Fen ve Teknoloji Eğitiminde Kavram Yanılgıları Üzerine 2003-2013 Yılları Arasında Yapılmış Çalışmaların Değerlendirilmesi

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 2, 67 - 82, 30.12.2014

Menevşe Şükran Duman Esat Avcı

Öz

Bu çalışmada, Türkiye merkezli elektronik ortamda yayınlanan ve ücretsiz erişim sağlanabilen üniversite dergilerinde 2003 - 2013 yılları arasında fen eğitimi alanında kavram yanılgıları üzerine yapılan çalışmaları tespit etmek ve fen eğitimine yön vermesi açısından değerlendirmek amaçlanmıştır. Çalışma için elektronik ortamda yayın yapan üniversite dergilerinde tarama yapılmıştır. Yapılan tarama sonucunda sadece ortaokul 5, 6, 7. ve 8. sınıf ve fen ve teknoloji öğretmen adaylarındaki kavram yanılgılarını belirlemeye yönelik 31 çalışma belirlenip değerlendirilmiştir. Çalışmalarda ortaya konan kavram yanılgıları fen ve teknoloji alanlarına göre sınıflandırılmıştır. Sonuç olarak fen ve teknoloji öğretmen adayları ve ortaokul öğrencilerinde tespit edilen kavram yanılgıları belirlenerek sıralanmıştır. Kavram yanılgılarının eğitim ve öğretim sürecindeki önemine ilişkin önerilerde bulunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Fen Eğitimi, Kavram Yanılgısı, E-dergiler

Kaynakça

• Akgün, A. , Gönen, S. & Yılmaz, A. (2005). Fen bilgisi öğretmen adaylarının karışımların yapısı ve iletkenliği konusundaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1-8.
• Akyürek, A. & Afacan, Ö. (2013). İlköğretim 8.sınıf öğrencilerinin “Hücre Bölünmesi ve Kalıtım” ünitesindeki kavram yanılgılarının tespiti ve analoji ve kavramsal değişim metinleri kullanılarak giderilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 175-193.
• Ateş, S. & Polat, M. (2005). Elektrik konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde öğrenme evreleri metodunun etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 39-57.
• Aydın, M. & Özkara, D. (2011). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin atmosferde meydana gelen doğal elektriklenme konusundaki kavram yanılgıları ve bilgi eksikliklerinin belirlenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6) 11-20.
• Ayvacı, H. & Çoruhlu, T. (2009). Fiziksel ve kimyasal değişim konularındaki kavram yanılgılarının düzeltilmesinde açıklayıcı hikaye yönteminin etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 93-104.
• Bacanak A., Küçük M. & Çepni S. (2004). İlköğretim öğrencilerinin fotosentez ve solunum konularındaki kavram yanılgılarının belirlenmesi: Trabzon örneklemi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 67-80.
• Baysen, E., Güneyli, A. & Baysen, F. (2012). Kavram öğrenme-öğretme ve kavram yanılgıları: Fen bilgisi ve Türkçe örneği. İnternational Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 1(2), 108–116.
• Bozkurt, O. , Akın, B. & Uşak, M. (2004). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin 'Erozyon' hakkındaki ön bilgilerinin ve kavram yanılgılarının tespiti. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 277- 285.
• Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş, Trabzon: Pegem Akademi.
• Demir, A. & Sezek, F. (2009). İlköğretim 8.sınıf fen ve teknoloji dersi genetik ünitesindeki kavram yanılgılarının belirlenmesinde grafik materyallerin etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 573-587.
• Demirbaş, M., Altınışık, D. , Tanrıverdi, G. & Şahintürk, Y. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çözeltiler konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde kavramsal değişim metinlerinin etkisi. Sakarya University Journal of Education, 52-69.
• Demirci, N. & Efe S. (2007). İlköğretim öğrencilerinin ses konusundaki kavram yanılgılarının belirlenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 1(1), 23-56.
• Driver, R. & Easley, J. A. (1978). Pupils and paradigms: A review of literature related to concept development in adolescent science students. Studies in Science Education, 5, 61-84.
• Eaton, J. F., Anderson, C. W. & Smith, E. L. (1984). Students' misconceptions interfere with science learning: Case studies of fifth-grade students. The Elementary School Journal, 365-379.
• Erdoğan, A. & Özgeç, L. (2012). Kavram karikatürlerinin öğrencilerin kavram yanılgılarının giderilmesi üzerindeki etkisi: Sera etkisi ve küresel ısınma örneği. Turkish Journal of Education, 1(2).
• Erduran Avcı, D., Kara, İ & Karaca, D. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının iş konusundaki kavram yanılgıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 27-39.
• Gilbert, J. K. & Watts, M. (1983). Concepts, misconceptions and alternative conceptions: changing perspectives in science education, Studies in Science Education, 10, 61-98.
• Gil‐Perez, D. & Carrascosa, J. (1990). What to do about science “misconceptions”, Science Education, 74(5), 531- 540.
• Gomez-Zwiep, S. (2008). Elementary teachers’ understanding of students’ science misconceptions: Implications for practice and teacher education. Journal of Science Teacher Education, 19(5), 437-454.
• Güngör, B. & Özgür S. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin sindirim sitemi konusundaki didaktik kökenli kavram yanılgılarının nedenleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 149-177.
• Güneş, T., Şener Dilek, N., Hoplan, M. & Güneş, O. (2012). İlköğretim 8.sınıf öğrencilerinde fotosentez ve solunum konusunda oluşan kavram yanılgıları, Dünya’daki Eğitim ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 2(1), 42-47.
• Hançer, A. (2007). Fen eğitiminde yapılandırıcı yaklaşıma dayalı bilgisayar destekli öğrenmenin kavram yanılgıları üzerine etkisi. C. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 69-81.
• Kariper, A. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının gazlar konusundaki kavram yanılgıları. Journal of European Education, 3(1), 33-35.
• Kaya, A. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının ışık ve atom kavramlarını anlama seviyelerinin tespiti. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 15-37.
• Kaya, O. (2003). Fen eğitiminde kavram haritaları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13).
• Kete, R. (2006). 6. Sınıf biyoloji konularında kavram yanılgıları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 63-70.
• Kocakülah, A. (2006). İlköğretim beşinci öğrencilerinin görüntü kavramı ve düzlem aynada görüntü oluşumu ile ilgili kavramsal anlamaları. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 157-173.
• Koray, Ö. & Tatar, N. (2003). İlköğretim öğrencilerinin Kütle ve ağırlık ile ilgili kavram yanılgıları ve bu yanılgıların 6. 7.ve 8.sınıf düzeylerine göre dağılımı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 187-198.
• Köseoğlu, F. & Tümay, H. (2013). Bilim eğitiminde yapılandırıcı paradigma, Ankara: Pegem Akademi.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2014). Ortaokul 5., 6., 7. ve 8. sınıf fen ve teknoloji yıllık planlar. www.meb.gov.tr adresinden 21 Eylül 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Moore, C. B., Abella, I. D., Abraham, N. B., Boggs, G., Denton, D. D., Doyle, M. P. & Wilkinson, D. T. (1997). Science teaching reconsidered: A handbook.
• Murat, M., Kanadlı, S. & Ünişen, A. (2011). Yedinci sınıf öğrencilerinin hayvanların üremesi, büyümesi ve gelişmesi konusundaki kavram yanılgıları ve olası kaynakları. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(1), 179-197.
• Özdemir, O. (2005). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin genetik ve biyoteknoloji konularına ilişkin kavram yanılgıları. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 49-62.
• Öztürk, N. & Atalay, N. (2012). Öğretmen adaylarının ses konusundaki kavram yanılgılarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 43-58.
• Senemoğlu, N. (1999). Gelişim öğrenme ve öğretim. Ankara: Pegem Akademi.
• Sinan, O. , Yıldırım, O. , Kocakülah, S. & Aydın, A. (2006). Fen bilgisi öğretmen adaylarının proteinler, enzimler ve protein sentezi ile ilgili kavram yanılgıları. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 1-16.
• Şendur, G. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının organik kimyadaki kavram yanılgıları: Alkenler örneği. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(3), 161-184.
• Taşkın, Ö. (2012). Fen ve teknoloji öğretiminde yeni yaklaşımlar. Ankara: Pegem Akademi.
• Turan, İ. & Kartal, A. (2012). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin doğal afetler konusu ile ilgili kavram yanılgıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 67-81.
• Uzoğlu, M., Yıldız, A., Demir, Y. & Büyükkasap, E. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının ışıkla ilgili kavram yanılgılarının belirlenmesinde kavram karikatürlerinin ve açık uçlu soruların etkinliklerinin karşılaştırılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 367-388.
• Yağbasan, R. & Gülçiçek, Ç. (2003). Fen öğretiminde kavram yanılgılarının karakteristiklerinin tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 102-120.
• Yıldırım, H. İ., Yalçın, N., Şensoy, Ö. & Akçay S. (2008). İlköğretim 6. 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin elektrik akımı hakkında sahip oldukları kavram yanılgıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 67-82.
• Yıldız, A., Büyükkasap, E., Erkol, M. & Dikel, S. (2007). Fen bilgisi öğrencilerinin, hız, sabit hız, sürat ve yer değiştirme kavramlarını anlama düzeyleri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 1-12.
• Yürümezoğlu, K., Ayaz, S. & Çökelez, A. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin enerji ve enerji ile ilgili kavramları algılamaları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 52-73.