CUMHURİYET DÖNEMİNİN BÜYÜK KARAGÖZ SANATÇISI HAYALİ KÜÇÜK ALİ

Yıl 2011, Cilt: 17 Sayı: 66, 157 - 172, 01.08.2011

Mevlüt Özhan

Öz

1986 yılında İstanbul’da doğan Hayali Küçük Ali, Osmanlı döneminin sonlarında
başladığı Karagöz oynatmayı Cumhuriyet kurulduktan sonra da başarılı bir şekilde sürdürür.
Yeteneği, azmi ve çalışkanlığı onu Cumhuriyet döneminin en başarılı Karagöz sanatçısı
yapar. Radyoda yaptığı Karagöz seslendirmeleriyle Karagöz’ü bütün ülkeye sevdirir.
Sadece Karagöz oynatmakla kalmayan Küçük Ali tasvirler yapar, Karagöz oyunlarını
günün koşullarına göre düzenler, yeni oyun metinleri yazarak yayınlar. Tasvirlerinde bir
çok yenilikler yapar.. Oyunlarda halkın anlayacağı sade dil kullanır, kaba ve argo sözler
kullanmamaya özen gösterir, eğiticiliği ön plana çıkarır. Yayınladığı Karagöz oyunlarıyla,
doldurduğu ses kasetleriyle Karagöz’ün geleceğe aktarılmasını sağlar. Tasvirleri, ses
kasetleri Kültür ve Turizm Bakanlığı, TRT, Milli Kütüphane, Ankara Etnografya Müzesi,
Bursa Türk İslam Eserleri Müzesi, İstanbul Belediye Müzesi, UNIMA Türkiye Milli Merkezi
arşivlerinde bulunmaktadır. Hayali Küçük Ali 7 Aralık 1974 tarihinde Ankara’da vefat eder

Anahtar Kelimeler

Hayali Küçük Ali, Karagöz, Tasvir, Arşiv

KARAGÖZ GREAT ARTIST OF THE REPUBLIC OF PERIOD HAYALİ KÜÇÜK ALi

Öz

Hayali Küçük Ali who was born in 1986 in Istanbul began to perform Karagoz Shadow
Play in the late Ottoman Period and he continues to perform Karagoz Shadow Play after
establishment of the republic succesfully. He become the most successful artist by his
abilities, determination and assiduity in the Republic Period. He endears Karagoz Shadow
Play with his dubbing in radio to all country. Besides, Küçük Ali makes some figurations and
orders Karagoz Shadow Plays according to current conditions and writes new play texts and
published them. He makes a lot of innovations in his figurations. He uses plain language and
is waried of using jargon and vulgarity and brings informativeness to forefront. He provides to
bring to future Karagoz Shadow Play with his Karagoz Shadow Plays and his tape cartridges
which he recorded. His figurations and tape cartridges are found in the minister of culture and
tourism, TRT, National Library, Ankara Etnography Museum, Bursa Turkish and Islamic Art
Museum, Istanbul Municipal Museum, UNIMA Turkish National Centre. Hayali Küçük Ali
was died in 7 December 1974 in Ankara.

Anahtar Kelimeler

Hayali Küçük Ali, Karagoz shadow play, figuration, archive

Kaynakça

• Ankara Devlet resim heykel Müzesi Kataloğu, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Borcaklı, Ahmet; “Yitirdiğimiz Hayali Küçük Ali”, TFA, 307, Şubat 1975, Sayfa:
• Ebcioğlu, hikmet Münir; “Radyo ve Karagöz”, TF 6 (128), Mart 1960, s. 2106.
• halk Tiyatrosu Dergisi; yıl 1 (Kasım 1995),sayı 11, s; 7.
• hayali Küçük Ali’nin Anısına Karagöz haftası 7-15 Aralık 1983, Broşür, 16 s.
• hayali Küçük Ali; “Eskiden Nasıl Karagöz Oynatılırdı”, TFA 6 (140), Mart 1961, s. 2339- 2340.
• hayali Küçük Ali; “Karagöz, Nevrakân, Zırıltı ve Perde”, TFA, 8 (163), Şubat 1963, s. 2968-2969.
• hınçer, İhsan; “Hayali Küçük Ali ve Karagöz”, TFA 6 (128), Mart 1960.
• Kansu, Ceyhun Atıf; “Hayali Küçük Ali”, Varlık Dergisi, 1975, s. 809.
• Karadağ, Nurhan; Halkevleri Tiyatro Çalışmaları, Ankara 1988, Filiz Matbaacılık, 267+60 s. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Karagöz Sanatkârları Derneği, TFA 5 (119), Haziran 1959, s. 1936.
• Kudret, Cevdet; Karagöz I, Ankara 1968, Bilgi Yayınevi, 1.Basım, 409 s.
• --------, Karagöz II, Ankara 1969, Bilgi Yayınevi, 1. Basım, 569 s.
• --------, Karagöz III, Ankara 1970, Bilgi Yayınevi, 1. Basım, 600 s.
• Milli Kütüphane Karagöz Kataloğu; hzl. Ahmet Borcaklı, Serpil Soyer, Gülter Koçer, Ankara 1974, Başbakanlık Basımevi, XV+62 s.
• özhan Mevlüt; “Cumhuriyetin İlk Yıllarında Geleneksel Türk Tiyatrosu”, I. Uluslararası Atatürk ve Türk Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri, Ankara 2001, Genç Ofset, s. 211-219.
• özhan Mevlüt; Geleneksel Türk Tiyatrosunda Ahilik, TFA 1988/1, Ankara 1988, Öztek Matbaası, s. 45-53, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• rasim, Ahmed; Muharrir Bu ya, İstanbul 1969, Milli Eğitim Basımevi, 540 s.
• Uluç, hıncal; “Karagöz’ü Bilir misiniz?” Sabah Gazetesi, 11.05.2004.
• Tan, Nail; “Atatürk ve Türk Halk Kültürü, Ankara 2000, Ekip Grafik Matbaa Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. 128 s.
• Yeni Adam; İstanbul 1949, S. 628. CANlı KAYNAKlAr
• Mustafa Kemalettin Sevilen, Hayali Küçük Ali’nin oğlu. Tasvir yapımcısı. Çanakkale ili Eceabat ilçesinde yaşıyor. Konuşma, Mayıs 2008’de evinde kasete kaydedilmiştir.
• Nail Tan, 1941 doğumlu, Kültür Bakanlığı emekli genel müdürlerinden. Halk Kültürü konusunda çok sayıda kitapları, bilimsel yazıları ve makaleleri bulunmaktadır. Ankara’da yaşıyor.
• Mustafa Mutlu; 1942 doğumlu, Devlet Tiyatrosundan emekli Karagöz sanatçısı. Karagöz konusunda makaleleri ve kitabı bulunmaktadır. Ankara’da yaşıyor.
• Osman Nahya; 1937 doğumlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın değişik birimlerinde hizmet ettikten sonra emekli olmuştur. Ankara’da yaşıyor
• Fotoğraflar Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü Halk
• Kültürü Arşivi’nden alınmıştır.
• , Fotoğraf EE 1978 0289 Modern kıyafetli Zenne,
• Fotoğraf EE 179 0208 Modern kıyafetli Tuzsuz
• Fotığraf EE 1979 0184 Simokinli Karagöz,
• Fotoğraf EE 1979 0258 Hatay’ın Anavatana katılışı,
• CUMhUrİYET DöNEMİNİN BüYüK KArAGöz SANATÇıSı hAYAlİ KüÇüK Alİ