KASTAMONU YAZMA ESER KÜTÜPHANESİNDE BULUNAN “TEFSÎRU ÂYETİ’L-KUR’ÂN” İSİMLİ ESER

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 88 - 93, 13.10.2017

Burhan Baltacı

Öz

Kur'ân'ın bir tek ayetini veya bir ayet grubunu
tefsir eden müstakil eserler, çoğunluğu yazma eser kütüphanelerinde olmak
üzere, ciddi bir yekûn tutmaktadır. Bunların araştırılması ve ortaya
çıkarılması Tefsir Tarihi açısından önem arz etmektedir. Elinizdeki çalışmada
bu faaliyetlere bir katkı olması babında, Kastamonu Yazma Eserler
Kütüphanesi'nde bulunan Tefsîru Âyeti’l-Kur’ân isimli eser incelenmiştir. Bu tür eserler
kütüphanelerimizde bağımsız birer kitap olabildiği gibi, genelde kitapları
oluşturan risaleler şeklinde de yer almaktadır.

Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesi bulunan Tefsîru
Âyeti’l-Kur’ân isimli eserin müellifi katalog kayıtlarında Takıyyuddîn Ahmed b.
Alî el-Makrîzî (769-845/1367-1441), müstensihi ise Ahmed b. el-Lubhidî Muhammed
b. Tolun olarak yer almaktadır. Telif tarihi 820 (1417), istinsah tarihi 881
(1475), istinsah yeri ise Şam olarak belirtilmiştir. Bu eser Kastamonu Yazma
Eser Kütüphanesi 1122/17 nu.da kayıtlı eserin 212 b-220 a varakları arasında
yer almaktadır. Katalog bilgilerinde Tefsîru Âyeti’l-Kur’ân olarak yer alan
eserde Yusuf 12/101 ayetteki Hz. Yusuf'un (as) duasının bir bölümü olan
"teveffeni muslimen" ifadesi tefsir edilmektedir. Eser, risalenin yer
aldığı kitaba yeni Türkçe eklenen listedeki isimlendirmede Risâle fî Suâli
Hâtimeti'l-Hayri olarak yer almaktadır. Bu isimlendirmeden ayet tefsiri olduğu
anlaşılmamaktadır. Ferağ kaydında eserin müellifi "Ahmed b. Alî
el-Makrizî" olarak yer almaktadır. Telif tarihi katalog bilgilerinde
"820 (1417)" olarak yer almasına rağmen eserde bu tarih "11
Recep 829 Pazartesi" olarak verilmektedir. Eserin adı katalogda Tefsîru
Âyeti’l-Kur’ân olarak yer almasına rağmen diğer eser isimlendirmelerine uygun
halde adlandıracak olursak "Tefsîru/Risâle fî Tefsîri Âyeti 'teveffenî
muslimen'" şeklinde olması gerekirdi. Araştırmamızda eserin içerik analizi
ve Tefsir ilmi açısından değerlendirmesi yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kastamonu Yazma Eserler Kütüphanesi, Ayet Tefsirleri

Kaynakça

• Buhârî. (1987). el-Câmi‘u’s-Sahîh, I-VI, Beyrût: Şâmile-2.
• Ebû Ya’lâ. Ahmed b. ‘Ali b. El-Musennâ. (1984). Musnedu Ebî Ya’lâ, I-XIII, thk. Hasen Selîm Esed, Dımeşk: Şâmile-2. El-‘Aynî, Bedruddîn (855/1451). (trsz.) ‘Umdetu’l-Kârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, Şâmile-2.
• El-Makrîzî, Takıyyuddîn Ahmed b. Alî. [yz.] (820 /1417). Tefsîru Âyeti’l-Kur’ân, müstensih: Ahmed b. el-Lubhidî
• Muhammed b. Tolun. [yz.] istinsah tarihi: 881 /1475: 212 b-220 a.) Şam.
• Seyyid. Eymen Fuâd. (2003). “Makrîzî,” DİA, c. 27, s. 248–251, Ankara: TDV Yayınları.
• Taberânî. Ebû’l-Kâsım Suleymân b. Ahmed. (1415 h). el-Mu‘cemu’l-Evsat, I-X, Kahire.