KADIN KİMLİĞİ, BEDENİ VE İKTİDAR: DAMIZLIK KIZIN ÖYKÜSÜ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 86 - 96, 30.06.2025

Müzeyyen Sude Ersarı

https://doi.org/10.58620/fbujoss.1586067

Öz

Bu çalışmanın amacı, Margaret Atwood’un kaleme aldığı “Damızlık Kızın Öyküsü” isimli distopya roman örneğini kadın kimliği ve psikolojisi bağlamında incelemektir. Çalışma yöntemi olarak literatür taraması yapılmıştır. Çalışma, “Damızlık Kızın Öyküsü” romanının analizini; Atwood’un eserlerinde kurguladığı üstopya kavramı, kadın bedeni, iktidar, biyopolitika konularına bağlı olarak yapmayı amaçlamaktadır. Atwood’un romanında kurguladığı totaliter bir rejim olan, “Gilead Rejimi”nin kadın bedeni üzerindeki kontrolüne, kadının bir meta olarak konumlandırılmasına, kadınların iktidar baskısına verdikleri tepkiler ve psikolojik mücadelelere odaklanılacaktır. Feminist distopya ve ütopyalar tanımlanırken, “Gilead Rejimi”nin kadın bedeni, cinselliği ve doğurganlığı üzerinde kurduğu iktidar analiz edilecektir. Feminist edebiyat eleştirisi temel alınarak yapılan bu analiz, romandaki patriyarkal ve aşırı muhafazakâr iktidar yapısının kadın bedeni üzerindeki kontrolünün toplumsal olarak normalleşmesinin altını çizecektir. Atwood’un “Damızlık Kızın Öyküsü” distopyasının günümüz toplumuna eleştirel bir bakış sunduğu incelenecek, bu distopyanın modern toplum yapıları ile olan bağları ortaya konulacaktır. Bu çalışmada elde edilen bulgular, feminist distopyada yer alan baskıcı iktidar mekanizmasının kadın özgürlüğü üzerinde yıkıcı etkileri olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

feminist distopya , kadın kimliği , kadın bedeni , iktidar , Margaret Atwood

WOMEN'S IDENTITY, BODY AND POWER: A STUDY ON THE HANDMAID'S TALE

Öz

The aim of this study is to examine the dystopian novel “The Handmaid’s Tale” by Margaret Atwood in the context of female identity and psychology. A literature review was used as the study method. The study aims to analyze the novel “The Handmaid’s Tale” based on the concepts of utopia, female body, power, and biopolitics that Atwood constructs in her works. The focus will be on the control of the “Gilead Regime”, a totalitarian regime that Atwood constructs in her novel, over the female body, the positioning of women as a commodity, and the reactions and psychological struggles of women to the pressure of power. While defining feminist dystopias and utopias, the power that the “Gilead Regime” establishes over the female body, sexuality, and fertility will be analyzed. This analysis, based on feminist literary criticism, will underline the social normalization of the control of the patriarchal and ultra-conservative power structure over the female body in the novel. Atwood's dystopia "The Handmaid's Tale" will be examined as offering a critical view of today's society, and the connections of this dystopia with modern social structures will be revealed. The findings obtained in this study show that the oppressive power mechanism in the feminist dystopia has destructive effects on women's freedom.

Anahtar Kelimeler

feminist dystopia , female identity , female body , power , Margaret Atwood

Kaynakça

• Ağkaya, O. (2016). Ütopya ve distopya: Siyasetin edebiyat üzerindeki etkisi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4), 23-48. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.280053
• Ak, H. Ş. (2023). Feminist distopyada eril iktidar ve hegemonik erkeklik “Damızlık Kızın Öyküsü”. Barış Araştırmaları Ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 11(1), 18-39.
• Arpacı, M. (2016). Foucault, biyopolitika ve biyotarih: Tarihsel çalışma alanları olarak tıp, beden ve nüfus. ViraVerita E-Dergi, (3), 80-97.
• Aslantürk, H. (2016). Türkiye’de biyo-iktidar açısından sağlık hizmetleri ve kadın. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(3), 573-595.
• Atwood, M. (2024). Damızlık kızın öyküsü (S. Altınçekiç & Ö. Kabakçıoğlu, Çev.). Doğan Kitap.
• Aydın, Ö. (2024). Margaret Atwood’un Damızlık Kızın Öyküsü ve Naomi Alderman’ın Güç eserlerinin sosyolojik analizi [Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi Açık Erişim Sistemi.
• Bayır, M. (2020). Michel Foucault’da biyoiktidar ve benlik teknikleri. NOSYON: Uluslararası Toplum Ve Kültür Çalışmaları Dergisi, (6), 1-13.
• Çapar, G. (2019). Kesişimsellik: Postmodern feminist bir yaklaşım. Hukuk Kuramı, 6(3), 1-31.
• Demir, F., & Arvas, A. (2020). Küresel romanda üstopya söylemine bir örnek: Margaret Atwood’un Antilop ve Flurya adlı eseri. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 8(3), 168-186. https://doi.org/10.29228/ijlet.45476
• Erol, E. G., & Sargın, B. (2022). İktidar her yerdedir: Biyo-iktidar bağlamında kitap okuma kültürü ve “The Bookshop” filminin çözümlenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 36(2), 149-168. https://doi.org/10.24146/tk.1074139
• Foucault, M. (2019). Hapishanenin doğuşu (M. A. Kılıçbay, Çev.). İmge Kitabevi.
• Foucault, M. (2024). Biyopolitikanın doğuşu: Collège de France dersleri (1978-1979) (A. Tayla, Çev.). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Genç, G. (2022). The patriarchal structure in Margaret Atwood’s novel, The Handmaid’s Tale. Toplum Ve Kültür Araştırmaları Dergisi, (9), 101-117. https://doi.org/10.48131/jscs.1094475
• Güleşce, Ü. (2023). The biopower and biopolitics concepts and reflections of them on women in Margaret Atwood’s The Handmaid’s Tale. Akdeniz Kadın Çalışmaları Ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 6(2), 444-458. https://doi.org/10.33708/ktc.1312679
• Mancini, S. (2021). False science and misogyny: Trump’s assault on reproductive rights. DPCE Online, 46(1). https://doi.org/10.57660/dpceonline.2021.1293
• More, T. (2020). Ütopya (S. Ertüzün, Çev.). Can Yayınları.
• Neydim, N., & Polatel, A. (2020). Distopya romanlarının oluşumu ve tarihsel gelişimi; Çevirilerinin incelenmesinde öne çıkan kuramsal yaklaşımlar. IU Journal of Translation Studies, (12), 53-75. https://doi.org/10.26650/iujts.2020.12.0004
• Özyön, A. (2018). Charlotte Perkins Gilman’ın “Kadınlar Ülkesi” adlı romanının radikal feminist bağlamda incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (60), 261-268.
• Sabancılar Eren, S. (2021). Toplumsal cinsiyet, kadın bedeni ve kürtaj hakkı üzerine bir değerlendirme. Atatürk Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 3(2), 75-88. https://doi.org/10.51621/atakad.950066
• Şahin, M. (2020). Dünyada toplumsal cinsiyet karşıtı (anti-gender) hareketler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(3), 654-670. https://doi.org/10.32709/akusosbil.736397
• Tan, G. Ö. (2025). Çok uzak, fazla yakın: Otoriter siyasetin kadınlarla yakınlaşması. Feminist Tahayyül: Akademik Araştırmalar Dergisi, 6(1), 39-71.
• Tüysüz, D. (2021). Feminist distopyalarda tahakküm ve direnişin temsili: Damızlık Kızın Öyküsü dizi film örneği. Yedi, (25), 37-50. https://doi.org/10.17484/yedi.793786
• Yarım, E., & Çimen, Ü. (2023). Distopyalarda kadın temsili: Biz, Swastika Geceleri, 1984 ve Damızlık Kızın Öyküsü. Current Perspectives in Social Sciences, 27(2), 109-117. https://doi.org/10.5152/JSSI.2022.22171
• Yıldırım, S. (2018). Ütopya ve distopya’dan sosyal gerçekliğe: Cinsiyetin tüketimi. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 364-373.