GİYİLEBİLİR SANAT ALANINDA SERAMİK MALZEMENİN YERİ VE BİR SERAMİK TAKI UYGULAMASI

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 4, 1 - 15, 31.12.2021

Merve Nil Küçükerbaş

Öz

1960’lı yılların sonlarında gelişmeye başlayan giyilebilir sanat akımı her ne kadar giysi merkezli başlamış olsa da günümüzde aksesuarlar da sanatsal birer anlatı aracı olarak kullanılmaktadır. Giyilebilir sanat akımı; sanatın heykel ya da resimle sınırlandırıldığı ile ilgili genel inancı yıkarak, insan bedeninin sanat eserini canlandırarak sergileyebilmesine olanak sağlamaktadır. Bu akım günümüzde tasarımcı, zanaatkar ve sanatçı çizgisinde devamlılığını aktif olarak sürdürmektedir (Onur, 2020: 231).
Geçmişten günümüze kadar olan uzun serüvenine taş, kemik gibi materyallerle başlayan aksesuarlar, üretiminde altın ve gümüş gibi değerli materyallerin kullanılmaya başlamasıyla birlikte birer statü simgesi olarak görülmeye ve kullanılmaya başlanmıştır. Tarihsel süreç boyunca üretilen tüm aksesuarlar üretildikleri kültürün büyük bir parçasını yansıtmanın yanı sıra üretildikleri döneme dair önemli bilgiler de vermektedir.
Aksesuar üretiminde kullanılan malzeme sınırlamasının ortadan kalkmış olması, önceki dönemlerde estetik görünümlerinin yanı sıra statü göstergesi olarak da kullanılan aksesuarların günümüzde tıpkı birer sanat eseri gibi ifade aracı olarak da kullanılmaya başlamasının önünü açmıştır. Zaman içinde aksesuar üretiminde kullanılabilecek malzeme çeşitliliğinin artış göstermesi tasarımcıların yaratım, üretim ve ifade açısından da özgürleşmesini sağlamıştır (Yeşilmen, 2018: 1251).
Giyilebilir sanat alanında seramik malzemeyle aksesuar üretiminde seramik malzemenin sunduğu pek çok avantaj olduğunu görülebilir. Seramik malzeme yapısı gereği üstün plastik özelliklere sahip oluşuyla şekillendirme alanında tasarımcısına ifade özgürlüğü sunmaktadır. Bunun yanı sıra, yüksek derecelerdeki sıcaklıklarda pişirime tabi tutulduğunda kullanıcısına estetik ve dayanıklılık açısından da avantaj sağlamaktadır. Seramik malzeme hem geleneksel şekillendirme yöntemlerinin hem de yeni nesil teknolojik şekillendirme yöntemlilerinin yapısına uygunluk göstermektedir. Tüm bu özellikleri doğrultusunda seramik, sanatsal ifade aracı olarak aksesuar üretimi alanında her geçen gün yerini sağlamlaştırmaktadır.
Bu makalede giyilebilir sanat alanında, seramik malzeme kullanılarak üretilen, birbirinden farklı üretimler incelenmiş ve üç boyutlu seramik yazıcı kullanılarak bir aksesuar örneği uygulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Seramik, Giyilebilir sanat, Üç boyutlu yazıcı, Aksesuar

THE PLACE OF CERAMIC MATERIAL IN THE FIELD OF WEARABLE ART AND AN APPLICATION OF CERAMIC JEWELRY

Öz

Although the wearable art movement, which started to develop in the late 1960s, started with clothing, today accessories are also used as an artistic narrative tool. Wearable art movement; By destroying the general belief that art is limited to sculpture or painting, it allows the human body to display the work of art by animating it. Today, this trend actively continues its continuity in the line of designers, craftsmen and artists (Onur, 2020: 231).
Accessories, which started their long adventure from the past to the present with materials such as stone and bone, began to be seen and used as status symbols with the use of precious materials such as gold and silver in their production. All accessories produced throughout the historical process not only reflect a large part of the culture in which they were produced, but also provide important information about the period in which they were produced.
The fact that the material limitation used in the production of accessories has disappeared, has paved the way for the accessories, which were used as a status indicator in addition to their aesthetic appearance in the previous periods, to be used as a means of expression, just like a work of art. The increase in the variety of materials that can be used in the production of accessories over time has enabled the designers to be free in terms of creation, production and expression (Yeşilmen, 2018: 1251).
It can be seen that there are many advantages offered by ceramic materials in the production of accessories with ceramic materials in the field of wearable art. Due to its ceramic material structure, having superior plastic properties, it offers freedom of expression to the designer in the field of shaping. In addition, when it is fired at high temperatures, it provides the user with an advantage in terms of aesthetics and durability. Ceramic material conforms to the structure of both traditional forming methods and new generation technological forming methods. In line with all these features, ceramics is strengthening its place in the field of accessory production as a means of artistic expression day by day.
In this article, different productions produced using ceramic materials in the field of wearable art were examined and an accessory example was applied using a three-dimensional ceramic printer.

Anahtar Kelimeler

Ceramic, Wearable art, Three-dimensional printer, Accessory

Kaynakça

• Referans1: Aydın, S. N. (2021). Seramikten Heykelsi Aksesuarlara Bir Yolculuk: Zahide Betül Şahin. Arkitekt: https://www.gzt.com/arkitekt/seramikten-heykelsi-aksesuarlara-bir-yolculuk-zahide-betul-sahin-3567634, (10.06.2021).
• Referans2: Güner, E. ve Aktuğ, H. (2020). CAD-CAM ile İnovatif Takı Tasarımlarında Alternatif Yöntemler: Polimerik Malzeme ve Lazer Sinterleme. Artuklu Sanat ve Beşeri Bilimler Dergisi-ARTS(4) (e-journal), 182-198. http://arts.artuklu.edu.tr/en/download/article-file/990380, (13.06.2021).
• Referans3: Martinez, E. H. (2012). Moda Tasarımında Sanatsal İfade Önerisi Olarak Alternatif Malzemeler: Seramik Elbiseler. Sanat ve Tasarım Dergisi, 3(3) (e-journal), 162-181. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/307549, (15.06.2021).
• Referans4: Onur, D. A. (2020, Şubat 27). Giyilebilir Sanat Akımı ve Kadın Sanatçıların Etkileri. Akdeniz Sanat Dergisi (e-journal), 14(26), 231-243. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/854063, (15.06.2021).
• Referans5: Özturna, N. (2021, Haziran 9). Sanatçı Naz Özturna İle Markasına Dair Röportaj. (Z. Karabay, Röportaj Yapan): https://www.oncevatan.com.tr/roportaj/sanatci-naz-ozturna-ile-markasina-dair-roportaj-h169448.html, (15.06.2021).
• Referans6: Özturna, N. (2021, Mayıs 30). Seramikten giyilebilir sanat. (Ö. O. Çolak, Röportaj Yapan) Cumhuriyet: https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/seramikten-giyilebilir-sanat-1840324, (15.06.2021).
• Referans7: Ute van der Plaats Contemporary Jewellery Design. (tarih yok). “Ute van der Plaats Contemporary Jewellery”, https://utevanderplaats.weebly.com/, (05.07.2021). Referans8: Yeşilmen, N. (2018). Giyilebilir Sanat Örneği Olarak 21. Yüzyılda Seramik Takılar. İdil (e-journal), 7(50), 1251-1255. https://www.idildergisi.com/makale/pdf/1530619092.pdf, (15.06.2021).