Gazlarda Genleşme Kavramı Üzerine Yapılandırmacı Bir Deney Etkinliği

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 122 - 132, 30.12.2013

Hidayet Tereci Orhan Karamustafaoğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaöğretim 11. sınıf fizik dersi öğretim programında yer alan genleşme kavramının öğretimine ilişkin 5E modeline göre uygulanabilir bir deney etkinliği tasarlayarak öğretmenlerin kullanımına sunmaktır. Ayrıca, tasarlanan bu etkinlikle genleşme kavramının yanında ısı, sıcaklık ve basınç gibi farklı kavramlar ile bu kavramlar arası ilişkilerin anlaşılması amaçlanmıştır. Betimsel nitelik taşıyan bu çalışma, amacı doğrultusunda fenomenografik araştırma yöntemi kapsamında yürütülmüştür. Hazırlanan deney etkinliği, 7 fizik öğretmeni ile paylaşılmış ve etkinlik öğretmenler tarafından yapılmıştır. Öğretmenlerle uygulamaları sonunda, deney etkinliği ile ilgili yarı-yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşme verileri, ortaklaşa verilen ya da tek bir kişiye ait şeklinde kategorize edilerek soru-cevap formatında sunulmuştur. Verilerden, deney etkinliğinin kolaylıkla uygulanabileceği, öğrencilerin ilgisini çekebileceği, genleşme ve genleşme ile ilgili kavramları daha iyi anlamalarına yardımcı olacağı, bilimsel süreç becerilerinin bazılarının kazanılabileceği sonucuna varılmıştır. Çalışma sonunda, sonuçlara dayalı olarak gerekli öneriler sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Fizik Öğretimi, 5E Modeli, Gazlarda Genleşme, Deney Etkinliği

Kaynakça

• Akdeniz, A.R., Çepni, S. ve Azar, A., (1999). Fizik öğretmen adaylarının laboratuar kulanım becerilerini geliştirmek için bir yaklaşım, III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 118-125.
• Ayas, A. ve Özmen, H. (2002). Lise kimya öğrencilerinin maddenin tanecikli yapısı kavramını anlama seviyelerine ilişkin bir çalışma, Boğaziçi Eğitim Dergisi, 19(2), 45-60.
• Booth, S. (1997). On phenomenography, learning and teaching, Higher Education Research & Development, 16, 135-159.
• Bozkurt, E. ve Sarıkoç, A. (2008). Fizik eğitiminde sanal laboratuar, geleneksel laboratuarın yerini tutabilir mi?, S.Ü. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 89-100.
• Bybee, R.W. (1997). Achieving Scientific Literacy: From Purposes to Practices. Portsmouth. UK: Heinemann.
• Carin, A. & Bass, J. (2005). Teaching Science as Inquiry. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Copley, J. (1992). The integration of teacher education and technology: a constructivist model. In D. Carey, R. Carey, D. Willis, and J. Willis (Eds.), Technology and Teacher Education, Charlottesville, VA: AACE, 681.
• Erdal, S.Ö., Ergin, Ö. ve Pekmez, E.Ş. (2005). Kuramdan uygulamaya deney yoluyla fen öğretimi. Dinazor Kitabevi.
• Ergin, Ö., Akgün, D., Küçüközer, H. ve Yakal, O. (2000). Deney ağırlıklı fen ve teknoloji öğretimi. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi, Bildiriler Kitabı, 345-348.
• Halloun, I. (1998). Schematic concepts for schematic models of the real world: The Newtonian concept of force. Science Education, 82, 239-263.
• Hardal, Ö. ve Eryılmaz, A. (2004). Basit araçlarla yaparak öğrenme yöntemine göre geliştirilen elektrik devreleri ile ilgili etkinlikler, Eğitimde İyi Örnekler Konferansı, Sabancı Üniversitesi, İstanbul.
• İşman, A. (1999). Eğitim teknolojisinin kuramsal boyutu: yapısalcı yaklaşımın (constructivisim) eğitim öğretim ortamlarına etkisi. Öğretmen Eğitiminde Çağdaş Yaklaşımlar Sempozyumu. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi, İzmir.
• Jonassen, D.H. (1994). Thinking technology: Toward a constructivist design model, Educational Technology, 34(3), 34-37.
• Koballa, T., Graber, W., Coleman, C. & Kemp, C. (2000). Prospective gymnasium teachers conceptions of chemistry learning and teaching. International Journal of Science Education, 22(2), 209-224.
• Saat, R.M. (2004). The acquisition of integrated science process skills in a web-based learning environment. Research in Science ve Technological Education, 22(1). 23-40.
• Sarı, M. (2013). Fizik konularının öğretiminde deneysel çalışmanın öğrenci başarısına etkisi ve öğretmenlerin karşılaştıkları zorlukların belirlenmesi, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 143-147.
• Singer, S. (2005). Needing a new approach to science labs. The Science Teacher, 72(7), 10.
• Turgut, Ü. ve Gürbüz, F. (2011). Fen Öğretiminde Öğrenme Kuramları ve Laboratuvar Destekli Yapılandırmacı (Constructivist) Öğrenme Kuramı, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 45‐78.
• Uzal, G., Erdem, A., Önen, F. ve Gürdal, A. (2010). Basit araç gereçlerle yapılan fen deneyleri konusunda öğretmen görüşleri ve gerçekleştirilen hizmet içi eğitimin değerlendirilmesi, NEF-EFMED, 4(1), 64-84.
• Yaşar, Ş. (1998). Yapısalcı kuram ve öğrenme-öğretme süreci, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1-2), 68-75.