Yerli Dizi Anlatıları ve İzleyici Katılımı: Uçurum Dizisini Ekşisözlük ve Twitter’la Birlikte İzlemek

Yıl 2012, Cilt: 18 Sayı: 72, 77 - 90, 01.12.2012

Feyza Akınerdem

Öz

Dünyada medya teknolojilerinin gelişmesi ve teknoloji araçlarının çeşitlenmesiyle birlikte
medya üretim-tüketim biçimleri hızla dönüşüyor. Değişen tüketim biçimlerinden en
göze çarpanlarından biri, televizyon izleme zevkinin internet/sosyal medya ortamlarına
doğru genişlemesi ve ‹izleyici katılımı› kavramının ortaya çıkmasıdır. Bütün bu teknolojiler
Türkiye›de de hızla kullanılmaya ve yerel zevk ve beklentilere uyarlanarak tüketilmeye
başlandı. Özellikle Türkiye›de 20-25 yıllık bir geçmişe dayanan ve prime-time’ın vazgeçilmez
eğlencesi olan yerli dizilerin anlatı formları ve izlenme pratikleri de, bu dönüşümlerden
payını aldı. Yeni dağıtım teknolojileri ve yeni anlatı formları, üretici ve tüketiciyi aynı metni
üreten katılımcılar olarak konumlandırır (Jenkins, 2006). Medya metni yayınlandıktan sonra
farklı biçimlerde okunan bir son ürün değil, yazılmakta olan bir metindir. İzleyici de metni
okuyan değil, üretimine çeşitli biçimlerde dâhil olan bir katılımcıdır. Bunu mümkün kılan
gelişmelerden biri, dizilerde kullanılmaya başlanan karmaşık anlatı formudur (Mittel, 2006).
Bu makalede, karmaşık anlatı formunun başarılı bir uygulaması olan, Uçurum dizisi ele alınmıştır.
Uçurum dizisini izleyen Ekşisözlük ve Twitter kullanıcılarının dizi hakkında yazdıkları,
‘izleyici katılımı’ kavramı üzerinden incelenmiştir. Önemli bulgulardan biri, Ekşisözlük
yazarlarının, kimi zaman senaristle konuşur gibi yazarak, kimi zaman da kendini anlatıdaki bir karakterin yerine geçirerek, anlatının öznesi haline gelmeleridir. Benzer şekilde, Twitter
kullanıcısı, kendi özne konumuyla dizideki karakterlerin özne konumunu değiştirir. Öyle ki,
Twitter kullanıcıları, bazen bir karakterin dizideki rolü gereği değil, Twitter’da kendisinden
bahsedilmesini sağlamak için oynadığını hayal eder.

Anahtar Kelimeler

karmaşık anlatı formu, izleyici katılımı, Uçurum, Ekşisözlük, Twitter

Expressions of Native Series and Attendance of Viewer: Waching Uçurum (ciff) Series With Twitter and ‘Ekşi Sözlük’

Öz

Forms of media production and consumption are changing as a result of technological developments
and the variation of technological devices in the world. One of the crucial changes
in forms of consumption is the expansion of the pleasure of watching television into the
internet/social media environments and the emergence of “audience participation” concept.
All these technologies are commenced to be used and consumed after being adapted to local
tastes and expectations in Turkey. Having a history of 20-25 years, locally produced serials
in Turkey are also changed in terms of narrative forms and audiencing practices. New
distribution technologies and new narrative forms position the producer and consumer as
participants producing the same text (Jenkins, 2006). Media text gradually becomes a text-inthe-making,
rather than a final product which is read in different ways after being published.
Likewise, audience, more than being a reader, becomes a participant who is involved in the
production process in various ways. One of the changes that enabled audience participation
is the emergence of a new narrative form, namely complex narrative form, which is begun
to be used in television serials recently (Mittel, 2006). In this article, a locally produced
TV serial in Turkey, Uçurum, which can be regarded as a successful example of complex
narrative form, is analyzed. In order to understand how social media users watching the TV
serial Uçurum participates in the production of the narrative, I analyzed the web posts written
by Ekşisözlük and Twitter users through the concept of audience participation. One of the
important outcomes of the paper is that, Ekşisözlük writers sometimes write as if they are
talking to the script writer and sometimes imagine themselves as the subject of the narrative
by positioning themselves as a character in the narrative. Likewise, Twitter user sometimes
changes his/her subject position with the subject position of the characters in TV serial. So
that, sometimes the audience imagine that a character doesn’t act in accordance with his/her
role in the serial, but act in order to be discussed in Twitter.

Anahtar Kelimeler

complex narrative form, audience participation, Uçurum, Ekşisözlük, Twitter

Kaynakça

• Abu-Lughod, L. (2005). Dramas of nationhood: The politics of television in Egypt. Chicago, Chicago University Press.
• Akınerdem, F. (2005). Between Desire and Truth: The Narrative Resolution of Modern-Traditi- onal Dichotomy in Asmalı Konak. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniver- sitesi, Istanbul.
• Akınerdem, F. ve Sirman, N. (2012). “Yerli Diziler Nasıl Yapılıyor/Yazılıyor, Nasıl Okunuyor?” Amargi Feminist Tartışmalar-2 (07.07.2012), yayına hazırlanıyor.
• Ang, I. (1985). Watching Dallas: Soap opera and the melodramatic imagination. London; New York: Methuen.
• Couldry, N., S. M. Livingstone and T. Markham (2007). Media consumption and public engage- ment : Beyond the presumption of attention. Basingstoke, Hampshire; New York: Palgrave Macmillan.
• Gray, J. and Mittel, J. (2007) Speculation on Spoilers: Lost, Fandom, Narrative Consumption and Rethinking Textuality. Participations, 4:1. http://www.participations.org/Volume%204/ Issue%201/4_01_graymittell.htm, Erişim Tarihi 03.05.2012
• Hall, S. (1973). Encoding and Decoding in the Television Discourse. Birmingham: Centre for Contemporary Cultural Studies.
• Jenkins, H., (2006). Convergence culture : Where old and new media collide. New York: New York University Press.
• Lévy , P. (1997). Collective Intelligence: Mankind’s emerging world in cyberspace. (çev.: Robert Bononno). Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Mankekar, P., (1999). Screening culture, viewing politics : An ethnography of television, woman- hood, and nation in postcolonial India. Durham, N.C.: Duke University Press.
• Mittell, J. (2006). “Narrative complexity in contemporary American television”. The Velvet Light Trap, 58:29-40.
• Ricoeur, P. (1980). “Narrative time”. Critical Inquiry, 7(1):169-190
• Görgülü, V. ve Tunç, A. (2012). Mapping Digital Media: Turkey. (Open Society Foundations için hazırlanmış rapor). http://www.soros.org/reports/mapping-digital-media-turkey, Erişim Tarihi 24.06.2012
• Ekşisözlük. www.eksisozluk.com, Erişim Tarihi 21.07.2012
• Twitturk. www.twitturk.com. Erişim Tarihi 20.06.2012
• Televizyon İzleme Araştırma Komitesi’nin AGB ile olan anlaşmasını iptal etmesi ve reyting ölçümlerini durdurması akıllarda soru işaret bıraktı. 20.12.2011, http://www.internet- haber.com/reyting-olcumleri-durduruldu-390941h.htm#ixzz1zT011aak, Erişim Tarihi 01.07.2012
• Adrese Reyting Operasyonu. 14.12.2011, http://www.sabah.com.tr/Gundem/2011/12/14/agb- ye-rating-operasyonu, Erişim Tarihi 01.07.2012.