ŞAİRLERİ KOVMAK İSTEYEN ŞAİR

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 94 - 103, 13.10.2017

Emine Aydoğan

Öz

Felsefe
tarihinin belki de düğüm noktası olan Platon her dönemde yaşanılan çağa uygun
olarak revize edilip felsefe sahnesine yeniden çağırılmaktadır. Böyle önemli
bir figürün öteden beri hastalık belirtileri göstermiş gelgitli, çarpıntılı
olmuş bir ilişki olan sanat-felsefe ilişkisinde paradoksal diyebileceğimiz
tavrı bu ilişkiyi daha da problematik bir hale getirmiştir. Platon bir taraftan
gerçeklikten uzak, görünüşün taklitçileri olarak gördüğü şair ya da sanatçıları
İdeal Devlet’inden sürgün ederken diğer taraftan da diyaloglarında şair olarak
görülmesine yol açan metafor ve mitlerle karşımıza çıkmaktadır. Aslında bir
rasyonalist olarak Platon’un akla meydan okuyan sanatı dışlaması sistemi
açısından çok da anlaşılmaz değildir. Her ne kadar sanatın bilinçdışı olan ile
bağlantısı ve taklitçi yönü onu rahatsız etse de o, ideaları, görünüşün
gerisindeki gerçekliği aktarırken dilde şiirsel gücün söylemine ihtiyaç duyar.
Gerek Güneş ve Mağara metaforu, gerek Er
miti bu durumun en iyi örnekleridir. Sonuç olarak sanatçıları Devlet’inde
görmek istemeyen bir sanatçı ile karşı karşıyayız. İşte bu çalışmada Platon’un
sanatla olan bu çift yönlü ilişkisi tartışılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Platon, İdealar, Devlet, Sanat, Hakikat

Kaynakça

• Akar, B. (2016). Önsöz: “Eski Platon’un Çöküşünden Yeni Platon’un İmkânına”, Özne- Platon (Özel Sayı). sayı 24 Bahar, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Arslan, A. (2010). İlk Çağ Felsefe Tarihi 2, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Badiou, A. (2013). Başka Bir Estetik. (Çev.: Aziz Ufuk Kılıç). İstanbul: Metis Yayınaları. (1998).
• Badiou, A. (2016). Platon, Sevgili Platon’umuz. (İng. Çev.; Ali Utku-Mukadder Erkan). Kierkegaard: Özne Dergisi, sayı 25. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Cevizci, A. (2012). İlk Çağ Felsefe Tarihi. Bursa: Asa Yayınları.
• Collingwood, R. G. (1937). The Principles of Art, Newyork: Oxford University Press.
• Cündioğlu, D. (2016). Sanat ve Felsefe. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Gündoğan, A.O. (2015). Felsefe ve Hayat Arasında Edebiyat. Felsefe Edebiyat Sempozyumu, 29-30 Nisan 2015, Van, Türkiye.
• Haşlakoğlu, O. (2016). Platon Düşüncesinde Tekhnê. İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Havelock, E. A. (2015). Platon: Filozof Şaire Karşı. (Çev.: Adem Beyaz). Pinhan Yayıncılık,
• Maggio J. (2010).The ‘birt of truth’: Alain Badiou and Plato’s banishment of the poets. Philosophy and Social Criticism, 36(5), 607-621.
• Megill, A. (2012). Aşırılığın Peygamberleri: Nietzsche, Heidegger, Foucault, Derrida. (Çev.: Tuncay Birkan), İstanbul: Say Yayınları. (1987).
• Murdoch, I. (2008). Ateş ve Güneş. (Çev.: Serdar Rifat Kırkoğlu). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (1997).
• Murdoch, I. (1979). “Edebiyat ve Felsefe”, Bryan Magee. Yeni Düşün Adamları. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Nietzsche, F. (2005). Tragedyanın Doğuşu. (Çev.: Mustafa Tüzel). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Platon. (2016). Devlet. (Çev.: Sebahattin Eyüboğlu-M. Ali Cimcöz). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Platon. (2015a). Ion. Toplu Diyaloglar: İçinde 263-276. (Çev.: Tacettin Ünlü), İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Platon. (2015b). Timaios. (Çev.: Furkan Akderin). İstanbul: Say Yayınları.
• Tepe, H. (2016). Platon’dan Habermas’a; Felsefede Doğruluk ya da Hakikat, Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
• Tunalı, İ. (1983). Grek Estetiği. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Utku, A. (2003-2004). Deleuze’ün Nietzsche’si: Seyyar Savaş Makinasını Yeniden Örgütlemek. Doğu-Batı Dergisi, sayı 25, 2003-2004, 239-252.