Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi

Fen Eğitimi ve Araştırmaları Derneği tarafından çıkarılan “Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi”, alanında nitelikli araştırmaların ve etkinliklerin makalelerini ilgili akademisyen ve öğretmenlere ulaştırmayı amaçlamaktadır. 

Fen Bilimleri Eğitimi, Fizik Eğitimi, Kimya Eğitimi ve Biyoloji Eğitimi alanlarında yapılan nitelikli araştırmaların ve araştırma boyutu olan etkinliklerin makaleleri dergi kapsamındadır. 

Araştırma ve Yayın Etiği
Yayın Etiği

Dergiye gönderilecek çalışmaların aynı anda başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmaması gerekir. Bu tür bir durum tespit edildiğinde çalışma yazara iade edilir.
Dergiye gönderilen makaleler öncelikle editör tarafından yazım kurallarına ve dergi makale kabul esaslarına uygunluk ve nitelik açısından ön incelemeden geçirilir. Bu aşamayı geçemeyen çalışmalar yazar(lar)a iade edilir. Ön incelemeyi geçen çalışmalar editör tarafından iThenticate programına yüklenerek taranır. Makul kabul edilebilecek oranlara sahip olmayan çalışmalar yazar(lar)a iade edilir. Kabul edilebilir düzeydeki çalışmalar ise yazar bilgileri silindikten sonra ilgili alan editörüne yönlendirilir. Alan editörü çalışmayı içerik yönünden inceledikten sonra hakemlere gönderilmesi veya iade edilmesi yönünde karar alabilir.

Kongrelerde sunulmuş ve özeti basılmış olan çalışmaların tam metinleri dergiye kabul edilir. Tam metin halinde kongre kitapçığında basılan çalışmalar dergiye kabul edilmez. Bu durumda yazar(lar)ın beyanı esas alınır. Aksine bir durum tespit edilirse değerlendirme sürecinin hangi aşamasında olunduğuna bakılmaksızın çalışma iade edilir. Kongrelerde sunulan ve özet halinde basılan çalışmaların hangi kongrede sunulduğu makalenin ilk sayfasında dipnot olarak belirtilir. Bu tür başvurular da diğer makalelerle aynı değerlendirme sürecinden geçirilerek yayımlanır. Editör, ilgili alan editörü ve/veya hakem(ler) tarafından reddedilen çalışmalar yazar(lar)a iade edilir.

Araştırma Etiği

Dergiye gönderilecek çalışmalarda yazarların ulusal ve uluslararası geçerli “etik kurallara” ve araştırma ve yayın etiğine uygun hareket etmeleri son derece önem taşımaktadır. Dergiye gönderilecek olan ve etik kurul izni alınmasını gerektiren tüm çalışmalar için etik kurul izni (kurul adı, kurul değerlendirme tarihi, etik değerlendirme belgesi sayı numarası) alınması zorunluluğu vardır. Bu bağlamda dergiye gönderilecek olan ve etik kurul izni alınmasını gerektiren tüm çalışmalar için etik kurul izin bilgilerinin yazarlar tarafından eksiksiz şekilde doldurulması gerekmektedir. Etik kurul belgesi olmayan çalışmalar (TR Dizinin izin verdiği durumlar hariç) değerlendirmeye kabul edilmeyecektir.

Dergide yayımlanacak ve etik kurul belgesi alınmasını gerektiren bütün çalışmalar için etik kurul bilgileri makale şablonunda yer alan “Etik ile İlgili Hususlar” başlığı altında verilmelidir. Ayrıca bu başlık altında aşağıdaki bilgilere de yer verilmelidir.

1. Etik Kurul izni gerekliyse, hangi kurumdan, hangi tarihte ve hangi karar ve sayı numarası ile alındığı belirtilmesi, (Etik Kurul Belgesi de sunulmalıdır). Etik kurul izni alınmasını gerektiren çalışmalar şunlardır:

i. Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar,

ii. İnsanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,

iii. İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,

iv. Sınıf ortamlarında öğrencilerle yürütülen çalışmalar,

v. Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar.

2. Olgu sunumlarında (vaka analizi) “Aydınlatılmış Onam Formu” alındığının belirtilmesi,

3. Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,

4. Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi,

5. Çalışmada yasal / özel izin alınması gerekli ise nasıl alındığının belirtilmesi (Örneğin Milli Eğitim Müdürlüğü’nden, Bakanlıklardan alınan izinler vb.),

6. Olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmesi,

7. Çalışma insanlar üzerinde yürütülmüş ise çalışmanın uluslararası deklerasyon, kılavuz, vb. uygun gerçekleştirildiğinin belirtilmesi gerekir.

Yasal/Özel İzin Belgesi

Dergiye gönderilen çalışmalarda yasal anlamda veya özel izin gerektiren araştırmalar için gerekli izinlerin alındığı makalede yöntem bölümünde belirtilmelidir. Bu bağlamda;

- Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış Onam Formu”nun alındığının belirtilmesi, çalışmanın veya örneklem grubun yaşının küçüklüğü veya özel durumu nedeniyle velilerden izin alınması gerektiği durumlarda “Veli Onam Formu”nun doldurulması gerekir.

- Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi: Etik Kurul izni (anket ya da ölçek uygulamayı gerektiren, görüşme ve gözlem içeren; doküman, ölçek, resim, fotoğraf, anket vb. gibi başkaları tarafından geliştirilen ve kullanım izni gerektiren çalışmalar, deneysel müdahale gerektiren çalışmalar) için etik kurullardan ya da komisyonlardan gerekli izinlerin alınması ve bunların makale içeriğinde (yöntem bölümünde) belirtilmesi gerekir.

- Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi gerekir.

Dergiye gönderilen çalışmalarda “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmalı ve bu husus çalışmada “Etik İle İlgili Hususlar“ başlığı altında ifade edilmelidir. Ayrıca yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbiri gerçekleştirilmemelidir.

Etik kurallara uygunluk beyanı ve bu uygunluğu sağlama yazarların sorumluluğundadır. Dergi yönetimi veya hakemler etik hususlarla ilgili bilgi, belge vb. talep ettiğinde yazarlar bu istekleri karşılamakla yükümlüdür.

FBÖD ücretsiz bir dergi olup, dergiye gönderilen çalışmalar için yazarlardan değerlendirme veya basım ücreti talep edilmemektedir. Dergide yayımlanan çalışmaların tamamının tam metinleri ücretsiz erişime açıktır.