Çevre Etiği Farkındalık Ölçeği Geliştirme Çalışması

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 1, 47 - 64, 30.06.2016

Nilgün Özer Özgül Keleş

Öz

Bu çalışmada, çevre etiği konusunda fen bilgisi öğretmen adaylarının farkındalık düzeylerini ölçmeye yarayan geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın grubunu 2013-2014 eğitim öğretim yılının bahar döneminde toplam 12 üniversitede eğitim gören 1023 fen bilgisi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri analizinde SPSS 17 ve LISREL 8.8 paket programı kullanılmıştır. Ölçek geliştirme aşamasında açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Ölçek üzerinde yapılan analizler sonucunda Cronbach alfa güvenilirlik katsayısı 0.95 olarak bulunmuştur. Yapılan doğrulayıcı faktör analizine göre; RMSEA 0.070; CFI 0.96; AGFI 0.86; NFI 0.95 olarak tespit edilmiştir. Araştırmanın bulguları sonucunda dört faktörlü, geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmiştir. Araştırma sonunda çevre etiğine yönelik uygulamaların farklı örneklemler ve değişkenler üzerinde uygulanması konularında önerilerde bulunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Çevre etiği, Fen eğitimi, Farkındalık düzeyi

Kaynakça

• Akkoyunlu Ertan, K. (1998). Çevre Etiği, Amme İdaresi Dergisi, 1(31).
• Alrque, H.F. & Kristensen, E.S. (2003). Toward A Systemic Ethic: in Search of An Ethical Basis for Sustainability and Precaution, Environmental Ethics, 24(1), 59-78.
• Bülbül, S. (2013). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çevre Etiği Algıları Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş. & Çokluk, Ö. & Köklü, N. (2010). Sosyal Bilimler için İstatistik. 6. Baskı, Pegem Akademi, Ankara.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları, 4. Baskı, Pegem Akademi, Ankara.
• Ergün, T. & Çobanoğlu, N. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Etiği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1).
• Ertan, B. (2004). 2000’li Yıllarda Çevre Etiği Yaklaşımları ve Türkiye, Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(3).
• Gražulevičiūtė-Vileniškė, I. & Narvydas, A. (2012). Environmental Ethics And Sustainability İn Housing Design, Environmental Research, Engineering and Management,4(62), 68-80.
• Holden, A. (2002). In Need Of New Environmental Ethics For Tourism?, Luton of University, UK.
• Karaca, C. (2008). Çevre, İnsan Ve Etik Çerçevesinde Çevre Sorunlarına Ve Çözümlerine Yönelik Yaklaşımlar, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 12 (1),19-33.
• Karasar, N. (2006). Araştırmalarda Rapor Hazırlama, 18. Basım, Nobel Yayınevi, İstanbul.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kayaer, M. (2013). Çevre ve Etik Yaklaşımlar, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, Sakarya Üniversitesi, 1( 2).
• Keleş, Ö. (2007). Sürdürülebilir Yaşama Yönelik Çevre Eğitimi Aracı Olarak Ekolojik Ayak İzinin Uygulanması Ve Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Ankara.
• Keleş, Ö., Uzun, N. & Varnacı Uzun, F. (2010). Öğretmen Adaylarının Çevre Bilinci, Çevresel Tutum, Düşünce Ve Davranışlarının Doğa Eğitimi Projesine Bağlı Değişimi Ve Kalıcılığının Değerlendirilmesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 384-401.
• Kıraç, T.O., Yıldız, M. ve Çobanoğlu, N., (2012). Role Of News in The Education of Environmental Ethics: A Critical Approach, Procedia Social and Behavioral Sciences, (47) 938-942.
• Laal, M. (2009). A Brief History of Enviroethics and Its Challenges, Journal of Medical Ethics and History of Medicine, 2(10).
• Laçin Şimşek, C. (2011). Fen Ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı ve Ders Kitaplarındaki Çevre Konularının Etik ve Estetik Değerler Açısından İncelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 2239- 2257.
• Leard, J. (2004). Ethics Naturally: An Environmental Ethic Based on Naturalness, Thesis Prepared for The Degree of Master of Arts, University Of North Texas.
• Mahmutoğlu, A. (2009). Kırsal Alanda Çevre Sorunlarına Etik Yaklaşım: Çevre Etiği, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Mahmutoğlu, A. (2010). Türkiye’de Kırsal Çevre Etiği Konusunda Mülki İdare Amirlerinin Görüşleri, Türk İdare Dergisi, (468), 103-130.
• Mcshane, K. (2009). Environmental Ethics: An Overview, Philosophy Compass, Colarado State University, 4(3), 407-420.
• Meyers, R.B. (2002). A Heuristic for Environmental Values and Ethics, and A Psychometrıc Instrument to Measure Adult Environmental Ethics and Willingness to Protect the Environment, The Degree of Doctor of Philosophy, Ohio University, ABD.
• Özdemir, O. (2012). The Environmentalism of University Students: Their Ethical Attitudes Toward the Environment, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 373-385.
• Özer, N. (2015). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çevre Etiğine Yönelik Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Aksaray.
• Preston, C.R. (2005). The Promise and Threat of Nanotechnology can Environmental Ethics Guide Us?, International Journal for Philosophy of Chemistry, 11(1),19-44.
• Psarikidou, K. (2008). Environmental Ethics and Biodiversity Policy in Tourism: The Caretta- Caretta Case in Greece, An International Multidiciplinary Journal of Tourism, 3(1), 153-168.
• Saka, M., Sürmeli, H. & Öztuna, A. (2009). Which Attitudes Preservice Teachers’ Have Towards Environmental Ethics, Procedia Social and Behavioral Sciences, (1), 2475–2479.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2013). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (3, 4, 5, 6, 7 ve 8.sınıf), Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara
• Tavşancıl, E. (2014). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi, 5. Basım, Nobel Yayınları, Ankara.
• Taylor, P.W.(1981). Respect for Nature, (3), 197-218.
• Wongchantra, P. & Nuangchalerm, P. (2011). Effects of Environmental Ethics Infusion Instruction on Knowledge and Ethics of Undergraduate Students. Research Journal of Environmental Sciences, 5(1), 77-81.
• Yaylı, H. (2012). Çevre Etiği Bağlamında Kalkınma, Çevre ve Nüfus, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(15).