Öz
“Yabancı” kavramı, sosyolojide Georg Simmel’den beri bir sosyolojik kategori olarak
kullanılmaktadır. Bu makale, “ötekilik” kavramını Almanya’daki “misafir işçi” olarak bulundukları
düşünülen Türkiyeliler örneğinde tartışmaktadır. Ötekilik kavramı farklı bağlamlarda farklı
açılımlara sahiptir. Burada, tarihsel bir perspektifi koruyarak Alman toplumunda dışlamanın
çerçevesi ile tarihsel gerçekliği ve günümüzdeki çok kültürlülük tartışmalarıyla olan ilgisini
tartışacağım ve Türkiyelilerin Almanya’da geçirdiği süreçleri “misafir işçilik” durumunu ele
alacağım. “Ausländische Arbeitnehmer” (yabancı işçi), Ausländische Mitbürger (yabancı eş-
yurttaşlar) Einwanderer (muhacir) Zuwanderer (göçmen), Im/migrant (göçmen), Neue Bürger,
(yeni vatandaş), Deutsche mit Migrationshintergrund, (Göçmen geçmişli Alman), Deutschtürken,
(Alman-Türkler) Türkdeutschen, (Türk-Almanlar) gibi, ama bunlarla sınırlı kalmayan bu
terimlerin sosyal, linguistik ve tarihsel çerçevelerini değerlendireceğim.
Anahtar Kelimeler
“Öteki/lik ” yerlilik yabancı kimlik vatandaş “Almancı ” misafir işçi Türk-Almanlar yabancılık sosyolojisi II. Dünya Savaşı sonrası Almanya yurtdışı göçü ulusötesi alan
Kaynakça
- Abadan-Unat, Nermin, 2002. Bitmeyen Göç. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Aksoy, Nazan, 1998. “Almanya’da Yabancı Olmak,” Birikim (110): 60-67.
- Bade, Klaus, 1992. Deutsche im Ausland-Fremde in Deutschland: Migration in Geschichte und Gegenwart. München: Verlag C. H. Beck.
- --., 1994a. Das Manifest der 60: Deutschland und die Einwanderung. München Verlag C.H.Beck.
- --., 1994b. Ausländer-Aussiedler-Asyl: Eine Bestandaufnahme. München: Verlag C. H. Beck.
- Beneviste, Emile, 1993. Indoeuropäische Institutionen. Wortschatz, Geschichte, Funtionen. Aus dem Französischen von Wolfram Bayer, Dieter Hornig und Katherina Menke (Hg.). Campus Verlag Frankfurt am Main.
- Bundesministerium der Justiz. Staatsangehörigkeitsgesetz. http://www.gesetze-im-internet.de/rustag/ index.html Siteye Giriş Tarihi: 23 Kasım 2008.
- Duden, 1963. Duden Etymologie. Bearbeitet von Günther Drosdowski, Paul Grebe et al., In Fortführung der “Etymologie de neuhochdeutschen Sprache” von Konrad Duden, Duden Band 7, Mannheim, Wien, Zürich, Duden Verlag.
- Erb, Rainer, 1995. “Die Diskriminierung von Minderheiten - Wie entstehen Vorurteile?” in: Holger Lengfeld (Hg.), Entfesselte Feindbilder - Über die Ursachen und Erscheinungsformen von Fremdenfeindlichkeit. Berlin, s: 14-24.
- Esser, Hartmut, 1988. “Ethnische Differenzierung und moderne Gesellschaft,” Zeitschrift für Soziologie (17/4): 235-248.
- Gedik, Erdoğan, 2009. Sozialer, kulturseller, ökonomischer und sprachlicher Wandel im Rahmen der Binnenmigration und der transnationalen Migration: Soziale Netzwerke am Beispiel der Provinz Varto in Ostanatolien/Türkei. Frankfurt: Frankfurt Goethe Universität Yayınları.
- --., 2007. “Almancı Kimliğinin Farklı Algılanışları,” I. Uluslararası Antropoloji Kongresi’nde sunulan Bildiri. 25-27 Mayıs 2007.
- Geenen, Elke M., 2002. Soziologie des Fremden. Ein gesellschaftstheoretischer Entwurf. Opladen, Leske & Budrich.
- Habermas, Jürgen, 1999. “Öteki” Olmak, Öteki”yle Yaşamak. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Haghighi, Peyman Javaher, 2000. “Ausländerfeindlichkeit” und Diskriminierung im betrieblichen Alltag – Interkulturelle Verantwortung der Gewerkschaften im Betrieb. Hannover: Universität Hannover.
- Hahn, Alois, 1997. “Partizipative” Identitäten.” Herfried Münkler & Bernd Ladwig (Hg.), Furcht und Fazination. Facetten der fremdheit. içinde. Akademie Verlag, Berlin. S. 115-158.
- Heintz, P.- J. Hoffmann-Nowotny, H.J., 1969. “Das Fremdarbeiterproblem aus soziologischer Sicht”. Içinde Zürich, Schweizer Monatshefte, (49/5): 466-473.
- Herbert, Ulrich, 2001. Geschichte der Ausländerpolitik in Deutschland. Saisonarbeiter, Zwangsarbeiter, Gastarbeiter, Flüchtlinge. München.C. H. Beck Verlag.
- Herzfeld, Michael, 2007. “Europe and the Global Hierarchy of Value: Geographies and Dynamics of Cultural Anthropology,” 1. Ulusal Antropoloji Kongresi’nde sunulan bildiri. 25-27 Mayıs 2007. Istanbul.
- Kastoryano, Riva, 2000. Kimlik Pazarlığı: Fransa ve Almanya’da Devlet ve Göçmen İlişkileri.Istanbul:
Öz
The concept of “Ausländer” has been used as a sociological category, since its first inception
by Georg Simmel. This article discusses the notion of “otherness” in the example of Turkish
Gastarbeiters in Germany, those who were thought to be temporary workers. The concept of
“otherness” has polyvalent meanings in various contexts. Maintaining a historical perspective,
the paper peruses the relationship between social exclusion in German society in the face of the
discussion of multiculturalism. I will examine the processes in which the people from Turkey
had faced in Germany during the so-called guest work-process by looking at the various terms
including, but not limited to, “Ausländische Arbeitnehmer” (foreign worker), Ausländische
Mitbürger (foreign co-citizen) Einwanderer (incomer) Zuwanderer (migrant), Im/migrant
(im/migrant), Neue Bürger, (new citizen), Deutsche mit Migrationshintergrund, (German with
migration background), Deutschtürken, (German-Turks) Türkdeutschen, (Turkish-Germans)
considering their social, linguistic and historical frmeworks and implications.
Anahtar Kelimeler
“Other/ness ” nativity foreigner Identity citizen Deutschler Gastarbeiter Turkish-Germans sociology of foreigness Post IInd World War Germany international migration transnational space
Kaynakça
- Abadan-Unat, Nermin, 2002. Bitmeyen Göç. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Aksoy, Nazan, 1998. “Almanya’da Yabancı Olmak,” Birikim (110): 60-67.
- Bade, Klaus, 1992. Deutsche im Ausland-Fremde in Deutschland: Migration in Geschichte und Gegenwart. München: Verlag C. H. Beck.
- --., 1994a. Das Manifest der 60: Deutschland und die Einwanderung. München Verlag C.H.Beck.
- --., 1994b. Ausländer-Aussiedler-Asyl: Eine Bestandaufnahme. München: Verlag C. H. Beck.
- Beneviste, Emile, 1993. Indoeuropäische Institutionen. Wortschatz, Geschichte, Funtionen. Aus dem Französischen von Wolfram Bayer, Dieter Hornig und Katherina Menke (Hg.). Campus Verlag Frankfurt am Main.
- Bundesministerium der Justiz. Staatsangehörigkeitsgesetz. http://www.gesetze-im-internet.de/rustag/ index.html Siteye Giriş Tarihi: 23 Kasım 2008.
- Duden, 1963. Duden Etymologie. Bearbeitet von Günther Drosdowski, Paul Grebe et al., In Fortführung der “Etymologie de neuhochdeutschen Sprache” von Konrad Duden, Duden Band 7, Mannheim, Wien, Zürich, Duden Verlag.
- Erb, Rainer, 1995. “Die Diskriminierung von Minderheiten - Wie entstehen Vorurteile?” in: Holger Lengfeld (Hg.), Entfesselte Feindbilder - Über die Ursachen und Erscheinungsformen von Fremdenfeindlichkeit. Berlin, s: 14-24.
- Esser, Hartmut, 1988. “Ethnische Differenzierung und moderne Gesellschaft,” Zeitschrift für Soziologie (17/4): 235-248.
- Gedik, Erdoğan, 2009. Sozialer, kulturseller, ökonomischer und sprachlicher Wandel im Rahmen der Binnenmigration und der transnationalen Migration: Soziale Netzwerke am Beispiel der Provinz Varto in Ostanatolien/Türkei. Frankfurt: Frankfurt Goethe Universität Yayınları.
- --., 2007. “Almancı Kimliğinin Farklı Algılanışları,” I. Uluslararası Antropoloji Kongresi’nde sunulan Bildiri. 25-27 Mayıs 2007.
- Geenen, Elke M., 2002. Soziologie des Fremden. Ein gesellschaftstheoretischer Entwurf. Opladen, Leske & Budrich.
- Habermas, Jürgen, 1999. “Öteki” Olmak, Öteki”yle Yaşamak. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Haghighi, Peyman Javaher, 2000. “Ausländerfeindlichkeit” und Diskriminierung im betrieblichen Alltag – Interkulturelle Verantwortung der Gewerkschaften im Betrieb. Hannover: Universität Hannover.
- Hahn, Alois, 1997. “Partizipative” Identitäten.” Herfried Münkler & Bernd Ladwig (Hg.), Furcht und Fazination. Facetten der fremdheit. içinde. Akademie Verlag, Berlin. S. 115-158.
- Heintz, P.- J. Hoffmann-Nowotny, H.J., 1969. “Das Fremdarbeiterproblem aus soziologischer Sicht”. Içinde Zürich, Schweizer Monatshefte, (49/5): 466-473.
- Herbert, Ulrich, 2001. Geschichte der Ausländerpolitik in Deutschland. Saisonarbeiter, Zwangsarbeiter, Gastarbeiter, Flüchtlinge. München.C. H. Beck Verlag.
- Herzfeld, Michael, 2007. “Europe and the Global Hierarchy of Value: Geographies and Dynamics of Cultural Anthropology,” 1. Ulusal Antropoloji Kongresi’nde sunulan bildiri. 25-27 Mayıs 2007. Istanbul.
- Kastoryano, Riva, 2000. Kimlik Pazarlığı: Fransa ve Almanya’da Devlet ve Göçmen İlişkileri.Istanbul:
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA64RY75HT |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri - Research Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2010 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2010 |
Derginin yayım dili Türkçe ve İngilizce’dir, ayrıca Türkçe de olsa tüm basılan makalelerin başlık, öz ve anahtar sözcükleri İngilizce olarak da makalede bulunur. Hakemlerden onay almış Türkçe makaleler için 750-1000 sözcükten oluşan genişletilmiş özet (extended summary) gereklidir. Elektronik çeviriler kabul edilmez.
Dergi TR-Dizin, Web of Science (ESCI), DOAJ ile diğer pek çok dizin tarafından taranmaktadır. Scimagoe quartile değeri: Q2 'dir:
TR DIZIN 2020 Etik Kriterleri kapsamında, dergimize 2020 yılından itibaren etik kurul izni gerektiren çalışmalar için makalenin yöntem bölümünde ilgili Etik Kurul Onayı ile ilgili bilgilere (kurul-tarih-sayı) yer verilmesi gerekecektir. Bu nedenle dergimize makale gönderecek olan yazarlarımızın ilgili kriteri göz önünde bulundurarak makalelerini düzenlemeleri önemle rica olunur.
Alan Editörleri/ Field Editörs
Halkbilimi/Folklore
Prof.Dr. Hande Birkalan-Gedik (JohannWolfgang-Goethe İniversitet-birkalan-gedik@m.uni-frankfurt.de)
Prof.Dr. Ali Yakıcı (Gazi Üniversitesi-yakici@gazi.edu.tr)
Prof.Dr. Aynur Koçak (Yıldız Teknik Üniversitesi-nurkocak@yildiz.edu.tr)
Prof.Dr. Işıl Altun ( (Regensburg Üniversitesi/Kocaeli Üniversitesi-İsil.Altun@zsk.uni-regensburg.de)
Edebiyat/Literature
Prof.Dr. Abdullah Uçman (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi -emekli-29 MayısÜniversitesi-abdullahucman@29mayis.edu.tr
Prof. Dr. Ramazan Korkmaz (Ardahan Üniversitesi-emekli-Kafkasya Üniversiteler Birliği -KÜNİB-r_korkmaz@hotmail.com)
Prof.Dr. Emel Kefeli (Marmara Üniversitesi-emekli-İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi-ayseemelkefeli @gmail.com)
Antropoloji/Anthropology
Prof.Dr. Hanife Aliefendioğlu (Doğu Akdeniz Üniversitesi-hanife.aliefendioglu@emu.edu.tr)
Prof. Dr. Şebnem Pala Güzel (Başkent Üniversitesi-sebnempa@baskent.edu.tr)
Prof.Dr. Derya Atamtürk Duyar (İstanbul Üniversitesi-datamturk@istanbul.edu.tr)
Prof.Dr. Meryem Bulut (Ankara Üniversitesi-meryem.bulut@gmail.com)
Dil-Dilbilim/Language-Linguistics
Prof.Dr. Nurettin Demir (Hacettepe Üniversitesi-demir@hacettepe.edu.tr)
Prof. Dr. Aysu Erden (Maltepe Üniversitesi-aysuerden777@gmail.com)
Prof.Dr. Sema Aslan Demir (Hacettepe Üniversitesi-semaaslan@hacettepe.edu.tr)