COOPERATION BETWEEN THE EUROPEAN UNION AND TURKEY IN CONTEXT OF SECURITY

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 2, 111 - 149, 23.10.2025

Elif Özdilek

Öz

The aim of this study is to investigate the concept of state security in the context of contemporary imperatives by analyzing the security management strategies and various dimensions of security cooperation between Turkey and the EU. In an era characterized by rapid globalization and advances in science and technology, the importance of state security has intensified, forcing countries like Turkey to establish relations with international political formations. In this context, the EU has consistently emphasized Türkiye's fundamental role in European security; however, the turbulent nature of Turkey-EU relations is evident in defense and security cooperation. Moreover, inconsistencies in threat perception and policy have led to differences between Turkey and the EU on security and defense issues. Particularly after the Arab Spring uprisings, regional security priorities have diverged between the two parties. While the EU has difficulty in maintaining a unified stance internally, it anticipates that Türkiye will align its actions with its own policies. In contrast, Turkey, a NATO member that has intermittently established relations with Eurasia since 1952, is trying to integrate into European security frameworks in line with its predominantly Western-oriented foreign policy. As a result, Turkey sees a strategic opportunity in the Permanent Structured Cooperation (PESCO) project. It is believed that the problem could be addressed if NATO members outside the EU were given the right to consult within the Council on the policy direction of PESCO and full participation in its capability and operational modules. Turkey should seek to increase the possibilities for deep integration into potential Common Security and Defense Policy (CSDP) structures, including PESCO. This approach is considered one of the most pragmatic ways to establish a viable and effective transaction model with the European Union. For the EU, Turkey should not be seen as an incompetent neighbor, but as a strong partner in the field of security and defense, capable of contributing to the ongoing development of the EU’s Strategic Compass and Defense Union.

Anahtar Kelimeler

Türkiye , EU , NATO , Security , Security Cooperation

AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE ARASINDAKİ GÜVENLİK ALANINDA İŞ BİRLİĞİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye ile AB arasındaki güvenlik yönetimi stratejilerini ve güvenlik iş birliğinin çeşitli boyutlarını analiz ederek devlet güvenliği kavramını çağdaş zorunluluklar bağlamında araştırmaktır. Hızlı küreselleşme ve bilim ve teknolojideki ilerlemelerle karakterize edilen bir çağda, devlet güvenliğinin önemi yoğunlaşmış ve Türkiye gibi ülkeleri uluslararası siyasi oluşumlarla ilişki kurmaya zorlamıştır. Bu çerçevede, AB, Türkiye'nin Avrupa güvenliğindeki temel rolünü sürekli olarak vurgulamıştır; ancak, Türkiye-AB ilişkilerinin çalkantılı doğası, savunma ve güvenlik iş birliğinde belirgindir. Dahası, tehdit algısı ve politikadaki tutarsızlıklar, Türkiye ile AB arasında güvenlik ve savunma konularında farklılıklara yol açmıştır. Özellikle Arap Baharı ayaklanmalarının ardından, iki taraf arasında bölgesel güvenlik öncelikleri farklılaşmıştır. AB, içeride birleşik bir duruş sergilemekte zorlanırken, Türkiye'nin eylemlerini kendi politikalarıyla uyumlu hale getireceğini öngörmektedir. Buna karşılık, 1952'den beri Avrasya ile aralıklı olarak ilişki kuran bir NATO üyesi olan Türkiye, ağırlıklı olarak Batı odaklı dış politikasıyla uyumlu bir şekilde Avrupa güvenlik çerçevelerine entegre olmaya çalışmaktadır. Sonuç olarak, Türkiye proje tabanlı Kalıcı Yapılandırılmış İşbirliği (PESCO) içinde stratejik bir fırsat görmektedir. AB dışındaki NATO üyelerine, PESCO'nun politika yönüyle ilgili olarak Konsey içinde istişare etme hakkı ve kabiliyet ve operasyonel modüllerine tam katılım hakları verilirse sorunun ele alınabileceği düşünülmektedir. Türkiye, PESCO dahil olmak üzere potansiyel Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası (CSDP) yapılarına derin entegrasyon olasılıklarını artırmaya çalışmalıdır. Bu yaklaşım, Avrupa Birliği ile uygulanabilir ve etkili bir işlem modeli kurmanın en pragmatik yöntemlerinden biri olarak kabul edilmektedir. AB için Türkiye beceriksiz bir komşu olarak değil, AB'nin Stratejik Pusula ve Savunma Birliği'nin devam eden gelişimine katkıda bulunabilen, güvenlik ve savunma alanında güçlü bir ortak olarak görülmelidir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye , AB , NATO , Güvenlik , Güvenlik İşbirliği

Kaynakça

• [1] Açıkmeşe, S. A. & Koppa, M. (2022). Türkiye-EU Relations: The Security Perspective and the CDSP. Türkiye as a Partner and Challenge for European Security, 14 February 2022. https://www.uikpanorama.com/wpcontent/uploads/2022/02/CATS-The-Security-Perspective-and-the-CDSP.pdf, (Erişim tarihi: 29.05.2025).
• [2] Ağca, F. (2010). AB’nin Güvenlik ve Savunma Politikası ve Türkiye’nin Konumu. İstanbul: Papatya Yayıncılık.
• [3] BBC Monitoring European. (1999). ‘Turkish Minister Says European Security “Inconceivable” Without Türkiye’, BBC, London, 3 December 1999.
• [4] Biscop, S. (2021). European Strategy in the 21st Century: New Future for Old Power. London: Routledge.
• [5] Çakmak, H. (2007). Avrupa Güvenliği. Ankara: Platin Yayınları.
• [6] Dedeoğlu, B. (2003). Uluslararası Güvenlik ve Strateji. İstanbul: Derin Yayınları.
• [7] Demir, S. (2009). Avrupa Güvenlik Mimarisinin Tarihsel Gelişimi Ve Türkiye’nin Bu Güvenlik Mimarisindeki Yeri. Güvenlik Stratejileri Dergisi. 5 (9): 9-50.
• [8] Dinçer, C. (2009). Kolluk Kuvvetlerinin Zor Kullanma Yetkisi. Türk İdare Dergisi. 462: 37-69.
• [9] Düzgit, S. A., Bond, I., & Scazzieri, L. (2021). The Role of Differentiation in EU Foreign, Security and Defence Policy Cooperation with Neighbouring Countries. EU IDEA PAPERS. 5-6.
• [10] Düzgit, S. A. & Tocci, N. (2021). Türkiye and the European Union: A Relationship Worth Saving. In S. Blockmans & M. Emerson (Eds.), The Future of EU–Türkiye Relations (pp. 23–34). CEPS.
• [11] Düzgit, S. A. & Keyman, E. F. (2012). EU-Türkiye Relations and the Stagnation of Turkish Democracy. Global Türkiye in Europe Working Paper.
• [12] EEAS. (2022). A Strategic Compass for Security and Defence. European External Action Service. https://www.eeas.europa.eu/eeas/strategic-compass-security-and-defence_en
• [13] Erdoğdu, H. (2004). Avrupa’nın Geleceğinde Türkiye’nin Önemi Ve NATO İttifakı. İstanbul: IQ Sanat Yayıncılık.
• [14] Ereker, F. A. & Açıkmeşe, S. A. (2021). The Transatlantic Link in Türkiye's Middle-Power Identity. Ç. Üstün, & E. K. Sönmez içinde, Türkiye's Changing Transatlantic Relations (s. 93-117). London: Lexington Books.
• [15] Erkuş, S. (2018). Turkey, Italian-French Consortium Advance Talks on Air Defence Systems. Hürriyet Daily News. https://www.hurriyetdailynews.com/turkeyitalianfrench-consortium-advance-talks-on-air-defense-systems-132740, (Erişim tarihi: 10.10.2025).
• [16] European Commission (2021). Key Findings of the 2021 Report on Türkiye. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/qanda_21_5282, (Erişim tarihi: 29.05.2025).
• [17] Howorth, J. (2014). Security and Defence Policy in the European Union (2nd ed.). London: Palgrave Macmillan.
• [18] Karabulut, B. (2014). Uluslararası İlişkilerde Anahtar Kavramlar Serisi. Ankara: Barış Kitap.
• [19] Karaosmanoğlu, A. L. (2014). NATO’nun Dönüşümü. Uluslararası İlişkiler. 10 (40): 3-38.
• [20] Kaya, E. K. (2019). European Defence Ecosystem, Third Countries’ Participation and the Special Case of Türkiye. İstanbul: EDAM - Centre for Economics and Foreign Poicy Studies.
• [21] Keukeleire, S. & Delreux, T. (2022). The Foreign Policy of the European Union (3rd ed.). London: Red Globe Press.
• [22] Kınacıoğlu, M. (2015). Eski Şarap Yeni Şişe?: Bölgedeki Son Gelişmeler Işığında AB Dış Politikasında Akdeniz Havzası ve Orta Doğu. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 33 (1): 135-154.
• [23] Kirişci, K. & Toygür, I. (2020). Türkiye and the West: Fault Lines in a Troubled Alliance. Washington: Brookings Institution.
• [24] Korkmaz, H. (2011). Backgrounds of the Recent Developments in the Middle East and the Example of Egypt. İstanbul: TASAM Yayınları.
• [25] Maslow, A.H. (1943). A Theory of Human Motivation. Psychological Review. 50: 370-396. http://psychclassics.yorku.ca/Maslow/motivation.htm, (Erişim tarihi: 12.06.2025).
• [26] Merom, G. (2003). Realist Hypotheses on Regional Peace, Journal of Strategic Studies. 26 (1): 109-135.
• [27] Müftüler-Baç, M. (2017). Türkiye’s Future with the European Union: An Alternative Model of Differentiated Integration. Turkish Studies. 18 (3): 416–438.
• [28] NATO (2021). Relations with the European Union. https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_49217.htm, (Erişim tarihi: 29.05.2025).
• [29] Osisanya, S. (2021). National Security versus Global Security. UN Cronicle. https://www.un.org/en/chronicle/article/national-security-versus-globalsecurity, (Erişim tarihi: 06.03.2025).
• [30] Ozan, E. (2017). Suriye İç Savaşı ve Türkiye’nin Değişen Güvenlik Gündemi. Ankara: ANKASAM.
• [31] Polat, D. Ş. (2020). Küreselleşme, Ulus-Devlet Egemenliği ve Ulusal Güvenlik. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 22 (2): 491-503.
• [32] Pop, V. (2016). EU Chief Juncker Suggests Alternative to Bloc Membership, Wall Street Journal, 9.12.2016.
• [33] SETAV. (2022). 70 Yıllık Türkiye-NATO İlişkileri. Ankara: Siyaset, Ekonomi Ve Toplum Araştırmaları Vakfı.
• [34] Şöhret, M. (2013). Avrupa Birliği’nin Güvenlik Yapılanmasının Tarihsel Gelişim Süreci Ve Mevcut Durumu. Uşak Üniversitesi Dergisi. 6 (2): 59-100.
• [35] Sünnetçi, İ. (2020). MELTEM-III Project & ATR-72/600 TMPA. Defence Turkey. 18 April 2020.
• [36] Tocci, N. (2011). Türkiye’s European Future: Behind the Scenes of America’s Influence on EU-Türkiye Relations. New York: NYU Press.
• [37] Tocci, N. (2023). A Green, Digital and Geopolitical Reset in EU–Türkiye Relations. Rome: Istituto Affari Internazionali.
• [38] Turan, A. P. (2020). Avrupa Birliği Güvenlik Aktörü Olmaya Ne Kadar Yakın? Bilge Strateji: Ekonomi-Politik ve Sosyo-Kültürel Araştırmalar Dergisi. 1 (3): 32-33.
• [39] Ülgen, S. (2010). A Place for Türkiye in the European Security Architecture. Brussels: Carnegie Europe.
• [40] Vershbow, A. (1999). ESDI: Berlin, St. Malo and Beyond – Remarks to the Western European Union Institute for Security Studies’, Paris, 28 January 1999, http://www.nato.int/usa/ambassador/s990128a.htm, (Erişim tarihi: 12.06.2025).
• [41] Wessel, W. & Bopp, F. (2008). The Institutional Architecture of CFSP after the Lisbon Treaty: Constitutional breakthrough or challenges ahead? Challange Liberty & Security. 10: 1-39.
• [42] Yımer, NA & Abdiyo Ensene, K. (2022). Etiyopya ve Kenya: Zoraki Bir Soğuk Savaş Güvenlik Çifti (1974-1991). Tarih İncelemeleri Dergisi. 37 (2): 781-800.
• [43] Yiğittepe, L. (2017a). NATO’nun Güvenlik Algılaması Ve Türkiye Tartışmaları. International Journal of Academic Value Studies. 3 (9): 344-359.
• [44] Yiğittepe, L. (2017b). Avrupa Birliği’nde Güvenlik Politikaları ve Arayışları. İstanbul: Cinius Yayınları. [45] Zorlu, F. (2021). Poland to buy 24 Bayraktar TB2 drones from Türkiye. Anadolu Agency. https://www.aa.com.tr/en/europe/poland-to-buy-24-bayraktartb2-drones-fromTürkiye/2251101, (Erişim tarihi: 06.03.2025).