EMILE ZOLA, NATURALIZM AND HUSEYIN RAHMI GÜRPINAR’S NOVEL: IFFET

Yıl 2013, Cilt: 19 Sayı: 76, 233 - 239, 01.12.2013

Özge Soylu Bozdağ

Öz

Hüseyin Rahmi Gürpınar is known as one of the main representatives of the naturalist
and realist trend in Turkish Literature. There are traces of Naturalism in Hüseyin Rahmi
Gurpinar’s high philosophy that he tried to convey to readers by means of novels. In this
article, it will be discussed the impact of Naturalism in his novel called Iffet (Chastity).
In his work called Experimental Novel, Zola says: “... we are not portraying just to portray,
not just for joy. We accept that human cannot be apart from his dress, house, city and
country, and he is the sum of all.” When we look at the novels of Hüseyin Rahmi Gurpinar,
we can say that a similar view determines the events in story. For example, in his novel named
Iffet, all kinds of bad things that happens to İffet and her family are the products of the
community and the circumstances they live in.
In this study we will firstly examine how Naturalism is defined in western literature,
and what are the diffrerent approaches for it, and we will discuss Emile Zola’s Naturalism
perspective. After drawing the theoretical framework, this study aims to discuss the affect of
Naturalism on his novel Iffet, and some conflicts with Naturalism in that novel.

Anahtar Kelimeler

Chastity, naturalizm, morals, woman, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Emile Zola

İFFET’TE EMİLE ZOLA ve NATURALİZM ETKİSİ

Öz

Hüseyin Rahmi Gürpınar, edebiyatımızda naturalist ve realist akımın başlıca temsilcilerinden
biri olarak anılır. Şekavet-i Edebiye adlı yapıtında yazar olarak amacını “Ben her
eserimde kari’lerimi, avamî şathiyyat arasında yüksek bir felsefeye doğru çekmeye uğraş-
tım!” (Aktaran Moran, s. 87) sözleriyle açıklar. Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın romanlarında
okurlarına aktarmaya çalıştığı yüksek felsefede Naturalizm akımından da etkiler bulunduğunu
düşünüyoruz. Bu çalışmada, yazarın İffet adlı romanında Naturalizm etkisini ele alacağız.
Deneysel Roman adlı eserinde Zola şöyle söyler: “… Artık zevk olsun diye, tasvir için
tasvir etmiyoruz. İnsanın çevresinden ayrılamıyacağını; elbisesi, evi, şehri, ülkesi ile tamamlandığını
kabul ediyoruz.” Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın romanlarına baktığımızda benzer bir
görüşün olay örgüsünü belirlediğini söyleyebiliriz. Örneğin İffet adlı romanda İffet’in ve
ailesinin başına gelen her türlü fenalık aslında yaşadıkları toplumun koşullarının ürünüdür.
Çalışmada öncelikle Naturalizmin Batı Edebiyatında nasıl tanımlandığına, naturalizmle
ilgili farklı görüşlerin, tartışmaların neler olduğuna yer verilecek, Emile Zola’nın naturalizm
anlayışı ayrıntılı olarak ele alınacak. Teorik çerçeveyi çizdikten sonra Hüseyin Rahmi
Gürpınar’ın İffet adlı romanında naturalizm akımı etkisini ve bu akımla çelişen özellikleri
örneklerle ortaya koyacağız.

Anahtar Kelimeler

İffet, naturalizm, ahlak, kadın, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Emile Zola

Kaynakça

• Aytaç, Gürsel. Genel Edebiyat Bilimi. İstanbul: Say Yayınları, 2003.
• Akyüz, Kenan. Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri. İstanbul: İnkılâp Yayınları, 2010.
• Cankara, Murat. “Ahmet Mithat Efendi ve Beşir Fuad’a Göre Gerçekçilik”. Yayımlanmamış master tezi. Ankara: Bilkent Ünivertesi, 2004.
• Gürpınar, Hüseyin Rahmi. İffet. Haz. Kemal Bek, İstanbul: Özgür Yayınları, 1998.
• ____. Mürebbiye. Haz. Kemal Bek, İstanbul: Özgür Yayınları, 1997.
• ____. Gazetecilikte Son Yazılarım. Haz. Abdullah-Gülçin Tanrınınkulu, İstanbul: Özgür Yayınları, 2001.
• Kudret, Cevdet. Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman. İstanbul: İnkılâp Yayınları, 1998.
• Moran, Berna, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış I. İstanbul: İletişim Yayınları, 1998.
• ____. Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: Cem Yayınevi, 1988.
• Mutluay, Rauf. 100 Soruda Edebiyat Bilgileri. İstanbul: Gerçek Yayınevi, 1979.
• Serdar, Ali. “Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Romanlarında Ahlak Sorunsalı”. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Bilkent Ünivertesi, 2007.
• Uçar, Aslı. “Zaniyeler”de Doğalcılık ve Ahlak”, Varlık Dergisi (Ocak 2007): 64-67.
• Uşaklıgil, Halit Ziya. (1998). Hikâye (İnceleme). Haz. Nur Gürani Arslan. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Zola, Émile. (1998). Thérèse Raquin. New York: Oxford University Press.