SPORDA GRUP DİNAMİĞİ: SPOR PSİKOLOGLARI TAKIMLARLA NASIL ÇALIŞMALI?

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 3, 53 - 66, 31.12.2022

Mustafa Serdar Terekli

Öz

Çalışmanın amacı, sporda grup ve grup dinamiği ile ilgili bazı temel kavramların tanınmasını sağlamak ve spor psikologlarının takım sporcularıyla nasıl çalışmaları gerektiğine yönelik tanımlayıcı bilgiler vermektir. Sporda gruplar önemlidir. Günümüzde uygulama düzeyde, dünyadaki işlerin çoğu gruplar tarafından yapılır. Bu nedenle grupları anlayarak onları daha verimli hale getirmeye doğru ilerliyoruz. Bir fabrikada üretkenliği, toplantı odasında problem çözmeyi, sporda takımların başarılı olmasını veya sınıfta öğrenmeyi geliştirmek istiyorsak grupları anlamalıyız. Gruplar ırkçılık, cinsiyetçilik ve uluslararası çatışma gibi toplumsal sorunları çözmenin anahtarına sahiptir. Toplumu değiştirmeye yönelik herhangi bir girişim, ancak o toplumdaki gruplar değişirse başarılı olacaktır. Gruplar aynı zamanda grubu oluşturan insanları anlamanın anahtarıdır. Nasıl düşündüklerini, hissettiklerini ve yaptıkları gibi davrandıklarını anlamak grubun performansı açısından çok önemlidir. İnsan davranışı o kadar çok grupsal davranışdır ki, insanlar ailelerinden, arkadaşlık gruplarından, çalışma gruplarından vb. ayrı ayrı incelenemezler. Avcılık, takım sporculuğu, bahçıvanlık ve endüstriyel toplumların tümü, onları oluşturan küçük grupların özellikleriyle tanımlanır. Gelenekler, görenekler, örf ve adetler, değerler ve normlar gibi toplumsal güçler doğrudan bireylere değil, bunun bireyin ait olduğu gruplar aracılığıyla ulaşır. Gruplar yaşam boyunca yaygındır ve grup üyelikleri bireyleri güçlü bir şekilde etkiler. Grupların yaygınlığı ve önemi, grupların genellikle spor deneyimini karakterize ettiği ölçüde spor ortamlarına dönüşür. Bir spor etkinliğine katıldığınızda veya izlediğinizde, belirgin olan birçok grup türünü gözlemleyebilirsiniz. Örneğin, rekabetçi bir gençlik futbol oyununda sporcular birbirleriyle rekabet eden ayrı takımlar oluşturur ve ebeveynler sahanın yanında toplanır ve yetkililer küçük bir grup olarak birlikte çalışır. Spor deneyimlerimizin çoğu grup bağlamlarında gerçekleşir. Birbirine bağlı sporlarda, grup verimliliğini en üst düzeye çıkarmak için etkili takım çalışması davranışlarına girmeyi öğrenmeliyiz. Grup dinamikleri, üyelerin takım arkadaşlarıyla etkileşime girdiği, antrenman yaptığı ve rekabet ettiği ve toplu olarak genel bir grup başarısına katkıda bulunduğu bireysel sporlarda da göze çarpmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Grup, Spor, Toplum, Aile, Davranış, Spor Psikoloğu

Kaynakça

• Baumeister, R. F. Leary, M. R. (1995). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin, 117(3), 497–529.
• Bray, S.R. (2004). Collective efficacy, group goals and group performance of a muscular endurance task. Small Group Research, 35, 230–238. doi:10.1177/1046496403260531
• Brown, C.H., Gould, D., & Foster, S. (2005). A framework for developing Contextual Intelligence (CI). The Sport Psychologist, 19, 51–62.
• Carron, A. V., Colman, M. M, Wheeler, J., & Stevens, D. (2002). Cohesion and performance in sport:A meta-analysis. Journal of Sport and Exercise Psychology, 24, 168-188.
• Cartwright,D., Zander,A. (1968).Group Dynamics: Research and Theory, Harper & Row; 3rd edition).
• Forsyth,D.R. (2016). “Group Dynamics” 5th edition. Wadsworth Publishing. pp.14-52
• Haslam, S. A., Jetten, J., Postmes, T., & Haslam, C. (2009). Social identity, health and well‐being: An emerging agenda for applied psychology. Applied Psychology, 58(1), 1–23. https://doi.org/10.1111/j.1464-0597.2008.00379.