GAZETE, KİTAP, TİYATRO KARŞISINDA İMAJINI KORUMAYA ÇALIŞAN SULTAN VE MAİYETİ: SULTAN II. ABDÜLHAMİD VE AHMET NERMİ

Yıl 2011, Cilt: 17 Sayı: 66, 39 - 55, 01.08.2011

İbrahim Şirin

Öz

Sultan II Abdülhamid, Batı kamuoyunda kendisi ve ülkesini küçük düşüren imajı tersine
çevirmek için 1890’lardan itibaren imaj düzeltme faaliyeti içine girdi. Osmanlı ülkesinin
modern bir ülke olduğunu, insanlarının da medeni olduklarını göstermeye çabaladı. Diğer
taraftan da kötü Osmanlı imajının kaynakları gazete tiyatro ve kitapları sansürleyerek veya
ülkeye girişlerini yasaklama yoluna gitti. Biz bu çalışmamızda Sultan’ın neden seyahat
kitaplarıyla ilgilendiği ve bazılarını yasakladığını irdeleyeceğiz. Yazı ilki imajını düzeltmeye
çalışan Sultan, ikincisi bu düzeltme işinde görevli tercümanlarından Ahmet Nermi ve
çevirilerinden oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

II. Abdülhamid, Ahmet Nermi, İmaj, Kitap, Gazete

Newspaper, Books, Theater for the Protection of employees against the image, the Sultan and his entourage: Sultan Abdulhamid II and Ahmet Nerm

Öz

Sultan Abdülhamid II, in order to reverse the image which humiliated himself and his
country in the Western public opinion, went into the struggle for the activity of correcting
image beginning from 1890s. He strove to prove that Ottoman country was a modern country
and her people were civilized. Moreover, he resorted to censor the journals, plays and books
which were the sources of the nasty Ottoman image; or to prohibit the introduction of those
kind of publications to the country. We are going to investigate in this study why Sultan was
interested in the travel books and why he prohibited some of them. This article consists of
firstly the Sultan who was trying to correct his image and secondly, Ahmet Nermi, who was
in charge of the affair of correction, and his translations.

Anahtar Kelimeler

II.Abdülhamid, Ahmet Nermi, İmage, Book, Newspaper

Kaynakça

• Arşiv Belgeri
• BOA.MF.MKT, Dosya 644, Gömlek No.30, 10/R/ 1320,
• BOA.MF.MKT, Dosya,612, Gömlek No:20, 26/ Za/ 1319,
• BOA.MF.MKT,Dosya No,182, Gömlek No:120, 21/Ra/1311,
• BOA, ZB,Dosya No: 78, Gömlek No:84, 05/Tn/1317
• BOA,MF.MKT,Dosya No:108, Gömlek No:53, 19/Ş/1306.
• BOA, Y:A.HUS, Dosya NO:263,Gömlek No:2, 01/M/1310
• BOA,İ.TAL,Dosya No:17, ,Gömlek No: 1310/N-026,19/N/1310
• BOA,DH:SAİDd, Dosya NO:47, Gömlek No:249
• BOA,HR.SYS, 38/20,1/6/1897,BOA, HR.SYS, 26/13, 18/7/1891; BOA,HRS,2758/32,02/8/1896, BOA,Y.PRK:TKM, 38/29,05/Ca/1314. Diğer kaynaklar
• Alsan, Zeki Mesud; (1999) Mustafa’nın Romanı Memleket Çocuğu, Ankara.
• Birinci, Ali;(2006) “Asya-yı Vusta Seyyahı Kurena Mehmet Emin Beyin Hikayesi” Türk Yurdu, C26 S.223, s.73-77
• Georgeon, François;(2006) Sultan Abdülhamid, çev. Ali Berktay, İstanbul
• Hayrullah Efendi; Yolculuk Kitabı (D.T.C.F Kütüphanesi Yazma)
• İnal, İbnülemin Mahmut Kemal;(1982) Son Sadrazamlar, İstanbul, C. II.
• Öztürk, Kurtuluş; (2005) Cambridge’de Bir Türk Eğitimci Halil Halid Bey 1869-1931, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Tarihi Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Root, Debdrah; (1999) “Çölde Talihsiz Serüvenler: Sömürgeci Kabus Olarak Esirgeyen
• Gökyüzü” Oryantalizm, Hegomonya ve Kültürel Fark, Derleyen, Fuat Keyman, Mahmut Mutman, İstanbul
• Selim Deringil,(2002) İktidar Sembolleri ve İdeolojisi, Çev, Gül Çağalı Güven, İstanbul.
• Stauth, G. Turner, B. S.,(1997) Nietzsche’nin Dansı, Çev. Mehmed Küçük, Ankara
• Şirin, İbrahim, Kılıç, Musa; (2006) “Halil Halid Efendi ve Osmanlı Londra Sefaretine Dair Bir Layiha”, OTAM, Sayı 18.
• Şirin, İbrahim; (2009)“Osmanlı Siyasi Yapısında Dönüşüm Sultandan İnsana, Devletten
• Ferde, Tebaadan Vatandaşa” 100. Yılında II. Meşrutiyet Uluslararası Sempozyumu Bildirileri, İstanbul ,s.95-119.
• Tahsin Paşa, (2008) Abdülhamit- Yıldız Hatıraları, Ankara.
• Üyepazarcı, Erol;(2008) Korkmayınız Mister Sherlock Holmes, Türkiye’de Polisiye Romanın 125 Yıllık Öyküsü(1881-2006) C I,
• GAzETE, KİTAP, TİYATrO KArşıSıNDA İMAJıNı KOrUMAYA ÇAlışAN
• SUlTAN VE MAİYETİ: SUlTAN ıı ABDülhAMİD VE AhMET NErMİ