MARDİN’DE EVLİLİKLER

Yıl 2011, Cilt: 17 Sayı: 66, 65 - 79, 01.08.2011

Meryem Bulut

Öz

Kadınların evlenme yaşları, köylerde 12-14 yaşlarına kadar düşmektedir. Kadınların
yarısına yakının akraba evliliği yaptığı ve evli olanların çoğunluğunun amcalarının
oğullarıyla evli oldukları belirlenmiştir. Kuzen evlilikleri özellikle Kürt ve Arap
kültürel değerlerinde tercih edilen evlilik biçimi olmasına rağmen Süryani kültüründe
de uygulanmaktadır. Kadınların evlenmelerine ilişkin kararları ailenin erkekleri (baba,
dede, amca) alarak, neredeyse kadınları yok saymaktadırlar. Söz kesimi ile düğün
arasının çeşitli endişelerden ötürü fazla uzatılmadığı saptanmıştır. Berdel uygulaması
kız kardeşlerin değişimi ile gerçekleşmektedir. Berdel uygulaması evliliklerde ekonomik
kolaylık sağlarken, ailelerin ilişkilerini sağlamlaştırmakta, kız kaçırma ve kan davası
gibi durumlarda uzlaşma sağlamaktadır. Evlenirken dini nikah hemen yapılırken, resmi
nikahın çocuğun doğumu ya da okula başlaması gibi zorunluluk duyulan durumlar da
gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Kürt ve Arap topluluğunda evlenirken kadınlar için
erkeğin ailesinden başlık parası alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kadın, evlilik, kuzen evliliği, berdel

MARRIAGE IN MARDİN

Öz

The age of the women getting married in Mardin in the villages is down to 12-14
years . Nearly half of the women are intermarried and the ones that are married are
mostly married to their uncles’ sons. Despite the fact that cousin marriages are preferred
particularly in Kurdish and Arabic cultures, it’s being practiced also in Syriac culture.
The decision that the women should get married is made by the male individuals of the
family (father, grandfather, uncle) and women are almost ignored. It’s known that the
period between the agreement (before marriage) and marriage is not prolonged due
to various concerns.The practice of ‘berdel’ (trade) is being made by exchanging the
sisters.This practice is useful economically,makes the relationship between families
stronger and makes it easier to compromise under situations like kidnapping the woman
and blood feud.When getting married,religious marriage is immediately conducted but
it’s noticed that official marriage is conducted under circumstances like the child being
born or starting to study.In Kurdish and Arabic societies,a certain amount of money is
demanded from the man’s family by the woman’s family (what is being known as ‘başlık
parası’)

Anahtar Kelimeler

women, marriage, cousin marriage, berdel

Kaynakça

• ALTUNTEK, N.S. (1993),Van Yöresinde Akraba Evliliği, Kültür Bak. Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları: 190, Gelenek-Görenek ve İnançlar Dizisi: 14, Ankara
• BEŞİKÇİ, İ.(1969), Doğuda Değişim ve Yapısal Sorunlar (Göçebe Alikan Aşireti), Doğan Yayınevi, Ankara
• BİLGE,Y. (2001), Geçmişten Günümüze Süryaniler, Zvi-Geyik Yayınları, 3. Baskı, İstanbul
• BULUT, M. (2009) ”Güneşe Yüzünü Dönenler” Folklor/Edebiyat Dergisi, Cilt 15, Sayı:60, 255-260, Ankara
• EMİROğLU, K. AYDIN, S. (2003), Antropoloji Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara
• ELMACI, N. CEYLAN, A. (2005) Gelenekten Geleceğe Antropoloji, “Diyarbakır’ın Göç Alan Bir Semtinde Akraba Evlilikleri ve Değişim” 129-140, Epsilon Yayınları, 1.Baskı, İstanbul
• ERİKSEN, T.H.(2009, Küçük Yerler Derin Mevzular,”Sosyal ve Kültürel Antropolojiye Giriş” Avesta Yayınları, Diyarbakır
• İLBARS, Z. (1991),”Aile ve Gelenek, Türk Ailesinin Geleneksel Yapısı” Türk Aile Ansiklopedisi, 2.Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, Ankara, 540-544
• ÖZMEN, A(2006), Tur Abdin Süryaniler Örneğinde Etno-Kültürel Sınırlar, A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkbilim (Etnoloji) Anabilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara
• LEVİ-STRAUSS, C.(1983), Din ve Büyü, (Çev: A.Güngören), Yol Yayınları, İstanbul
• TEZCAN, M. (2000), Türk Ailesi Antropolojisi, İmge Kitabevi, Birinci Basım, Ankara
• TİMUR, S.(1972), Türkiye’de Aile Yapısı, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara
• TİLLİON, G. (2006), Harem ve Kuzenler, (Çev:Ş. Tekeli ve N. Sirman), İstanbul, Metis Yayınları
• ŞİMŞEK, M. (2003), Süryaniler ve Diyarbakır, Çivi Yazıları Yayınevi, İstanbul
• YALÇIN-HECKMANN, L. (1995), 1980’lerin Türkiye’sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar, “Aşiretli Kadın: Göçer ve Yarı-Göçer Toplumlarda Cinsiyet Rolleri ve Kadın Stratejileri” Hazırlayan: Ş. Tekeli, İletişim Yayınları, 3.Baskı, İstanbul
• MArDİN’DE EVlİlİKlEr