İbn Haldûn’un Eğitim Felsefesinde Üç Mesele Eğitimin Hadarî Yönü, İlimlerde Tekrar Kuramı ve Üçlü Tekrar Metodu

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 3, 106 - 118, 30.09.2019

Murat Erten

Öz

İbn Haldûn’un eğitim
felsefesinde temel olarak üç konu dikkat çeker. Birinci olarak, devlet işlerinin
en önemlisi eğitimdir, medeniyetle eğitim arasında yakın bir ilgi bağı
vardır ve medeniyetin yükselmesini sağlayan ilimler/sanatlar, ancak hadarî umranda
kökleşip serpilirler. İkincisi, bir ilimde uzmanlaşmak için onun ilkelerini,
kaidelerini, detaylarını ve problemlerini kavramak ve bilgiyi tekrar tekrar
işleyerek alışkanlığa dönüştürmek gerekir. Bu kurama göre el becerisinin
kazanılıp geliştirildiği marangozlukla, tartışma ve akıl yürütme temrinleriyle
düşünme becerisinin kazanıldığı felsefe eğitimi arasında yöntemsel bir fark bulunmaz.
Üçüncü olaraksa, anlama becerileri ve kapasiteleri farklı olan çocuklar için
eğitim konuları üç farklı genişlikte özetlenerek tekrar edilmelidir. Birinci
özet dar ve yüzeysel, ikinci özet bilgilendirici, üçüncü özetse derinlikli
olmalıdır. Özetlerin seviyesi arttıkça katılımcı öğrenci sayısı azalır. 

Anahtar Kelimeler

Hadarî Eğitim, İlim-Sanat Eğitimi, Tekrar Metodu, Çocuk Eğitimi, Eğitimde Üç Özet Tekniği

Kaynakça

• KAYNAKÇAAlbayrak, Ahmet (2010), “İbn Haldûn’un Medeniyet Tasarımı ve İnsan”, İslâmî Araştırmalar Dergisi (21/1).Armağan, Mustafa (1995), “Kânun Kavramının Semantik Değişimi”, Bilgi ve Hikmet Dergisi; S.12 Güz.Aytaç, Kemal (1992), Avrupa Eğitim Tarihi; İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.Dağyar, Miray (2019), ‘Türk Eğitim Sisteminin Felsefi Temelleri-Farabi ve İbn Sina’, Eğitim Felsefesi; İstanbul: Lisans Yayıncılık.el-Beyân-Büyük Arapça-Türkçe Lügat (2004); C.I-II, Arif Erkan, İstanbul: Yasin Yayınevi.el-Mevârid-Arapça-Türkçe Lügat (ts); Mevlüt Sarı, İstanbul: Bahar Yayınları.Erdoğan, Mustafa (1997), Edebiyatımızda Şerh Geleneğine Genel bir Bakış, Celal Bayar Üni. Sosyal Bil. Dergisi; (1); ss.186-193.Erten, Murat (2017), Harran’dan Toledo’ya: Yunanca Eserlerin Arapçaya ve Latinceye Tercüme Serüveni, İslâm Tarihi ve Medeniyetinde Harran içinde, ed. Kasım Şulul, Murat Akgündüz, Ömer Sabuncu vd., Harran Şanlıurfa: Kaymakamlığı Yayınları; ss.405-416.Fârâbî (ts); İhsâu’l-Ulûm-İlimlerin Sayımı; çev. Ahmet Ateş, İstanbul: M.E.B. Yayınları.Gazali (2012), İhyâ-i Ulûmi’d-Dîn; C.I-IV, çev. Sıtkı Gülle, İstanbul: Huzur Yayınevi. Haydar, Gülzar (1991), Şehirlerin Rûhu; çev. Gürkan Sekmen, İstanbul: İnsan Yayınları.İbn Haldûn (Mukaddime), Mukaddime (1431/2001); tashih ve haz. Halîl Şehâde ve Sehîl Zekâr, Beyrut: Dâru’l-Fikr.İbn Haldûn (Uludağ), Mukaddime (1988); çev. Süleyman Uludağ, C.I-II, İstanbul: Dergâh Yayınları.İzzetbegoviç, Aliya (1994), Doğu ve Batı Karşısında İslâm; çev. Salih Şaban, İstanbul: Nehir Yayınları.Kösemihal, Nurettin Şazi (1968), Sosyoloji Tarihi; İstanbul: Remzi Kitabevi.Kur’ân-ı Kerîm.Mehdi, Muhsin (1991), İbn Haldûn, çev. Mustafa Armağan, İslâm Düşüncesi Tarihi içinde; ed. M.M. Şerif, C.III, İstanbul: İnsan Yayınları. Mücahid, Huriye Tevfik (1995), Fârâbî’den Abduh’a Siyâsî Düşünce; çev. Vecdi Akyüz, İstanbul: İz Yayıncılık. O’leary, De Lacy (2003), İslâm Düşüncesi ve Tarihteki Yeri; çev. Yaşar Kutluay ve Hüseyin Yurdaydın, İstanbul: Pınar Yayınları.Platon (2012), Yasalar; çev. Candan Şentuna-Saffet Babür, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.Ruhi, Mehmet Emin (2005), Platon’un Devletin Kökenine İlişkin Görüşü ve Yansımaları, AÜEHFD (C.I, S.1-2); ss.241-278.Schweizer, Albert (2011), Medeniyet Felsefesi; çev. Yusuf Kaplan, İstanbul: Külliyat Yayınları.Störıg, Hans Joachım (2013), Dünya Felsefe Tarihi.Şahin, Eyüp (2010), Platon ve Fârâbî’de Aristokrasi, Ankara Üni. İlahiyat Fak. Dergisi (51:1); ss.111-130. Topdemir, Hüseyin Gazi (2009), İbn Sînâ ve Bilim; Ankara: T. Diyanet Vakfı Yayınları.Toplumsal Çöküş Teorileri (2007); ed. Ejder Okumuş, İstanbul: İnsan Yayınları.Üçok, Bahriye (1996), İslâm Tarihi Emevîler-Abbasîler; İstanbul: Cem Yayınevi.