Evaluation of the Program that Prepared for the Development of Problem-Solving Skills of Gifted Students in terms of Social Validity and the Effect on Critical Thinking Skills

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 2, 143 - 173, 02.12.2020

Kerim Kürşat Güney Haluk Özmen

Öz

Gifted and talented pupils have been supported during the Turkish history with different educational opportunities. Science and Art Centers SaAC are the last chains of these opportunities for gifted and talented pupils, and they are country spread after school programs. One of the main problems of SaAC is the lack of specific curriculums. Teachers, who struggle with this problem, have different trials to exceed it. It is also important to determine how these trials were successful as well as carrying out the activities. This research aims to evaluate the curriculum that developed by the researchers for teaching the problem-solving skills. The data was collected with interviews and Critical Thinking Skills Scale. The evaluation has conducted under three dimensions and the results revealed that the students’ knowledge about the problem concept has expanded, and the critical thinking ability has positively changed after the implementation. And the interviews that conducted with students and parents have shown that the curriculum has social validity

Anahtar Kelimeler

Curriculum evaluation, gifted and talented student, problem solving, critical thinking

Üstün Yetenekli Öğrencilerin Problem Çözme Becerilerinin Geliştirilmesine Yönelik Hazırlanan Programın Sosyal Geçerlik ve Eleştirel Düşünme Becerisine Etkisi Yönünden Değerlendirilmesi

Öz

Üstün ve özel yetenekli bireyler Türk tarihi boyunca farklı eğitim uygulamaları ile desteklenmiştir. Bu uygulamaların son halkası olan Bilim ve Sanat Merkezleri ülke çapına yayılmış okul dışı eğitim veren kurumlardır. BİLSEM’lerin önemli sorunlarından birisi öğretim programlarının eksikliğidir. Problemle birebir karşılaşan öğretmenler bu sorunun aşılması için farklı uygulamalar yapmaktadır. Faaliyetlerin yürütülmesi ve uygulamaların yapılması kadar, yürütülen faaliyetlerin ne oranda başarılı olduğunun ortaya konması da önem taşımaktadır. Bu çalışma ile araştırmacılar tarafından problem çözme becerisinin öğretimine yönelik olarak geliştirilen programın değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada veriler mülakatlar ve Eleştirel Düşünme Becerileri Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Üç boyut altında yürütülen çalışmalarda, öğrencilerin problem kavramı konusundaki bilgi düzeylerinde ve eleştirel düşünme becerilerinde olumlu bir değişim olduğu, ayrıca öğrenci ve veli görüşlerine göre, geliştirilen programın sosyal geçerliğe sahip olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Program değerlendirme, üstün ve özel yetenekli öğrenci, problem çözme, eleştirel düşünme

Kaynakça

• Costello, P.J.M. (2003). Action Research. London: Continuum.
• Creswell, J.W. (2012). Educational Research Planning, Conducting and Evaluating Quantitative and Qualitative Research (4th ed.). Boston: Pearson Education.
• Cunningham, J., McDonnell, A., Easton, S. & Sturmey, P. (2003). Social validation data on three methods of physical restraint: Views of consumers, staff and students. Research in Developmental Disabilities, 24(4), 307-316.
• Demir, M.K. (2006). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler derslerinde eleştirel düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Demirci, M.D. (2010). Bilim ve Sanat Merkezleri Süreci (Üstün Yetenekli Bireylerin Eğitimi) İç Denetim Raporu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Demirel, Ö. (2010). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme (12. baskı.). Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Demirel, Ş. (2008). Abraham Tannenbaum’un stün Yetenek Sınıflandırmasına Giren Örnek Yetenek Türlerinin Toplumsal Değeri Üzerine Bir Araştırma. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Demirel, Ş. & Sak, U. (2011). Yetenek hiyerarşisi: Üstün yetenek türlerinin toplumsa değerleri üzerine bir araştırma. Türk Üstün Zeka ve Eğitim Dergisi, 1(1), 61-76.
• Eker, A. (2013). Yaratıcı zıt düşünme (yzıd) tekniğinin sosyal geçerliğinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniveristesi, Eskişehir.
• Ekiz, D. (2001). İlköğretimde Fen Bilimi Öğretimi ve Öğrenimi. Trabzon: Derya Kitapevi.
• Ekiz, D. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Elliot, B.M. (1999). The Influence of an Interdisciplinarty Course on Critical Thinking Skills. University of North Texas, Texas.
• Evans, N. (2005). Curriculum Change in Secondary Schools, 1957-2004 an Educational Roundabout? Abingdon, Oxon: Routledge Taylor Francis Group.
• Facione, P.A. (1990). Critical Thinking: A Statement of Expert Consensus for Purposes of Educational Assessment and Instruction Research Findings and Recommendations. Newark, DE: American Philosophical Association.
• Fitzpatrick, J.L., Sanders, J.R. & Worthen, B.R. (2010). Program Evaluation: Alternative Approaches and Practical Guidelines (4th Editio.). New Jersey: Pearson Education.
• Gagné, F. (2004). Transforming gifts into talents: The DMGT as a developmental theory. High Ability Studies, 15(2), 119-147.
• Garton, A.F. (2004). Exploring Cognitive Development: The Child as Problem Solver. Oxford: Blackwell Publishing.
• Glatthorn, A.A., Boschee, F., Whitehead, B.M. & Boschee, B.F. (2012). Curriculum Leadership: Strategies for Development and Implementation. New York, NY: SAGE Publications.
• Gordon, P. & Lawton, D. (2003). Dictionary of British Education. London: Woburn Press.
• Güler, İ. (2013). Bilim ve sanat merkezlerinde görev yapan matemetik öğretmenlerine yönelik etkinlik oluşturulması ve değerlendirlimesi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Güney, K.K. (2014). Farklılaştırılmış program örneği: bilimsel araştırma yöntemleri. IV. Ulusal Üstün Zekalı ve Yeteneklilerin Eğitimi Kongresi “Üstünler ve Gelecek” Bildiri Özetleri içinde (s. 44). İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Güney, K.K. & Özmen, H. (2016). Bilim ve sanat merkezi öğretmenlerinin farklılaştırılmış öğretim programına yönelik görüşleri. XII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiri Özetleri içinde (s. 25). Trabzon: Pegem Akademi.
• Heller, K.A. (2007). Scientific ability and creativity. High Ability Studies, 18(2), 209-234.
• Jawed, A., Hashmi, A., Raja, A.I. & Salahuddin, B. (2012). Curriculum evaluation. NCRC (Ed.), Curriculum Development: Windows on Practice Guide içinde (ss. 115-117). Islamabad: Higher Education Cammission.
• Kahramanoğlu, R. (2017). Okul temelli program geliştirme. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 29-36.
• Kartal, M.S. & Özkan, Ş.Y. (2015). Sınıf çaplı kendini-izleme öğretiminin sosyal geçerliği: Çoklu değerlendirme örneği. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 366-384.
• Kaufman, A.S. (2009). IQ Testing 101. (J. C. Kaufman, Ed.). New York, NY: Springer Publishing Company.
• Kaya, N.G. (2013). Üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi ve BİLSEM’ler. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 115-122.
• Kazu, İ.Y. & Şenol, C. (2012). Üstün yetenekliler eğitim programlarına ilişkin öğretmen görüşleri (Bilsem örneği). E-International Journal of Educational Research, 3(2), 13-35.
• Kim, K.-S. & Choi, J.-H. (2014). The relationship between problem solving ability, professional self-concept, and critical thinking disposition of nursing students. International Journal of Bioscience and Biotechnology, 6(5), 131-142.
• King, F., Goodson, L. & Rohani, F. (1998). Higher order thinking skills. Educational Services Program. http://www.cala.fsu.edu/files/higher_order_thinking_skills.pdf [21.10.2013].
• Kılıç, C. (2010). Enderun mektebi örnekleminde günümüz üstün yetenekli çocukların eğitiminin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kontaş, H. & Yağcı, E. (2016). BİLSEM öğretmenlerinin program geliştirme ihtiyaçlarına ilişkin geliştirilen programın etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 902-923.
• Kramer, J. M., Hwang, I., Helfrich, C.A. & Preethy, S. (2018). Evaluating the social validity of project tean : a problem-solving intervention to teach transition age youth with developmental disabilities to resolve environmental barriers. International Journal of Disability, Development and Education, 65(1), 57-75.
• Lancioni, G.E., O’Reilly, M.F., Singh, N.N., Groeneweg, J., Bosco, A., Tota, A., … & Pidala, S. (2006). A social validation assessment of microswitch-based programs for persons with multiple disabilities employing teacher trainees and parents as raters. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 18(4), 383-391.
• Lancioni, G.E., Singh, N.N., O’Reilly, M.F., Baccani, S., Pidala, S., Oliva, D. & Groeneweg, J. (2005). Parents provide social validation of microswitch programs for children and adults with multiple disabilities. Journal of Child and Family Studies, 14(2), 159-165.
• Leitch, C. (2007). An action research approach to entrepreneurship. H. Neergaard ve J. P. Ulhoi (Ed.), Handbook of Qualitative Research Methods in Entrepreneurship içinde (ss. 144- 168). Northampton, MA: Edward Elgar.
• Lim, L. (2015). Critical thinking , social education and the curriculum: Foregrounding a social and relational epistemology. The Curriculum Journal, 26(1), 4-23.
• Maltby, J., Day, L. & Macaskill, A. (2010). Individual Differences and İntelligence. Harlow, Essex: Pearson Education Limited.
• Marzano, R.J., Brandt, R.S., Hughes, C.S., Jones, B.F., Presseisen, B.Z., Rankin, S.C. & Suhor, C. (1988). Dimensions of Thinking: A Framework for Curriculum and Instruction. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Matthews, M.S. & Shaunessy, E. (2010). Putting standards into practice: evaluating the utilkity of the NAGC pre k grade 12 gifted program standards. Gifted Child Quarterly, 54(3), 159-167.
• McGrew, K.S. (2009). Editorial: CHC theory and the human cognitive abilities project: standing on the shoulders of the giants of psychometric intelligence research. Intelligence, 37(1), 1-10.
• McNiff, J. & Whitehead, J. (2010). You and Your Action Research (3th ed.). New York, NY: Routledge Taylor Francis Group.
• MEB (2004). Öğrenci Merkezli Eğitim Uygulama Modeli. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• MEB (2013). Üstün Yetenekli Bireyler Starateji ve Uygulama Planı 2013-2017. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• MEB (2016). Blim ve sanat merkezleri yönergesi. Tebliğler Dergisi, 79(2710), 448-473.
• NAGC (2010). NAGC pre-k-grade 12 gifted programming standards: A blueprint for quality gifted education programs. Wahington, DC: National Association for Gifted Children.
• Newcomer, K.E., Hatry, H.P. & Wholey, J.S. (2010). Planning and designing useful evaluations. J. S. Wholey, H. P. Hatry ve K. E. Newcomer (Ed.), Handbook of Practical Program Evaluation içinde (3th ed., ss. 5-29). Jossey-Bass.
• Özmen, H. & Güney, K.K. (2017). Üstün yeteneklilerin eğitiminde araştırmacı öğretmen ve program geliştirme. Uluslararası Özel Yetenekliler Kongresi içinde (ss. 57-58). İstanbul: TÜZDEV.
• Powers, M.F. & Jones-Walker, J. (2005). An interdisciplinary collaboration to improve critical thinking among pharmacy students. American Journal of Pharmaceutial Education, 69(4), 516-519.
• Raab, M. & Gigerenzer, G. (2005). Intelligence as smart heuristics. R. J. Sternberg ve J. Pretz (Ed.), Cognition and intelligence içinde (ss. 188–207). New York, NY: Cambridge University Press Cambridge.
• Renzulli, J.S. (2004). The multiple menu model for developing differentiated curriculum. The Korean Journal of Thinking & Problem Solving, 14(1), 75-85.
• Renzulli, J.S. & Renzulli, S.R. (2010). The schoolwide enrichment model: A focus on student strengths and interests. Gifted Education International, 26(2-3), 140-156.
• Sak, U. (2010). Üstün Yetenekliler Eğitim Programları (ÜYEP). Eskişehir: TUBİTAK.
• Sak, U. (2011). Üstün yetenekliler eğtim programları modeli (üyep) ve sosyal geçerliği. Eğitim ve Bilim, 36(161), 213-229.
• Sarı, H. (2013). Türkiye’de üstün yetenekli çocukların eğitim gördüğü bilim ve sanat merkezleri için öneriler: Editöre mektup. Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 146-149.
• Sezginsoy, B. (2007). Bilim ve Sanat Merkezi Uygulamasının Değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Serbest, H. (2005). Vizyon 2023 Teknolojik Öngörü Projesi Eğitim ve İnsan Kaynakları Sonuç Raporu. Ankara: TUBİTAK.
• Sezerel, B.B. (2012). Seçici problem çözme tekniğinin ilköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerine yönelik matematik eğitimindeki sosyal geçerliğinin değerlendirilmesi. Yüksek Yisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Sezginsoy, B. (2007). Bilim ve sanat merkezi uygulamasının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Simpson, E. & Courtney, M. (2002). Critical thinking in nursing education: Literature review. International Journal of Nursing Practice, 8(2), 89-98.
• Smith, C. (2005). Teaching Gifted and Talented Pupils in the Primary School; A Practical Guide. London: Paul Chapman Publishing.
• Somekh, B. (2006). Action research : A methodology for change and development. (P. Sikes, Ed.). Berkshire: Open University Press.
• Sternberg, R.J., Jarvin, L. & Grigorenko, E.L. (2011). Explorations in giftedness. New York, NY: Cambridge University Press.
• Sternberg, R.J. & Kaufman, J.C. (2002). The evolation of intelligence. London: Lawrence Erlbaum Associates Publischers.
• Stoeger, H. (2009). The history of giftedness research. L. V. Shavinina (Ed.), International Handbook on Giftedness içinde (ss. 17-38). Québec: Springer.
• Storey, K. (2006). Social validation issues in social skills assessment. International Journal of Disability, 43(2), 37-41.
• Şenol, C. (2011). Üstün yetenekliler eğitim programlarına ilişkin öğretmen görüşleri (BİLSEM örneği). Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Tamul, Ö.F. (2017). Anadolu Sak Zeka Ölçeği’nin /ASİSİ Sosyal Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Topçu, F.Y. (2009). Üstün yetenekli ve zekalıların eğitim tarihi açısından gulamhaneler ve ahlak-ı nasıri. Üstün Yetenekli Çocuklar II. Ulusal Kongresi (ss. 27-28). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Tortop, H.S. & Ersoy, B. (2015). Üstün yetenekliler üniversite köprüsü eğitim programı’na (üyükep) katılan üstün yetenekli öğrencilerin sınıf öğretmenlerinin üyükep hakkındaki görüşleri. Üstün Zekalılar Eğitim ve Yaratıcılık Dergisi, 2(1), 17-24.
• Trilling, B. & Fadel, C. (2012). 21st Century Skills: Learning for Life in Our Times. John Wiley & Sons.
• Uzun, N., Sağlam, N. & Uzun, F. (2008). Yeşil sınıf modeline dayalı uygulamalı çevre eğitimi projesinin çevre bilinci ve kalıcılığına etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 9(1), 59-74 .
• Ülger, B.B., Uçar, S. & Özgür, İ. (2014). İdareci, öğretmen ve öğrencilerin bakış açısından bilim sanat merkezlerinde uygulanan fen eğitimi programları. Elementary Education Online, 13(3), 1098-1121.
• van Tassel-Baska, J. & Brown, E.F. (2007). Toward best practice: An analysis of the efficacy of curriculum models in gifted education. Gifted Child Quarterly SAGE publications, 51(4), 342-358.
• Vuran, S. & Sönmez, M. (2008). Sosyal geçerlik kavramı ve Türkiye’de özel eğitim alanında yürütülen lisansüstü tezlerde sosyal geçerliğin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 55-65.