Türkiye Yüzyılı Maarif Modeline Uygun Arduino Uygulamalarının Öğrencilerin Başarı, Tutumlarına Etkisi: Güneş ve Ay Tutulmaları

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 2, 206 - 237, 29.12.2025

Dündar Yener , Duygu Yay

https://doi.org/10.56423/fbod.1634765

Öz

Bu araştırmanın amacı Türkiye Yüzyılı Maarif Modeline yönelik geliştirilen 6. sınıf Güneş ve Ay Tutulması konusunda, Arduino uygulamalarının öğrencilerin akademik başarısı, robotik kodlamaya ve teknolojiye yönelik tutumları ve öğrenci görüşleri üzerine etkisini incelemektir. Araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Nicel bölümde “ön test-son test kontrol gruplu” yarı deneysel desen, nitel bölümde ise yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Araştırma, 2024-2025 eğitim-öğretim yılı ortaokulda öğrenim gören 58 altıncı sınıf öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. Deney grubunda ders robotik kodlama destekli Arduino uygulamalarıyla, kontrol grubunda mevcut öğretim programına uygun işlenmiştir. Veri toplama araçları olarak; GATBT, RKTÖ, TYTÖ ve ADGF kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin akademik başarıları arasında anlamlı bir fark olmadığını, robotik kodlamaya yönelik tutumları deney grubu lehine anlamlı bir fark olduğunu, teknolojiye yönelik tutumlarında anlamlı bir fark olmadığını ve yapılan görüşmelerde, öğrencilerin robotik kodlama destekli Arduino uygulamalarını eğlenceli bulduklarını göstermiştir. Bu çalışmanın farklı değişkenlerine bakılabilir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli , Arduino , Robotik Kodlama , Güneş ve Ay Tutulması , Fen Bilimleri

Proje Numarası

BAP 2024- TYL-6.12.48-0014

Kaynakça

• Altun-Yalçın, S., Kahraman, S., & Yılmaz, Z. A. (2020). Development and validation of Robotic Coding Attitude Scale. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 8(4), 342-352.
• Başaran, B. (2018). Arduıno’nun elektrik deneylerine entegre edilmesinin ve deney raporlarının poster şeklinde hazırlanmasının, fen bilgisi öğretmen adaylarının fizik laboratuvarlarına, teknolojiye ve bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik tutumlarına etkisinin incelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü: Kocaeli.
• Bolat, A., & Karamustafaoğlu, S. (2019). Vücudumuzdaki sistemler ünitesi başarı testi geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 131-159. DOI: https://dx.doi.org/10.30855/gjes.2019.05.02.008 Dergi Web Sayfası: http://dergipark.gov.tr/gebd
• Briggs, C. L. (1986). Learning How To Ask: A Sociolinguistic Appraisal Of The Role Of The Interview In Social Sience Research (1. Baskı). Cambridge University Press.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (16. Baskı) Pegem Akademi, Ankara
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (29.Baskı.). Ankara: Ankara:Pegem Akademi Yayıncılık. Doi:10.14527/9789944919289
• Costa, M.F. & Fernandes, J.F. (2005, July). Robots at school. The eurobotice project. Proceedings of the 2nd International Conference Hands-on Science: Science in a Changing Education, (pp. 219-221), Rethymno, Greece.
• Creswell, J. W. (2021). Karma Yöntem Araştırmalarına Giriş (3. Baskı). (Çev. Ed. M. Sözbilir), Pegem Akademi.
• Çakır, S. (2019). 4. Sınıf Fen Bilimleri Dersi “Mikroskobik Canlılar ve Çevremiz” Ünitesinde Robotik Kodlama Uygulamalarının Öğrenme Ürünlerine Etkisi. (Tez No: 595468) [Yüksek Lisans Tez, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi
• Dağdeviren, K. (2023). 7. sınıf fen bilimleri dersi kuvvet ve enerji ünitesinde robotik kodlama uygulamalarının kullanımının öğrencilerin akademik başarı ve fen bilimleri dersi katılımına etkisinin incelenmesi. (Tez No: 821324) [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi
• Demirci, E. (2023). Işık kirliliği konusunda Arduino uygulamalarına dayalı STEM etkinliklerinin fen bilimleri öğretmen adaylarının STEM eğitimi farkındalıklarına, teknolojiye ve çevreye yönelik tutumlarına etkisinin incelenmesi. (Tez No: 785458) [Yüksek Lisans Tez, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Erdoğan, F. (2023). Robotik Uygulamalarının Kodlama Başarısına, Tutumuna ve 21. Yüzyıl Becerilerine Etkisi. (Tez No: 806459) [Yüksek Lisans Tez, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi
• Eroğlu, G. (2021). Özgün tasarlanan eğitsel robotiklerin kuvvet ve enerji ünitesinde başarı ve bilimsel yaratıcılığa etkisi. (Tez No: 691609) [Doktora Tez, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Eryılmaz, S., Uluyol. Ç. (2015). 21. Yüzyıl Becerileri Işığında FATİH Projesi Değerlendirmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. c. 35 s. 2: 209-229.
• Galadima, AA (2014, Eylül). Öğrenme aracı olarak Arduino. 2014'te 11. Uluslararası Elektronik, Bilgisayar ve Hesaplama Konferansı (ICECCO) (s. 1-4). IEEE
• Gölcük, Z. (2021). Fen Eğitiminde Robotik Uygulamalar Üzerine Yapılan Çalışmalar. (Tez No: 688390) [Yüksek Lisans Tezi, Bolu İzzet Baysal Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Güleryüz, H. (2023). Robotik Kodlama (Lego Mindstorms-EV3) Uygulamalarının Ortaokul Öğrencilerinin Kodlamaya Yönelik Tutumlarının Gelişimine Etkisi. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(7), 2791-7037 https://doi.org/10.5281/zenodo.8256243
• Gürman, Ü. (2019). Arduıno ile müzik eğitiminde materyal tasarımı. (Tez No: 550422) [Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi
• Güven, E. (2020). Ortaokul 5. Sınıf Fen Öğretiminde Arduino Destekli Robotik Kodlama Etkinliklerinin Kullanılması. (Tez No: 641543) [Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi
• Güven, E. ve Sülün, Y. (2023). Ortaokul 5.sınıf fen öğretiminde arduino destekli robotik kodlama etkinliklerinin kullanilmasi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 225-236. https://doi.org/10.17556/erziefd.1116283
• Hair, J. F., Jr., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2011). Multivariate data analysis (7. baskı). Prentice Hall.
• Halaç, H. (2021). Ortaokul 6. Ve 7. Sınıf Öğrencilerinin Dünya Ve Evren Öğrenme Alanına Yönelik Kavram İmajlarının Tespiti: Tabu Oyunu. (Tez No: 701406) [Yüksek lisans tezi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi
• Halis, İ. (2002). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Ankara: Nobel Yayınları
• Hsiao, H. S., Lin, Y. W., Lin, K. Y., Lin, C. Y., Chen, J. H., & Chen, J. C. (2022). Using robot-based practices to develop an activity that incorporated the 6E model to improve elementary school students’ learning performances. Interactive Learning Environments, 30(1), 85-99. https://doi.org/10.1080/10494820.2019.1636090
• Kaptanoğlu, A. (2024). Robotik Kodlama Destekli Stem Etkinliklerinin Ortaokul Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerileri Üzerindeki Etkisi. (Tez No: 875010) [Yüksek Lisans Tez, Giresun Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Karataş, H. (2021). 21. Yy. Becerilerinden Robotik ve Kodlama Eğitiminin Türkiye ve Dünyadaki Yeri. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(30), 693-729
• Kasım, B. (2022). Programlama eğitiminde kullanılan eğitsel robotik uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin akademik başarı, bilgi işlemsel düşünme becerileri, ders motivasyonları ve robotik tutumlarına etkisi. (Tez No: 757519) [Yüksek Lisans Tez, Bahçeşehir Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kaylan, K. (2024). Robotik Kodlama Eğitiminin Ortaokul Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. (Tez No: 874754) [Yüksek Lisans Tez, Balıkesir Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kenar, İ. ve Balcı, M., ( 2013 ), Öğrencilerin derslerde teknoloji ürünü kullanımına yönelik tutumu: Bir ölçek geliştirme çalışması, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (22), 249-262.
• Keskin, S. ve Gürbüz, F. (2002). Küçük Örneklerde Bartlett ve Levene Testi İstatistiklerinin I. Tip Hata Bakımının İncelenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 08(01), 51-58. https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000000711
• Kılınç, A. (2014). Robotik Teknolojisinin 7. Sınıf Işık Ünitesi Öğretiminde Kullanımı. (Tez No: 382061) [Yüksek Lisans Tez, Erciyes Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2018). Fen Bilimleri öğretim programı. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Özel, A. (2023). Omurgalılarda kalp anatomi ve fizyolojisinin öğretiminde STEM tabanlı Arduino robotik uygulamaların fen bilgisi öğretmen adaylarının akademik başarı ve teknolojiye yönelik direnç davranışları üzerindeki etkileri. (Tez No: 821379) [Yüksek Lisans Tez, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Özkol, M. F. (2024). 6. Sınıf Fen Bilimleri Dersindeki Robotik Uygulamaların Öğrencilerin Erişilerine, Stem Yaklaşımına Karşı Tutum ve Motivasyonlarına Etkisi. (Tez No: 871424) [Yüksek Lisans Tez, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Öztürkten, C. (2024). Simülasyon Destekli Blok Tabanlı Robotik Programlama Ortamlarının, Öğrencilerin Akademik Başarısına, Robotik Programlamaya Yönelik Tutumlarına ve Görüşlerine Etkisi. (Tez No: 860288) [Yüksek Lisans Tez, Çukurova Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Partnership for 21st Century Learning P21 (2019). Framework for 21st century learning definitions. http://static.battelleforkids.org/documents/p21/P21_Framework_DefinitionsBFK.pdf
• Sarı, U., & Yazıcı, Y.Y. (2020). Pre-service teachers' views on STEM education and Arduino practices. SDU International Journal of Educational Studies, 7(2), 246-261 Doi: 10.33710/sduijes.701220
• Secer, M. (2020). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersinde arduino kodlama ile kâğıt-kalem kodlama uygulamalarının öğrencilerin bilgi işlemsel düşünme becerileri, problem çözme becerileri ve STEM tutumları üzerine etkisi. (Tez No: 640814) [Doktora Tezi, Mersin Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Sefer, F. (2017). Mikroişlemci arayüzlerle tasarlanan kimya deneylerinin öğretmen adaylarının teknoloji ve kimya öz yeterliklerine etkisi. (Tez No: 486445) [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi
• Şengüler Hancıoğlu, Z. (2024). Üç Aşamalı Robotik Stem Uygulamalarının Ortaokul Öğrencilerinin Fen Dersine Yönelik Tutumlarına ve Stem Mesleki İlgilerine Etkisi. (Tez No: 868919) [Yüksek Lisans Tez, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Şimşek, K. (2019). Fen bilimleri dersi madde ve ısı ünitesinde robotik kodlama uygulamalarının 6. sınıf öğrencilerinin akademik başarı ve bilimsel süreç becerileri üzerine etkisinin incelenmesi. (Tez No: 608796) [Yüksek Lisans Tez, Marmara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (Sixth edition). United States: Pearson Education
• Taşci, M. S. (2021). Robotik kodlama ve matematik dersleri birlikteliği ile 5. ve 6. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerinin değerlendirilmesi. (Tez No: 724626) [Yüksek Lisans Tez, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Taşmış, S. (2023). Elektrik devre elemanları ünitesinde robotik kodlama uygulamalarının 5.sınıf öğrencilerinin akademik başarı, motivasyon ve fen'e yönelik kaygılarına etkisinin incelenmesi. (Tez No: 783878) [Yüksek Lisans Tez, Akdeniz Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tayfun Aygören, Ş. (2023). Ortaokul Öğrencilerinin Astronomi Konusundaki Kavramsal Anlama Düzeyleri. (Tez No: 799707) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, [MEB], 2024. https://tymm.meb.gov.tr/beceriler/alan-becerileri
• Ünver Gürsoy, B. (2024). Arduıno Destekli Stem Etkinliklerinin Sürdürülebilir Çevre Eğitimine Entegrasyonu. (Tez No: 883647) [Yüksek Lisans Tez, Yıldız Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, M. T. (2020). Sinir sistemi'nin öğretiminde FeTeMM tabanlı Arduino robotik etkinliklerinin akademik başarı ve mühendislik tasarım süreci üzerine etkileri. (Tez No: 641677) [Yüksek Lisans Tez, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yücebalkan B. (2020). Endüstri 4.0’dan Endüstri 5.0’a Geçiş Sürecine Genel Bakış. Pearson Journal of Social Sciences - Humanities, 9, p. 241-250. https://doi.org/10.46872/pj.181
• Yüksel, B. (2019). Arduino ile programlamanın 6. sınıf öğrencilerinin fen bilimlerine yönelik tutum, başarı ve öz yeterliliklerine etkisi. (Tez No: 611764) [Yüksek lisans tezi, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi