ION POLISLERİNİN PERS İSTİLASINA KADAR YAKINDOĞU DEVLETLERİYLE İLİŞKİLERİ

Yıl 2011, , 61 - 76, 01.12.2011

Fatma Sevinç Erbaşı

Öz

Üç farklı Yunan lehçesi konuşan halklar Demir Çağı’nın başlarında doğuya göç etmiş ve
Anadolu’nun batı kıyılarına yerleşmişlerdir. Bunlar Aioller, Ionlar ve Dorlardır. Üçü içinde Ionlar
en fazla ön plana çıkan halk olmuştur. Yerleştikleri bölge hem Anadolu’nun iç kesimleriyle iletişimi
sağlayamaya uygundur hem de kıyıdaki limanlar Akdeniz’in uzak bölgelerine ulaşım olanağı
tanımaktadır. M.Ö. 9. yüzyıl itibarıyla Ionia’da polis siyasi yapısı ortaya çıkmış ve bütün Yunan
dünyasına model oluşturmuştur. Batı Anadolu bu gelişmelere sahne olurken Anadolu’nun diğer
kesimlerinde de bölgesel bazı krallıklar ortaya çıkmaya başlamıştır. Phryg Devleti ve Lydia’nın bunlar
arasında önemli yeri vardır. Ion polislerinin ilki ile siyasi ilişkisi hemen hiç belgelenemez. Ancak Lydia
Krallığı, coğrafi yakınlığından da kaynaklı olarak Ion polislerinin sürekli irtibat halinde olduğu bir
devlettir. M.Ö. 7. yüzyılın ikinci yarısında denize de açılan Ionialılar Mısır firavunlarıyla da farklı
düzeylerde ilişki kurmuşlardır. Bu ilişki kah Mısır ordusunda paralı askerlik kah Mısır ülkesinde
ticaret yapmak şeklinde olmuştur. Bu yoğun ilişkiler sayesinde Ionlar Arkaik Dönem Yunan dünyasının
parlayan yıldızı olmuşlar ve anakara Yunanistan’ına pek çok konuda öncülük etmişlerdir. Perslerin
Anadolu’yu ve bütün Yakındoğu’yu ele geçirmeleriyle bağımsızlıklarını kaybeden Ion polisleri zaman
zaman bu bağımsızlığı yeniden elde etseler de son olarak Makedonya Kralı Büyük İskender tarafından
vergiye bağlanırlar.

Anahtar Kelimeler

Polis, Ionia, Yunan, Lydia, Phrygia, Anadolu, Mısır, Ege, Akdeniz

THE RELATIONSHIP BETWEEN IONIAN POLEIS AND THE OTHER STATE OF ANCIENT NEAR EAST TILL THE PERSIAN OCCUPY

Öz

The people who spoke three different dialects of Greek had immigrated to the East in
the early Iron Age and settled down on the west coast of Anatolia. These are Aeolians,
Ionians and Dorians among whom Ionians have been the most prominent one. The area
which they had settled down was appropriate for interaction with the hinterland and also the
harbours at the coast provided communication with the farther coasts of the Mediterranean.
In the 9th century B.C, polis arised as a political structure in Ionia and this structure became
a model for the Greek World. While these events were taking place in the West Anatolia,
regional kingdoms were arising in different parts of it. Among these, Phrygian and Lydia
Kingdoms have an important place. There is no evidence of a relationship between Ion poleis
and Phrygia. On the other hand, because of its geographical proximity, Lydia Kingdom had
continious relationship with Ion poleis. Moreover, Ionians set out to the sea in the second
half of the seventh century B.C. and were in contact with Egypt pharaoh in different ways.
Sometimes it was mercenary in Egypt military and sometimes trading in Egypt lands. So
Ionians were a shining star in archaic period of Greece World and led the mainland Greece in
many ways. When Persians occupied Anatolia and the whole of Near East, Ionian poleis lost
their independence. Even though they acquired their independence for short periods,
finally they were put under tax by Macedonian king, Alexander the Great.

Anahtar Kelimeler

Polis, Ionia, Greece, Lydia, Phrygia, Anatolia, Egypt, Aegean, Mediterranean