Gelişmeleri Kaçırma Korkusu ile Güdülenme Arasındaki İlişkide Başarı Hedeflerinin Aracı Rolü

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 30 - 43, 23.03.2023

Hakan Saraç , Serkan İnceoğlu , Osman Urfa , F. Hülya Aşçı

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı yetişkin sporcularda gelişmeleri kaçırma korkusu (FoMO) ile güdülenme arasındaki ilişkide başarı hedeflerinin aracı rolünü incelemektir.

Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya 113’ü erkek (x ̅=21,30±2,83), 49’u kadın (x ̅=20,94±2,75) olmak üzere toplam 162 sporcu gönüllü olarak katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formunun yanı sıra Sporda 2x2 Başarı Hedefleri Envanteri, Sporda Güdülenme Ölçeği-2 ve Gelişmeleri Kaçırma Korkusu Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde paralel çoklu aracılık modeli kullanılmış ve bu kapsamda analizler Hayes tarafından geliştirilmiş olan PROCESS Macro v3.5 eklentisi, SPSS Statistics 22 programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Modelde bağımsız değişken gelişmeleri kaçırma korkusu, bağımlı değişken özerk güdülenme, aracı değişkenler ise sporcuların başarı hedefleridir (ustalık yaklaşma, ustalık kaçınma, performans yaklaşma, performans kaçınma).

Bulgular: Gelişmeleri kaçırma korkusu başarı hedeflerinden olan ustalık kaçınma, performans yaklaşma ve performans kaçınma hedeflerini pozitif yönde yordamaktadır. Gelişmeleri kaçırma korkusu ve ustalık kaçınma hedefleri özerk güdülenmeyi negatif yönde yordarken, ustalık yaklaşma hedefleri pozitif yönde yordamaktadır. Aynı zamanda gelişmeleri kaçırma korkusunun ustalık kaçınma hedefleri aracılığıyla özerk güdülenmeye olan dolaylı etkisi anlamlıdır.

Sonuç: Gelişmeleri kaçırma korkusu ve ustalık kaçınma hedefleri özerk güdülenmeyi azaltırken ustalık yaklaşma hedefleri artırmaktadır. Aynı zamanda gelişmeleri kaçırma korkusu ustalık kaçınma hedeflerini artırarak özerk güdülenmeyi azaltmaktadır. Bu sonuçlara göre gelişmeleri kaçırma korkusu ile özerk güdülenme arasındaki ilişkide ustalık kaçınma başarı hedeflerinin aracı rolü vardır.

Anahtar Kelimeler

Başarı hedefleri, FoMO, Güdülenme

Kaynakça

• Adie J. W, Jowett S. (2010). Meta‐perceptions of the coach–athlete relationship, achievement goals, and intrinsic motivation among sport participants. Journal of Applied Social Psychology, 40(11): 2750-2773.
• Ağbuğa, B. (2014). 3 X 2 Başarı Hedef Modeli Ölçeğinin Türk Lisans Öğrencileri için Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 25(3), 109-117.
• Alt, D. (2015). College students’ academic motivation, media engagement and fear of missing out. Computers in human behavior, 49, 111-119.