Kadınların Annelik Algısına Yönelik Bir Metafor Analizi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 205 - 219, 23.08.2023

Ayşe İrem Gökçek , Nur Elçin Boyacıoğlu

https://doi.org/10.56061/fbujohs.1184420

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı kadınların annelik algısına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla ortaya koymaktır. Nitel araştırma deseninde gerçekleştirilen çalışma, Mart-Temmuz 2022 tarihleri arasında, annelik deneyimine sahip 30 kadın ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda oluşturulan Bilgi Formu ve Metaforik Algılar Veri Toplama Formu kullanılarak elde edilmiştir. Metaforik algılar, kadınların “Annelik …. benzer/gibidir. Çünkü, …..” cümlesini tamamlaması ile elde edilmiştir. Görüşmeler derinlemesine görüşme yöntemi kullanılarak, bireysel olarak gerçekleştirilmiş ve betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Kadınların anneliğe yönelik ürettiği metaforlar dört tema altında toplanmıştır. Bu temalar, (1) memnuniyet/mutluluk (anneliğin olumlu yanlarına yönelik metaforlar içeren), (2) sorumluluk (anneliğin ekstra yönlerine yönelik metaforlar içeren), (3) fedakarlık (önceliğinin çocuğun olduğuna yönelik metaforlar), (4) endişe/korku (anneliğe yönelik stres ve kaygı içeren metaforlar). Kadınlar anneliğin memnuniyet/mutluluk, sorumluluk, endişe/korku ve fedakarlık yönlerine odaklanmışlardır. Kadınların anneliği en fazla, onlara yüklenen ekstra yükler ve sorumluluklar olarak algıladıkları görülmüştür. En az olarak da anneliğin fedakar ve verici olan yönünü algıladıkları görülmüştür. Bu çalışma, anneler ile yakın temas halinde olan ebelerin anneliği anlama ve yaşanan sorunlara çözüm önerileri getirilmesinde destek olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Annelik, annelik algısı, algı, metafor, kalitatif araştırma

A Metaphor Analysis of Women's Perception of Motherhood

Öz

The aim of this study is to reveal women's perceptions of motherhood through metaphors. The study, which was carried out in a qualitative research design, was conducted with 30 women with motherhood experience between March and July 2022. The data of the research were obtained by using the Information Form and Metaphoric Perceptions Data Collection Form, which were created by the researchers in line with the literature. Metaphoric perceptions, women's “Motherhood …. similar/like. Because, …..” is obtained by completing the sentence. The interviews were carried out individually using the in-depth interview method and analyzed with the descriptive analysis technique. Metaphors produced by women for motherhood were grouped under four themes. These themes were (1) satisfaction/happiness (metaphors about the positive aspects of motherhood), (2) responsibility (metaphors about the extra aspects of motherhood), (3) altruism (metaphors that the child is the priority), (4) anxiety/fear (to motherhood). metaphors for stress and anxiety). Women focused on the satisfaction/happiness, responsibility, worry/fear and sacrifice aspects of motherhood. It has been observed that women perceive motherhood as the extra burdens and responsibilities placed on them the most. At least, it was seen that they perceived the altruistic and giving aspect of motherhood. This study will support midwives who are in close contact with mothers to understand motherhood and to offer solutions to the problems experienced.

Anahtar Kelimeler

Motherhood, perception of motherhood, perception, metaphor, qualitative research

Kaynakça

• Ahmadpour, P., Jahanfar, S., Hamed, M., & Mirghafourvand, M. (2022). Predictors of maternal role adaptation in Iranian women: a cross-sectional study. BMC Pregnancy Childbirth. 28;22(1):367. doi: 10.1186/s12884-022-04702-2. PMID: 35484515; PMCID: PMC9047459.
• Aktaş, G. (2019). Günümüz Toplumlarında Anneliğin Değişen Biçimlerini Sosyal Medya Kullanıcıları Üzerinden Değerlendirmek. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 36(2), 253-271. Erişim, https://doi.org/10.32600/huefd.441402
• Alparslan, B. (2020). Nesiller Arası Aktarımda Kadınlık ve Annelik İnşaları. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• Asalıoğlu, C. U., Ercan, F., Erdem, E. ve Akcan, A. T. (2020). Kadınların Anneliğe İlişkin Görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(75), 1546-1561. https://dx.doi.org/10.52380/ijpes.2021.8.4.513
• Babacan, E. (2014). Agsl Öğrencilerinin Müzik Kavramina İlişkin Algilari: Metafor Analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 124-132. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ojomus/issue/33836/304548
• Benza, S., & Liamputtong, P. (2017). Becoming an ‘Amai’: Meanings and experiences of motherhood amongst Zimbabwean women living in Melbourne, Australia. Midwifery, 45,72-78. https://doi.org/10.1016/j.midw.2016.12.011
• Bermúdez, J.M., Zak-Hunter, L.M., Stinson, M.A. & Abrams, B.A. (2014). “I Am Not Going to Lose My Kids to the Streets” Meanings and Experiences of Motherhood Among Mexican-Origin Women. Journal of Family Issues, 35(1), 3-27. Erişim https://doi.org/10.1177%2F0192513X12462680
• Boz, İ., Özçetin, E., & Teskereci, G. (2018). İnfertilitede Anne Olma: Kuramsal Bir Analiz. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10(4):506-521. doi:10.18863/pgy.382342 Bozkurt, A. (2019). Annelik Deneyimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Chandrasekhar, D., William, A. M., Anjana, A., Benny, A., Karuppam, A., Ahmed, R. O., & Ahamedunni, S. A. K. (2021). Perceptions of essential obstetric care by rural pregnant women and safe motherhood approaches: An interventional study. Clinical Epidemiology and Global Health, 11,100731. https://doi.org/10.1016/j.cegh.2021.100731
• Çebi, E. & Sarıköse, M. (2021). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Annelerin Gözünden Kız Çocuğu: Mersin İli Örneği. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 9(27), 192-213. Erişim, https://doi.org/10.33692/avrasyad.950766
• Çolak, B., Demirbağ, B.C., & Kahriman, İ. (2021). Ramona Thieme Mercer’ın Annelik Rolü Yeteneği ve Anne Olma Kuramını Anlamak: Planlanmamış Adölesan Gebelik Örneği . Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(4),416-426 . DOI: 10.37989/gumussagbil.792076
• Dönmez, D. (2019). Yeni Nesil Ebeveynlik ve Sosyal Medya Bağlamında Blogger Anneler. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Yapı ve Sosyal Değişme Anabilim Dalı, İstanbul.
• Edwards, R., Cragg, B., Dunn, S., & Peterson, W.E. (2021). The breastfeeding and early motherhood experiences of older first-time mothers: A constructivist grounded theory study. Midwifery. 96:102945. doi: 10.1016/j.midw.2021.102945. Epub 2021 Feb 9. PMID: 33601127.
• Engin, N., & Ayyıldız, T. (2021). Anne-Bebek Bağlanmasının Annelik Algısı ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(3),583-596 . DOI: 10.46237/amusbfd.94700418.
• Forbes, L.K., Lamar, M.R. & Bornstein, R. S. (2021). Working Mothers’ Experiences in An İntensive Mothering Culture: A Phenomenological Qualitative Study. Journal of Feminist Family Therapy, 33(3), 270-294. Erişim, https://doi.org/10.1080/08952833.2020.1798200
• Fraser, D.M., & Hughes. A.J. (2009). Perceptions of motherhood: The effect of experience and knowledge on midwifery students. Midwifery. 25(3):307-16. doi: 10.1016/j.midw.2007.07.007. Epub 2007 Oct 24. PMID: 17920171.
• Göbel, A., Stuhrmann, L.Y., Barkmann. C., Schulte-Markwort, M., & Mudra, S. (2020). Becoming a mother: Predicting early dissatisfaction with motherhood at three weeks postpartum. Midwifery. 91:102824. doi: 10.1016/j.midw.2020.102824. Epub 2020 Aug 22. PMID: 32861871.
• Hoffmann, H., Lam, J. & Baxter, J. (2021). New mothers and social support: A mixed-method study of young mothers in Australia. Journal of Sociology 57(4) https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.397126421.Fouquier, K. F. (2011). The Concept of Motherhood Among Three Generations of African American Women. Journal of Nursing Scholarship, 43(2),145-153. https://doi.org/10.1111/j.1547-5069.2011.01394.x
• Horne, R.M., & Breitkreuz, R.S. (2018). The Motherhood Sacrifice: Maternal Experiences of Child Care in The Canadian Context. Journal of Family Studies, 24(2), 126-145. Erişim, https://doi.org/10.1080/13229400.2015.1109540
• Javadifar N, Majlesi F, Nikbakht A, Nedjat S, Montazeri A. Journey to Motherhood in the First Year After Child Birth. J Family Reprod Health. 2016 Sep;10(3):146-153. PMID: 28101116; PMCID: PMC5241359.
• Kelley, H., Galbraith, Q., & Strong, J. (2019). Working moms: Motherhood penalty or motherhood return?. The Journal of Academic Librarianship, 46(1), 102075–. doi:10.1016/j.acalib.2019.102075
• Kemik, D. (2020). Hong Kong’da Yaşayan Filipinli Ev İşi ve Bakım Çalışanları ile Kadın İşverenlerin Annelik Deneyimleri. Fe Dergi, 12(1), 82-95. https://doi.org/10.46655/federgi.745825
• Koç, G., Demir, T. B. & Özkan, B.Ö. (2019). Türkiye’de Çalışan Annenin Sosyal Medyadaki Sosyal Temsilleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 401-421. Erişim, https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksbd/issue/50850/600788
• Koç, G., Demir, T.B., & Özkan, B.Ö. (2019). Türkiye’de Çalışan Annenin Sosyal Medyadaki Sosyal Temsilleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 401-421. Erişim, https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksbd/issue/50850/600788
• Korkut, A. & Keskin, İ. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Kariyer Algıları: Metaforik Bir Analiz Çalışması / Career Perceptıons of University Students: A Metaphorical Analysis . Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 13 (33) , 194-211 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19579/208981
• Kurtdede, N. & Özaydın, A. (2019). EBEVEYNLERİN ÇOCUK HAKLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI . Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi , 9 (2) , 361-378 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/nevsosbilen/issue/51363/588220
• Maman, R., Rand, D., & Avrech, M.A. (2022). Scoping Review of the Maternal Role at Older Age; Perceptions and Occupations. Int J Environ Res Public Health. 19(1):492. doi: 10.3390/ijerph19010492. PMID: 35010752; PMCID: PMC8744541.
• Özbiler, Ş. , Akacan, B. & Bengisoy, A. (2021). Annelik Rolüne İlişkin Kendilik Algısı Covid-19 Karantina Sürecinde Mutluluğun Yordayıcısı Olabilir Mi? . Aile Psikolojik Danışmanlığı Dergisi , 4 (1) , 51-73 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/apdad/issue/63126/864076
• Prikhidko, A. & Swank, J. M. (2018). Motherhood Experiences and Expectations: A Qualitative Exploration of Mothers of Toddlers. The Family Journal, 26(3), 278-284. Erişim, https://doi.org/10.1177%2F106648071879511619.
• Sadıkoğlu, Z.Z. (2020). Yoğun Annelik Algısı: Annelerin Perspektifinden Çağdaş Ebeveynlik Kültürü. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• Sever, M. (2015). Kadınlık, Annelik, Gönüllü Çocuksuzluk: Elisabeth Badinter’den Kadınlık mı Annelik mi?, Tina Miller’dan Annelik Duygusu: Mitler ve Deneyimler ve Corinne Maier’den No Kid Üzerinden Bir Karşılaştırmalı Okuma Çalışması. Fe Dergi, 7(2),71-86. https://doi.org/10.1501/Fe0001_0000000144
• Shloim, N., Lans, O., Brown, M., Mckelvie, S., Cohen, S. & Cahill, J. (2020). “Motherhood is Like A Roller Coaster… Lots of Ups, Then Downs, Something Chaotic…“; UK & Israeli Women’s Experiences of Motherhood 6-12 Months Postpartum. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 38(5), 523-545. Erişim, https://doi.org/10.1080/02646838.2019.1631448
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayınevi, Ankara. Yüksel Ç.E. (2022). Annelik algı ve deneyimlerinde kuşaklararası değişimin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi- Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ebelik Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.