TOPSIS VE MOORA YÖNTEMLERİ İLE ÖLÇÜLEN FİNANSAL PERFORMANSIN PAY GETİRİLERİNE ETKİSİ: BİST ÇİMENTO-BETON İŞLETMELERİ ÜZERİNE BİR PANEL VERİ UYGULAMASI

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 75 - 96, 09.01.2018

Serdar Yaman

Öz

Bu
çalışmada, finansal performansın pay getirileri üzerine etkileri incelenmiştir.
Çalışma, BİST çimento-beton işletmelerinin 2010-2016 yılları arası 6 aylık
verilerini kapsamaktadır. Her dönem için TOPSIS ve MOORA yöntemleri ile
firmaların finansal performansları nicel değerlere dönüştürülmüştür. Daha sonra
TOPSIS ve MOORA skorları ile firmaların pay getirileri arasındaki ilişki panel
veri analiz yöntemi ile incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre, TOPSIS skorları
pay getirileri üzerinde anlamlı pozitif etkiye sahip bir değişken
niteliğindedir. Buna karşın MOORA skorları ise pay getirileri üzerinde herhangi
bir anlamlı etkiye sahip değildir. Panel veri analizi sonuçlarına göre;
finansal performans analizi yapılırken çok kriterli karar verme yöntemlerinden
TOPSIS yönteminin kullanılmasının MOORA yöntemine kıyasla daha doğru pay
yatırımı kararlarının alınmasını sağlayacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Pay Getirileri, Finansal Performans, TOPSIS, MOORA, BİST Çimento-Beton Sektörü

Kaynakça

• Şişman, B., ve Doğan, M. (2016). Türk bankalarının finansal performanslarının bulanık AHP ve bulanık MOORA yöntemleri ile değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 353-371.
• Ege, İ., Topaloğlu, E.E., ve Özyamanoğlu, M. (2013). Finansal performans ile kurusal yönetim notları arasındaki ilişki: BIST üzerinde bir uygulama. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5(9), 100-117.
• Tatoğlu, F.Y. (2013). Panel veri ekonometrisi: Stata uygulamalı. İstanbul: Beta Basım.
• Temizel, F., ve Bayçelebi, B.E. (2016). Finansal oranların TOPSIS sıralaması ile yıllık getiriler arasındaki ilişki: Tekstil imalatı sektörü üzerine bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 159-170.
• Akbulut, R., ve Coşkun, A. (2015), BİST’te imalat sektöründeki işletmelerin finansal performansları üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ocak, 117-137.
• Temizel, F., Doğan, H., ve Bayçelebi, B.E. (2016). Kurumsal yönetim endeksi kapsamındaki işletmelerin finansal performans analizi. Uluslararası İşletme ve Yönetim Dergisi, 4(2), 185-202.
• Uygurtürk, H., ve Korkmaz, T. (2012). Finansal performansın TOPSIS çok kriterli karar verme yöntemi ile belirlenmesi: Ana metal sanayi üzerinde bir uygulama. Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 95-115.
• Ün, T. (2015). Stata ile panel veri analizi. S. Güriş (eds.) Stata ile panel veri modelleri. (ss. 39-80). İstanbul: Der Kitabevi.
• Vatansever, K., ve Ulusoy, M. (2013). Kurumsal kaynak planlaması sistemlerinin bulanık AHP ve bulanık MOORA yöntemleri ile seçimi: Üretim sektöründe bir uygulama”. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 274-293.
• Yükçü, S., ve Kaplanoğlu, E. (2015). Çok kriterli karar verme yöntemleriyle gözaltı pazarı şirketlerinin finansal performanslarının belirlenmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 17(3), 587-616.
• Korkmaz, T., Yıldız, B., ve Gökbulut, R.İ. (2010). FVFM’nin İMKB ulusal 100 endeksindeki geçerliliğinin panel veri analizi ile test edilmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(1), 95-105.
• Yurdakul, M., ve İç, Y.T. (2003). Türk otomotiv firmalarının performans ölçümü ve analizine yönelik TOPSIS yöntemini kullanan bir örnek çalışma. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(1), 1-18.
• Akkaya, G. (2004). Finansal rasyolar yardımıyla havayolları işletmelerinin performansının değerlendirilmesi”. D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 19(1),15-29.
• Ertuğrul, İ., ve Özçil, A. (2014). Çok kriterli karar vermede TOPSIS ve VIKOR yöntemleriyle klima seçimi. Çankırı Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(1), 267-282.
• Albayrak, A.S. (2005). Çoklu doğrusal bağlantı halinde enküçük kareler tekniğinin alternatifi yanlı tahmin teknikleri ve bir uygulama. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 105-126.
• Altıntaş, M.A. (2006). Bankacılıkta risk yönetimi ve sermaye yeterliliği 85411 sayılı bankacılık kanunu, Basel-I ve Basel-II düzenlemeleri çerçevesinde. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Aytekin, S., ve Sakarya, Ş. (2013). BIST’de işlem gören gıda işletmelerinin TOPSIS yöntemi ile finansal performanslarının değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 21, 30-47.
• Baltagi, B.H. (2012). Econometric analysis of panel data. Chichester: Jhon Wiley&Sons.
• Brauers, W.K., ve Zavadskas, E.K. (2009), Robustness of the multi-objective MOORA method with a test for the facilities sector, Technological And Economic Development of Economy,15(2), 352-375.
• Çonkar, M.K., ve Elitaş, C., ve Atar, G. (2011). İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi’ndeki (XKURY) firmaların finansal performanslarının TOPSIS yöntemi ile ölçümü ve kurumsal yönetim notu ile analizi. İktisat Fakültesi Mecmuası, 61(1), 81-115.
• Demireli, E. (2010). TOPSIS çok kriterli karar verme sistemi: Türkiye’deki kamu bankaları üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 101-112.
• Açıkgöz, E., Uygurtürk, H., ve Korkmaz, T. (2015). Analysis of factor affecting growth of pension mutual funds in Turkey. International Journal of Economics and Financial, 5(2), 427-433.
• Dumanoğlu, S. (2010). İMKB’de işlem gören çimento şirketlerinin mali performansının TOPSIS yöntemi ile değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 29(2), 323-339.
• Feng, C.M., ve Wang, R.T. (2000). Performance evaluation for airlines including the consideration of financial ratios. Journal of Airport Transport Management, 6, 133-142.
• İç, Y.T., Tekin, M., Pamukoğlu, F.Z., ve Yıldırım, S.E. (2015). Kurumsal firmalar için bir finansal performans karşılaştırma modelinin geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 30(1), 71-85.
• Jahanshahloo, G.R., Lotfi, F.H., ve Izadikhah, M. (2006). Extension of the TOPSIS method for decision-making problems with fuzzy data. Applied Mathematics and Computation, 181(2), 1544-1551.
• Kendirli, S., ve Kaya, A. (2016). BIST-Ulaştırma endeksinde yer alan firmaların mali performanslarının ölçülmesi ve TOPSIS yönteminin uygulanması. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(1), 34-63.
• Kıyıcı, U., Korkmaz, T., ve Uygurtürk, H. (2016). Türkiye’deki bireysel emeklilik yatırım fonlarının TOPSIS, VIKOR ve MOORA yöntemleri ile karşılaştırmalı performans değerlendirmesi. Sosyal Bilimler Metinleri, 2, 1-16.
• Ozen, E., Yesildag, E.,ve Soba, M. (2015). TOPSIS performance evaluation measures and relation between financial ratios and stock returns. Journal of Economics, Finance and Accounting, 2(4), 482-500.
• Önay, O. (2014). MOORA. B. F. Yıldırım ve E. Önder (eds.) Çok kriterli karar verme yöntemleri. (ss.245-257). Bursa: Dora Yayınevi.
• Özçelik, H., ve Kandemir, B. (2015). BİST’de işlem gören turizm işletmelerinin TOPSIS yöntemi ile finansal performanslarının değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Dergisi, 18(33), 97-114.
• Özdağoğlu, A. (2014). Normalizasyon yöntemlerinin çok ölçütlü karar verme sürecine etkisi-MOORA yöntemi incelemesi. Ege Akademik Bakış, 14(2), 283-294.
• Özdemir, M. (2014). TOPSIS. B. F. Yıldırım ve E. Önder (eds.) Çok kriterli karar verme yöntemleri. (ss. 133-153). Bursa: Dora Yayınevi.
• Sakarya, Ş., ve Yıldırım, H.H. (2016). Borsa İstanbul’da işlem gören enerji şirketlerinin finansal performansları ile hisse senedi getirileri arasındaki ilişkinin panel veri analizi ile belirlenmesi. Journal of Economics, Finance and Accounting, 3(1), 71-87.
• Saldanlı, A., ve Sırma, İ. (2014). TOPSIS yönteminin finansal performans göstergesi olarak kullanılabilirliği. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 11(41), 185-202.