SERMAYE ŞİRKETLERİNİN İŞTİRAKLERİNE YAPTIĞI SERMAYE TAMAMLAMA ÖDEMELERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ VE VERGİSEL AÇIDAN DEĞERLENDİRME

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 4, 122 - 134, 08.02.2024

Ferah Yıldız , Halil İbrahim Solmaz , Ahmet Yanık

Öz

Sermaye şirketlerinin iştirakleri için yapacakları sermaye artışlarında kullanılmak üzere ortaklar tarafından yapılan ödemeler uygulamada; sermaye avansı, sermaye tamamlaması veya zarar telafi ödemesi adları altında muhasebeleştirilmektedir. Sermaye tamamlaması kavramı mülga Türk Ticaret Kanunundaki 324. madde ile benzerlik göstermekle birlikte ilk kez 6102 sayılı kanunun 376. Maddesinde açıklanmış ve hangi şartlar ile nasıl uygulanacağına dair temel esaslar belirtilmiştir. Sermaye tamamlaması ödemesi ilgili güncel mevzuat değişiklikleri 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 6. Maddesi ve 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun 376. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğ ile yapılmış ancak Konuyla ilgili Maliye Bakanlığının 1 Seri Nolu Kurumlar Vergisi Tebliğinde henüz bir açıklama yapılmamıştır. Bu çalışmada; sermaye şirketlerinin iştiraklerine yapılan sermaye tamamlama ödemelerinin nasıl muhasebeleştirilmesi gerektiği ve vergisel açıdan ne gibi sonuçlar doğurduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda, iştiraklerinin sermaye ve kar yedekleri toplamının yarısı zarar nedeniyle açık kalan iştiraklerin sermaye tamamlaması yerine sermaye azaltımı yapılmadan sermaye artırımına gitmelerinin; hem iştiraklerin mali durumunu iyileştiren hem de yapılan ödemelerin ortakların mali tabloları üzerinde aktifleştirilebilme imkanı sağlayan bir yöntem olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sermaye Avansı, İştirak, Sermaye Tamamlaması, Vergi

Kaynakça

• DOĞAN Zeki, Sermaye Tamamlama Fonunun Muhasebeleştirilmesine İlişkin Öneriler, Vergi Raporu Dergisi, 2020
• DOMANİÇ Hayri, Anonim Şirketler Hukuku ve Uygulaması, Şerh II, Temel Yayınları, İstanbul, 1988 SOYKAN İsmail Cem, Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim Ortaklıklarda Sermaye Taahhüdü Yoluyla Sermaye
• Artırımı, On İki Levha Yayıncılık, 1. Baskı, İstanbul 2019
• SARAÇ Tahir “Esas Sözleşme Değişiklikleri”, Şirketler Hukuku, ed. Sami Karahan, Mimoza Yayınları, 1. Baskı
• Yalçın EMRAH “Sermaye Tamamlama Fonunun Vergisel Değerlendirmesi “Vergi Raporu Dergisi Haziran - 2019 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun 376. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğ 1 Nolu Muhasebe Uygulama Genel Tebliği