reviews. BMC medical research methodology, 8(1), 1-10.
• Topsakal, C., Merey, Z., & Keçe, M. (2013). Göçle gelen ailelerin çocuklarının eğitim-öğrenim hakkı ve sorunları üzerine nitel bir çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), 546-560.
• Tosun, A., Yorulmaz, A., & Yıldız, K. (2018). Mülteci öğrencilerin eğitim sorunları, eğitim ve din eğitiminden beklentileri: Eskişehir örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 107-133.
• Uğurlu, Z. (2018). Suriyeli sığınmacı öğrencilerin okula uyum sorunlarının çözülmesi ve desteklenmesinde öğretmen etkisi. İçinde Şiddet ve sosyal travmalar, (ss. 178-242). Ankara: HEGEM Yayınları.
• Uluocak, G. P. (2009). Göç yaşamış ve yaşamamış çocukların okulda uyumu. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 35-44.
• UNICEF (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocuklar. http://unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/T%C3%BCrkiyedeki%20Suriyeli%20%C3%87ocuklar_Bilgi%20Notu%20Subat%202016.pdf internet adresinden alınmıştır. Erişim: 10.04.2020.
• UNCHR (2017). Syria regional refugee response ınter-agency ınformation. https://data2.unhcr.org/en/situations/syria internet adresinden alınmıştır. Erişim: 10.04.2020.
• Uyanık, A. (2019). Mülteci öğrencilerin eğitim gördüğü okullardaki rehberlik ihtiyaçlarının rehber öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Yavuz, Ö., & Mızrak, S. (2016). Acil durumlarda okul çağındaki çocukların eğitimi: Türkiye’deki Suriyeli mülteciler örneği. Göç Dergisi, 3(2), 175- 199.
• Yıldırımalp, S. E., İslamoğlu, C. İ. (2017). Suriyeli sığınmacıların toplumsal kabul ve uyum sürecine ilişkin bir araştırma. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 107-126.
• Yılmaz, A. (2015). Uluslararası göç ve Türkiye’deki çocuk göçmenler ve sığınmacı ailelere tanınan haklar ve daha iyi uygulamalar için öneriler. Akademik Bakış Dergisi, 49, 475-793.
• Yurdakul, A.,& Tok, T. N. (2018). Öğretmen gözüyle mülteci/göçmen öğrenci. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 46-58.
• Walsh, D., & Downe, S. (2005). Meta‐synthesis method for qualitative research: A literature review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), 204-211.