Fen Alan Öğretmenlerinin Bilim Eğitimi Amaçlarının İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 2, 155 - 167, 30.12.2016

Çiçek Dilek Bakanay Mustafa Çakır

Öz

Bilimsel okuryazar birey yetiştirme amacı 2007’den bugüne ortaöğretim programlarında temel fen eğitim amacı olarak önemli bir yer almaktadır. Teorik değişimlerin uygulamada yerini alabilmesinde öğretmenlerin benimsemiş oldukları eğitim anlayışları kilit rol oynamaktadır. Pek çok çalışma öğretmenlerin alana ve alan eğitimine yönelik anlayışlarının gerçekleştirilen eğitim reformlarının başarılı olmasında anahtar rol oynadığını belirtmektedir. Bu noktadan hareketle bu çalışmada ortaöğretim fen alan öğretmenlerinin bilim eğitiminde benimsedikleri amaçlar belirlenmiştir. Fenomenografik bir durum çalışması olan çalışmada, sekiz fen alan öğretmeninin fen eğitiminin amacına yönelik görüşleri; yarı yapılandırılmış görüşmelerin yanı sıra yıllık ders planı, zümre öğretmenleri toplantı tutanağı, yazılı sınav örneği vb. dokümanların analizi sonucunda elde edilmiştir. Katılımcılardan elde edilen veriler Roberts’in 1988 analiz çerçevesinde belirttiği dört boyut bilime, öğretmen, öğrenci ve topluma bakış göz önüne alınarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda katılımcıların fen eğitim amaçlarının kapsam ve benimsediği anlayış bakımından farklılıklar barındırdığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fen eğitimi, bilim eğitiminin amacı, ortaöğretim alan öğretmenleri

Kaynakça

• Akyüz, Y. (1999). 17. yüzyıldan günümüze Türk eğitiminde başlıca düzenleme ve geliştirme çabaları (genel özellikler ve doğrultular). Milli Eğitim Dergisi, 144.
• Aydın, İ. (1997). Siyasi parti ve hükümet programlarında eğitim-öğretim ve öğretmenler, 1908-1997 (Vol. 1): Eğitim Sen.
• Baştürk, S. (2011). Üniversiteye giriş sınavına hazırlanma sürecinin öğrencilerin matematik öğrenmeleri üzerine olumsuz yansımaları. Hacettepe üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 40(40).
• Bailey, B. (2000). The Impact of Mandated Change on Teachers. In A. Hargreaves ve N. Bascia (Eds.), The Sharp Edge of Change. Teaching, Leading and The Realities of Reform (s. 112-128). London: Falmer Press.
• Bell, R. L., & Lederman, N. G. (2003). Understandings of the nature of science and decision making on science and technology based issues. Science education, 87(3), 352-377.
• Chiang‐Soong, B., ve Yager, R. E. (1993). Readability levels of the science textbooks most used in secondary schools. School Science and Mathematics, 93(1), 24-27.
• DeBoer, G. E. (1991). A History of Ideas in Science Education: Implications for Practice: ERIC.
• DeBoer, G. E. (2000). Scientific literacy: Another look at its historical and contemporary meanings and its relationship to science education reform. Journal of research in science teaching, 37(6), 582-601.
• DeBoer, G. E., Lee, H.-S., & Husic, F. (2008). Assessing integrated understanding of science. Coherent science education: Implications for curriculum, instruction, and policy, 153-182.
• Erdoğan, M. N., & Köseoğlu, F. (2012). Ortaöğretim fizik, kimya ve biyoloji dersi öğretim programlarının bilimsel okuryazarlık temaları yönünden analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (4), 2889-2904.
• Friedrichsen, P., Driel, J. H. V., & Abell, S. K. (2011). Taking a closer look at science teaching orientations. Science education, 95(2), 358-376.
• Fullan, M. G., ve Miles, M. B. (1992). Getting Reform Right: What Works and What Doesn‟t. Phi Delta Kappan, 73(10), 744-752. Fullan, M. (2005). Scaling Up the Educational Change Process. In M. Fullan (Eds.), Fundamental Change (s. 1-3). Dordrecht: Springer.
• Han, Ç. (2013). Öğretmenlerin işlevsel paradigmaları ve eğitim reformu. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1).
• Hodson, D. (1990). A critical look at practical work in school science. School Science Review, 71(256), 33-40.
• Holton, G. (1969). Harvard Project Physics A report on its aims and current status. Physics Education, 4(1), 19-25.
• Karakuyu, Y. (2008). Fizik Öğretmenlerinin Fizik Eğitiminde Karşılaştığı Sorunlar: Afyonkarahisar Örneği/Problems of Physics Teachers in Physics Education: Afyonkarahisar Sample. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10).
• Klapper, M. H., Berlin, D. F., ve White, A. L. (1994). Professional Development: Starting Point for Systemic Reform. Cognosos, 3(3), 1–5Leite, L. (2002). History of science in science education: Development and validation of a checklist for analysing the historical content of science textbooks. Science & Education, 11(4), 333- 359.
• Klopfer, L. E., & Champagne, A. B. (1990). Ghosts of crisis past. Science education, 74(2), 133-154.
• Lantz, O., ve Kass, H. (1987). Chemistry Teachers‟ Functional Paradigms. Science Education, 71, 117-134.
• Luft, J. A., & Roehrig, G. H. (2007). Capturing science teachers’ epistemological beliefs: The development of the teacher beliefs interview. Electronic Journal of Science Education, 11(2).
• Matthews, M. R. (1994). Science teaching: The role of history and philosophy of science: Psychology Press.
• Merrick, E. (1999). An exploration of quality in qualitative research. Using qualitative methods in psychology, 25- 36.
• Pajares, M. F. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Review of educational research, 62(3), 307-332.
• Roberts, D. A. (1982). ISSUES & TRENDS. Science education, 66(2), 243-260.
• Roberts, D. A. (1988). What counts as science education. Development and dilemmas in science education, 27- 54.
• Roberts, D. A. (1995). Junior high school science transformed: Analysing a science curriculum policy change. International Journal of Science Education, 17(4), 493-504.
• Rosenthal, D. (1985). Biology education in a social and moral context. Science, Technology, Society.
• Sikes, P. J. (1992). Imposed Change and The Experienced Teacher. In M. Fullan, ve A. Hargreaves (Eds.), Teacher Development and Educational Change (s. 36-55). London: Falmer Press.
• Somel, R. (2007). Türkiye’de biyolojik evrim eğitiminin tarihsel ve sosyolojik bir değerlendirmesi. Biyoloji Egitiminde Evrim, 199-213.
• Stake, R., ve Easley, J. (1978). The case reports. Case studies in science education, 1.
• Van Driel, J. H., Bulte, A. M., & Verloop, N. (2008). Using the curriculum emphasis concept to investigate teachers’ curricular beliefs in the context of educational reform. Journal of Curriculum Studies, 40(1), 107-122.
• Yeşilyurt, S., ve Gül, Ş. (2008). Ortaöğretimde daha etkili bir biyoloji öğretimi için öğretmen ve öğrenci beklentileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 145-162.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yurdatapan, M., ve Şahin, F. (2012). İlköğretim Fen Ve Teknoloji Dersi Genetik Ünitesinde Öğretmen Bilgilerinin “Didaktiksel Dönüşüm Teorisi” Yaklaşimiyla Değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1).