AKDENİZ ÜLKELERİNDE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 19 - 36, 31.03.2023

Zeynep Narman

Öz

Dış ticaret, üretimi artırmak için sermaye malları ve hammaddelerin ithalatının yanı sıra fazla mal ihracatının ortaya çıkması nedeniyle ekonomik büyümenin ana kaynağıdır.Gelişmekte olan ülkelerde gelir düzeyinin yetersiz olması nedeniyle ortaya çıkan sermaye darlığı ve tasarruf açığı, büyüme ve gelişme süreçlerini sekteye uğratmıştır. Bu nedenle, ithalat ve ihracat arasındaki etkileşim karmaşık boyutlar almış ve karşılıklı neden-sonuç ilişkileri görülmüştür. Bu çalışmanın amacı, seçili Akdeniz ülkelerinde ekonomik büyüme ve dış ticaret ilişkisini 1995-2021 dönemi yıllık verilerini kullanılarak analiz etmektir.Bu amaçla, Kao ve Pedroni eşbütünleşme, Pedroni FMOLS, Pedroni DOLS ve Panel Granger Nedensellik yöntemleri kullanılmıştır. Eş bütünleşme testi sonucunda, panel genelinde dış ticaret ile ekonomik büyüme arasında uzun dönemli bir ilişki söz konusudur.Panel FMOLS ve DOLS test sonucuna göre ise ihracat ve ithalat ekonomik büyüme üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir. Bu doğrultuda, ilişkinin yönünün belirlenmesi amacı ile yapılan nedensellik analizi sonucunda, ithalat ve ihracat ile ekonomik büyüme arasında çift yönlü bir ilişki olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

F16, O1, G11

Kaynakça

• fonso, O. (2001). The ımpact of ınternational trade on economic growth.Working Paper,106
• Aghion, P.ve Howitt, P.(1992). A model of growth through creative destruction. Econometrica, 60(2), 323-351
• Ajayi, E.O.ve Araoye, F.E., (2019). Trade openness and economic growth in nigeria. International Journal of Economics and Financial Management,4, (2), 25- 45
• Akçacı, T. ve Yılmaz, Ö. (2021). G-8 ülkeleri ve Türkiye’de dışa açıklık, arge harcamaları ve reel döviz kuru ilişkisi üzerine panel veri analizi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 5(2), 381-399.
• Aktaş, C. (2009). Türkiye’nin ihracat, ithalat ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 35-47.
• Alam, M.I. (2003).Manufactured exports, capital good ımports, and economic growth: Experience of Mexico and Brazil. International Economic Journal, 17(4), 85-105.
• Arrow, K. (1962). Economic welfare and the allocation of resources for invention the rate and direction of inventive activity: Economic and social factors. Princeton University Press, 609-626 Ata, B.ve E. Mesut. (2017). Dış Ticaret – Ekonomik Büyüme İlişkisi: İran Örneği Nedensellik Analizi. Bulletın of Economic Theoryand Analysis, 2(4), 329- 346. Aydın, K. ve Çatuk, C. (2018). Türkiye’de dâhilde işleme rejiminin bitkisel yağ sektörü üzerindeki etkisi. Journal of Institute of Economic Development and Social Researches, 4(15): 745-751. Erişim adresi: ttps://dergipark.org. tr /tr/pub/iksad/issue/51711/671379
• Aytun, C. ve Akın, C. S. (2014). OECD ülkelerinde telekomünikasyon altyapısı ve ekonomik büyüme: Yatay kesit bağımli heterojen panel nedensellik analizi. İktisat İşletme ve Finans, 29(340), 69-94.