Mekânsal Değişim Bağlamında İnternete Taşınan Çocuk Oyunlarının Kaybolan İşlevleri Üzerine Bazı Tespitler

Yıl 2012, Cilt: 18 Sayı: 72, 135 - 144, 01.12.2012

Gülperi Mezkit

Öz

Postmodernizmin yaşam kültürünü şekillendirdiği XXI. yüzyılda toplumlar, yüksek teknolojilerin
ağır sorumluluğu ve yoruculuğu altında kültürel başkalaşım geçirmektedir. İnanç-
ların, savaşların, aşkların, ticaretin, ziyaretin, ayrılıkların, oyunların, kutlamaların, siyasetin
vb. yaşamsal olguların mekân ve zaman değiştirdiği postmodernist çağda, iletişim kültüründen
ulaşım kültürüne; eğlence ve turizm kültüründen tüketim kültürüne; boş vakit geçirme
kültüründen oyun kültürüne kadar hayatın her alanına nüfuz eden postmodernizm getirileri
hemen her yaştaki insanın hayatına dâhil olmuştur. Çalışmamız da bu bağlamda çocuk oyunlarının
postmodernizmin etkisi altında siber kültür çağına girişiyle birlikte mekânsal değişim
çerçevesinde kaybolan işlevleri olacaktır. Bilindiği üzere oyun, çocuk yaşamını dolduran en
temel ihtiyaçlardan biridir. Eğitici ve eğlendirici işlevi sebebiyle çocuk yetiştirmeye aracılık
eden oyunlar; çocuğu tanımak, yönlendirmek ve çocukla iletişim kurmak üzere ebeveynlerin
de iştirak ettiği yaşamsal bir faaliyettir. Çocuk oyunları, zaman- mekân algısı değiştikçe
farklı zaman ve mekânlara taşınmaktadır. Hükmünü asırlarca sokakta sürdüren çocuk oyunları,
çağın ve ihtiyaçların etkisiyle açık alanlardan kapalı alanlara taşınmıştır ve teknolojinin
sunduğu imkânlar ile birlikte çocuk oyunları İnternet üzerinde iktidarını kurmak üzeredir. Bu
çalışmada, oyunun temeli, oyunun ve çocukluğun tarihi araştırılacak, sokak oyunlarının çocuk
yaşamına olan katkıları anlatılacak ve Türk çocuk oyunları özelinde, mekânsal değişim bağlamında, dönüşen oyunların çocuk gelişimine olan olumsuz etkisi tartışılacak ve sonuçta
bu değişimin sonuçlarına yönelik öneriler sıralanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Çocuk Oyunları, İnternet, Sokak Oyunları

Some Observations on the Lost Functions of Children Games which Transported to Internet in the Context of Spatial Change

Öz

At the XXI. century, societies are spend cultural metamorphosis under a heavyy responsibilities
of high tecnologies which culturel life is shaped by postmodernism. Postmodernist
era, vital cases are changing time and space, beliefs, wars, loves, trade, visits, divisions,
games, celebrations, politics and ext. Benefits of postmodernism is including all areas of life
which has been involved in lives of almost every age until access culture to communication
culture; travelling and entertainment culture to consumer culture; leusire culture to the culture
of playing. In this respect, our study on functions are lost of children games under influence
of postmodernism with when entering the era of syber culture within the framework of spatial
variation. As is konwn, game is one of the most basic needs filling the lives of children.
Game is an important tool to communicate with children, shape and recognise them because
of its informative and hilarious function. Children’s games which are the subject of our study
change when the perception of time and spaces become different. These games which were
played for centuries in the street, have recently moved from the open areas to the closed areas
due to the necessities of these times and with the development of technology, children games
are coming to power in the Internet. In this article, source of the games, history of the game
and childhood will be researched, the contrubitions of the street games to children’s lives will
be expressed and the negative effects of the games that have undergone changes throughout
history in Turkey on child development in the frame work of space perception change will
be discussed and at the end suggestions regarding the result of this change will be presented.

Anahtar Kelimeler

Child, Child Game, Internet, Street Games

Kaynakça

• Atlı Karınca, www.atlikarincam.com/, Erişim Tarihi 23.05.2012
• Benim Oyunlarım, www.benimoyunlarim.com/, Erişim Tarihi 23.05.2012
• Büyük Türkçe Sözlük[BTS], “Oyun”, http://tdkterim.gov.tr/bts/, Erişim Tarihi 01.03.2012
• Çelen, Nermin. (2004) “Ana-Babaların Çocuğun “Oyun Hakkı”na İlişkin Tutumları”Türkiye’de Çocuk Oyunları: Araştırmalar, Bekir Onur ve Neslihan Güney(hazl.), Ankara Üniversite- si Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları No: 12, s.84-93
• Çocuk Oyun, www.cocukoyun.gen.tr/, Erişim Tarihi 21.05.2012
• Çocuk Oyunları, www.cocukoyunlari.tv.tr/, Erişim Tarihi 24.05.2012
• Çocuk, www.cocux.com/, Erişim Tarihi 23.05.2012
• Çocukça, www.cocukca.com/, Erişim Tarihi 22.05.2012
• Çocuklara Savaş Oyunu Yasağı İlk Diyarbakır’da, http://www.milliyet.com.tr/Arsiv.as- px?Keyword=%C3%87ocuklara-Sava%C5%9F-Oyunu-Yasa%C4%9F%C4%B1- %C4%B0lk-Diyarbak%C4%B1r%E2%80%99da&aType=ArsivAramaSonuc&PAGE=1, 29.12.2011 Erişim Tarihi, 15.05.2012
• Ergün, Mustafa (1980) Oyun ve Oyuncak Üzerine, Ankara: Milli Eğitim Dergisi: I, s.102-119
• Erkek Oyunları, www.erkekoyunlari.org/ Erişim Tarihi 25.05.2012
• Ersoy, Ruhi, Şehirleşme “<Elektronik Kültür Ortamı> Sürecinde Çocuk - Şiddet Ve Çocuk Oyunları’na Halkbilimi Disiplini Açısından Bir Yaklaşım” (29.09.2006) http://turkoloji. cu.edu.tr/HALKBILIM/ruhi_ersoy_cocuk_oyun.pdf, Erişim Tarihi, 22.05.2012
• Güvenli Çocuk, www.guvenlicocuk.org.tr, Erişim Tarihi 24.05.2012
• Huizinga, Johan (2010) Homo Ludens, Çev.: Mehmet Ali Kılıçbay, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Komikler, www.komikler.com/komikoyun/, Erişim Tarihi 23.05.2012
• Kral Oyun, www.kraloyun.com/, Erişim Tarihi 21.05.2012
• Limon Oyun, www.limonoyun.com/, Erişim Tarihi 21.05.2012
• Onur, Bekir ve Neslihan Güney (2004) “Giriş, Türkiye’de Çocuk Oyunları: Araştırmalar. Bekir Onur ve Neslihan Güney(hazl.) Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygu- lama Merkezi Yayınları, no: 12, s:7-15 (http://kitaplar.ankara.edu.tr/dosyalar/pdf/371.pdf)
• Oynazor, www.oynazor.com/, Erişim Tarihi 24.05.2012
• Oyun Oyna, www.oyunoyna.com/, Erişim Tarihi 22.05.2012
• Oyun Oynarken Öldü, http://haber.gazetevatan.com/Haber/429934/1/Gundem, 09.02.2012,Eri- şim Tarihi, 15.05.2012
• Oyun Star, www.oyunstar.com/, Erişim Tarihi 23.05.2012
• Oyunlar, www.oyunlar1.com/, Erişim Tarihi 22.05.2012
• Özdemir, Nebi (2006) Türk Çocuk Oyunları, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Rix Oyun, www.rixoyun.com/, Erişim Tarihi 23.05.2012
• Roket Oyun, www.roketoyun.com/, Erişim Tarihi 21.05.2012
• Sanders, Barry (1999). Öküzün A’sı Çev.:Şehnaz Tahir, İstanbul, Ayrıntı Yayınları
• Sokak Oyunları Olimpiyatı, http://www.milliyet.com.tr/Milliyet.aspx?Keyword=Sokak-Oyunlar %C4%B1Olimpiyat%C4%B1&aType=ArsivAramaSonuc&PAGE=1, 23.07.2011, Erişim Tarihi, 15.05.2012
• Sun Oyun, www.sunoyun.com/, Erişim Tarihi 24.05.2012
• Tegano,D.W.,Sawyers, J.K., and Moran, J.D. (1989). “Problem-finding and solving in play: The teacher’s role” Childhood education, 66:92-97.
• UNESCO Çocuk Hakları Bildirgesi, (1989) http://www.unesco.org /education/ pdf/CHILD_E. PDF, Erişim Tarihi, 15.05.2012
• Üç Kişiden Biri Online Oyun Oynuyor, http://teknoloji.milliyet.com.tr/uc-kisiden-biri-online- oyun-oynuyor-/oyun/haberdetay/23.02.2010/1202853/default.htm, 23.02.2010, Erişim Tarihi 15.05.2012.
• Yörükoğlu, Atalay (1980), Çocuk Ruh Sağlığı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi
• Zeytin Oyun, www.zeytinoyun.net/, Erişim Tarihi 24.05.2012
• Zoptirik Oyun, www.zoptirik.com/, Erişim Tarihi 21.05.2012