Hemşirelik Öğrencilerinin Yardımseverlik Algılarının Belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 16 - 26, 20.04.2021

Nermin Eroğlu Canan Uzun Yağmur Şancı

Öz

Amaç: Hemşirelik öğrencilerinin yardımseverlik algılarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmış ve uygulanmıştır.
Materyal-Metot: Araştırma İstanbul’da bulunan, bir vakıf üniversitesinde gerçekleştirilmiş; araştırmanın evrenini hemşirelik bölümüne kayıtlı olan 121 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul 119 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri Kasım-Aralık 2020 tarihlerinde Google Forms aracılığı ile öğrencilere gönderilen online anket formu kullanılarak ve onamları alınarak elde edilmiştir. Veri toplama aracı olarak “Öğrenci Kişisel Bilgi Formu” ve “Yardımseverlik Ölçeği” kullanılmıştır.
Bulgular: Öğrencilerin %74,8’i (n=89) 18-20 yaş aralığında olup ortalaması 20,12±2,3’tür, %71,4’ü (n=85) kadın, %95,8’i (n=114) lise mezunu iken %4,2’si (n=5) ön lisans ve lisans mezunu olduklarını belirtmiştir. Öğrencilerin %88,2’si (n=105) çekirdek ailesi ile yaşadığını, %97,5’i (n=116) kardeşinin olduğunu, %66,4’ü (n=79) il merkezinde yaşadığını belirtmiştir. Öğrencilerin %60,5’i (n=72) birinci sınıf, %39,5’i (n=47) ikinci sınıf düzeyindedir ve %91,6’sı (n=109) Hemşirelik Bölümü’nü isteyerek seçmiştir. Öğrencilerin Yardımseverlik Ölçek maddeleri puan ortalamaları yüksek olmakla birlikte, toplam puan ortalamaları 31,62±2,74’tür. Öğrencilerin yaşlarına, cinsiyetine, aile tipine, kardeş durumuna, yaşadıkları yer, eğitim düzeylerine, sınıf düzeylerine, Hemşirelik Bölümü’nü isteyerek seçme durumlarına göre ölçek toplam puan ortalamaları karşılaştırıldığında puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır (p>0,05).
Sonuç: Öğrencilerin hemşireliği isteyerek seçtiği ve yardımseverlik ölçek maddeleri puan ortalamalarının yüksek olduğu saptanmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda hemşireliğin en temel görevi olan bakım uygulamalarında başarıya ulaşmada yardımseverlik algısının önemli olduğu düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: hemşirelik, öğrenci, yardımseverlik, algı

Anahtar Kelimeler

hemşirelik, öğrenci, yardımseverlik, algı

Kaynakça

• Aktaş, Y., Baysan Arabacı, L., & Dülgerler, Ş. (2020). Watson İnsan Bakım Modeli’ne Göre Şizofreni Tanılı Bir Hastada Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(1), 51-57.
• Aktepe, V. (2010). İlköğretim 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde “Yardımseverlik” Değerinin Etkinlik Temelli Öğretimi Ve Öğrencilerin Tutumlarına Etkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Altay, F., & Güre, A. (2012). Okulöncesi Kuruma (Devlet-Özel) Devam Eden Çocukların Sosyal Yeterlik ve Olumlu Sosyal Davranışları İle Annelerinin Ebeveynlik Stilleri Arasındaki İlişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), s. 2699-2718.
• Altıok, H. Ö., Şengün, F., & Üstün, B. (2011). Bakım: kavram analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4(3), 137-140.
• Arpacı, P., & Özmen, D. (2014). Hemşirelik Öğrencilerinin Özgecilik ve Empatik Eğilim Düzeyleri ve Aralarındaki İlişki. Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi, 11 (3): 51-57
• Baysan Arabacı, L., & Taş, G. Suça sürüklenen bir çocuk hastanın bakımında Peplau’nun Kişilerarası İlişkiler Modeli’nin kullanımının bakıma etkisi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 10(3), 218-226.
• Belay, A., Belayneh, M., Tegegne, B., Tamiru, M., Mulu, Y., & Zenebe, A. (2020). Adult inpatient satisfaction and associated factors. Ethiopian Journal of public health and nutrition, 2(1).
• Bölükbaş, N. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin meslek seçimi ve etkileyen faktörler. Ordu University Journal of Nursing Studies, 1(1), 10-17.
• Çakır, C., & Buldukoğlu, K. (2020). Bilişsel Çarpıtmaların, Hemşirelerin Mesleki Benlik Saygısına ve Hemşirelik Algısına Etkisi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(1), 193-206.
• Çelik, B. & Avcı, F. (2019). Aile İçi İlişkilerin Yardımseverlik Üzerine Etkisi. Araştırma Yöntemleri I. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/332947538 Erişim Tarihi: 20.12.2020
• Çırlak, A. (2019). Hildegard E. Peplau’nun Kişilerarası İlişkiler Kuramının Klinik Uyum Sürecinde Yeni Mezun Hemşire-Rehber Hemşire İlişkisine Uyarlanması: Bir Özel Hastane Örneği. Anadolu Hemşirelik Ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 22(1), 71-77.
• Çingöl, N., Zengin, S., Çelebi, E., & Karakaş, M. (2020). Hemşirelik öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen faktörlerin incelenmesi. SBÜ Hemsirelik Dergisi, 2(1), 17-26.
• Demirci, İ. (2017). Huzurlu ve mutlu yaşamın değerler ve karakter güçleri bağlamında karma bir araştırmayla incelenmesi (Doktora tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul).
• Dinç, L. (2010). Bakım kavramı ve ahlaki boyutu. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 74-82.
• Ensari, Ş. M., & Alay, K. H. (2017). Meslek seçimini etkileyen faktörlerin demografik değişkenler ile ilişkisinin araştırılması: İstanbul ilinde bir uygulama. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 409- 422. doi:10.20304/humanitas.358378.
• Erken, M. (2009). Empati becrisinin ahlaki davranışlar üzerindeki etkisi (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Erişen, M., & Karaca Sivrikaya, S. (2017). Manevi bakım ve hemşirelik. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3): 184-190.
• Güzel Candan, D., & Ergen, G. (2014). 3. sınıf hayat bilgisi ders kitaplarının temel evrensel değerleri içermesi bakımından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 134-161.
• Hajihosseini, F., & Nazari, R. (2020). The perception of nursing students of providing patients with fundamental nursing care:“Both good and bad”. Journal of Nursing and Midwifery Sciences, 7(3), 180.
• Hançerlioğlu, S., Toygar, İ., & Gül, İ. (2020). Hemşirelik Öğrencilerinin Etik Duyarlılık Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Turkiye Klinikleri J Med Ethics, 28(3), 330-6.
• Hendekci, A, & Gök Uğur, H. (2020) Bakım personellerinin yaşadığı sorunlar ve bakımdan etkilenme durumları. Jaren. 6(3):538-44. doi:10.5222/jaren.2019.66588
• Jirwe, M., & Rudman, A. (2012). Why choose a career in nursing?. Journal of Advanced Nursing, 68(7), 1615-1623.
• Kacaroğlu Vicdan, A. (2020). Hemşirelikte Bilme Yolları. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma dergisi, 17(Ek sayı):110-4.
• Karaca, A., & Durna, Z. (2018). Hemşirelik Bakım Kalitesi ve İlişkili Faktörler. Sağlık ve Toplum, 28(2).
• Kıyak, E., & Ergüney, S. (2002). Hemodiyaliz Hastalarının Öz-Bakım Gücünün Değerlendirilmesi. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 5(1).
• Köktürk Dalcalı, B., & Özyürek, A. (2019). Yaşlı bakımı bölümü öğrencilerinin bireysel değerlerine göre yaşlıya yönelik tutumları. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD)12(1), 1-7.
• Köse Tosunöz, İ., Eskimez, Z., & Öztunç, G. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin meslek seçimlerini etkileyen faktörler. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2):91-97. doi:10.30934/kusbed.532097
• Kuhnert, R. L., Begeer, S., Fink, E., & de Rosnay, M. (2017). Gender-differentiated effects of theory of mind, emotion understanding, and social preference on prosocial behavior development: A longitudinal study. Journal of experimental child psychology, 154, 13-27.
• Marcinowicz, L., Owlasiuk, A., Slusarska, B., Zarzycka, D., & Pawlikowska, T. (2016). Choice and perception of the nursing profession from the perspective of Polish nursing students: a focus group study. BMC Medical Education, 16(1), 243.
• Nielson, M.G., Padilla-Walker, L., & Holmes, E.K. (2017). How Do Men and Women Help? Validation of a Multidimensional Measure of Prosocial Behavior. Journal of Adolescence, 56, 91-106.
• Pehlivan, S., & Lafci, D. (2014). Altruism levels of nursing students. Gaziantep Medical Journal, 20(1), 29-34.
• Poepsel, D. L., & Schroeder, D. A. (2019). 13.5 Helping and Prosocial Behavior. Introduction to Psychology. Erişim adresi: https://openpress.usask.ca/introductiontopsychology/chapter/helping-and- prosocial-behavior/ Erişim Tarihi: 20.12.2020
• Soner, G. (2018). Virginia Avenel Henderson’un Hemşirelik Tanımı Çerçevesinde Wit Filmi’ndeki Hemşire Susie Monahan Karakterinin Analizi An Analysis of the Characteristics of Nurse Susie Monahan Character in ‘Wit’Film within the Framework of Nursing Definition of Virginia Avenel Henderson. Türkiye Biyoetik Dergisi, 5(4), 151-64.
• Şahin, A., Çelik, D., Kocakaya, R., Canbulat Şahiner, N., & Genç, M. (2020) Hemşirelik Bölümü Birinci Sınıf Öğrencilerinin Meslek Seçimine Etki Eden Etmenlerin Belirlenmesi: Nitel Bir Çalışma. Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi / Journal of Health Sciences and Research, 2(1),1-11.
• Türk, G., Adana, F., Erol, F., Çevik Akyıl, R., & Taşkıran, N. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin meslek seçme nedenleri ile bakım davranışları algısı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3), 1- 10.
• Ulukan, M. & Esenkaya, A. (2020). “Pandemi Sürecinde Uzaktan Eğitim Alan Üniversite Öğrencilerinin Yardımseverlik Ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, (Issn:2630-631X) 6(35): 1519-1530
• Çetinkaya Ulusoy, E. Ecevit Alpar, Ş. (2013). Hemşirelerde Meslektaş Dayanışması ve İş Doyumu İle İlişkisi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 21(3), 154-163.
• Wu, L.T., Low, M. M. J., Tan, K.K., López, V., & Liaw, S.Y. (2015). Why not nursing? A systematic review of factors influencing career choice among healthcare students. International Nursing Review, 62(4), 547-562.
• Yavaş Çelik, M. (2019). Orem’in Öz Bakım Eksikliği Kuramı ve Bu Kurama Göre Sağ Ayak Bileği ve Pelvis Kırığı Olan Hastanın Hemşirelik Bakımı. Sağlık ve Toplum, 29(3), 99-104.
• Yazıcı, Z., & Salıkutluk, Y. Z. (2018). Ebeveynlerin Prososyal Davranışlarıyla Çocukların Prososyal Davranışları Arasındaki İlişki. T. Kodaman, & E. İştar Işıklı (Dü) içinde, Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler’de Akademik Araştırmalar 3 (s. 411-429). Ankara: Gece Kitaplığı.
• Yıldız, S., & Kapu, H. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Bireysel Değerleri İle Girişimcilik Eğilimleri Arasındaki İlişki: Kafkas Üniversitesi’nde Bir Araştırma. KAÜ-İİBF dergisi, 3(3), 39-66.