ANTİK KAYNAKLARDA MİDAS

Yıl 2014, Cilt: 20 Sayı: 79, 119 - 136, 01.10.2014

Makbule Muharreova Sabziyeva

Öz

Anadolu’nun merkezinde üç yüz yıl ayakta kalan Frigya Devleti, hem bir devlet olarak hem de
tarihte isimleri unutulmayan hükümdarlarıyla her zaman araştırmalara konu olmuştur. Günümüze
kadar ulaşan yazılı antik kaynakların incelenmesi, çoğunlukta rivayetler şeklinde anlatılan Frigya
medeniyeti ile ilgili bu bilgilere yeni bir bakış açısı getirebilir. Milattan önceki ve sonraki dönemde
birçok düşünür, bilim adamı, yazar Frigya Devleti’ni ve hükümdarlarını araştırma konusu etmiş,
bu esrarengiz yaşamın sırlarını açıklamaya çalışmışlardır. Bu makalede, Frigya Devleti’nin kralı
Midas üzerine yazılan ve Türkçeye henüz çevrilmemiş birçok kaynak bir araya getirilmiştir. Bu
kaynaklar Hesiodos, Herodot, Ovidius, Plutarkhos, Marcus Junianus Justinus gibi birçok Antik
Yunan ve Roma tarihçilerin, filozofların eserleridir. Bu eserlerin tanınması gerektiğini düşünerek
orijinal dili olan Latincelerini, kimi zaman ise Yunancadan İngilizceye ve Rusçaya yapılan çevirileri
üzerinden yola çıkarak bahsettik. Efsanevi kral hakkında antik düşünürlerin yanı sıra çağdaş bilim
adamlarının farklı yorumları da ortaya konulmuştur. Kimi zaman örtüşen fikirler, arkeolojik kazılar
ve bilimsel çalışmalar sayesinde yeni boyutlar kazanarak tartışmalara yol açmaktadır. Yaptığımız
bu çalışma bize antik kaynaklarda Midas’a (Anadolu medeniyetlerine) dair birçok belge olduğunu
göstermiştir. Antik kaynaklarda yer alan bu veriler doğrultusunda sadece Midas’a dair bilgilerimiz
artmakla kalmaz, bu kaynaklarda o dönemde Anadolu topraklarının tarihine ilişkin daha birçok
gün yüzüne çıkmamış bilgi ve veri olduğunu da görürüz. Bu çalışmayla Frigya uygarlığı hakkında
araştırmalar yapacak olan akademisyenlerin göz ardı edemeyecekleri kaynakları ortaya çıkararak
daha nitelikli, kapsamlı araştırmaların yapılmasını sağlayacağımızı umut ediyoruz.

Anahtar Kelimeler

Frigya Devleti, Midas, Antik Kaynaklar.

MIDAS IN ANTIC SOURCES

Öz

The Phyrgian Kingdom situated in central Anatolia has always attracted the attention of
researchers both as a powerful kingdom and in terms of her kings whose names have always
been remembered throughout the history. The research on the ancient sources can give way to
the possibility of bringing a new point of view to this civilization, which has come to our present
day through legends and myths. During the pre-historic period and also during the Christian era,
various philosophers, scientists and writers have studied the Phyrgian Kingdom and the ruling
kings and have tried to explore this mysterious civilization.
This article aims to study various written sources on the great Phyrgian king Midas, which
have not yet been translated into Turkish. These sources are mainly the works of many ancient
Greek and Roman philosophers, poets and historians such as Hesiodos, Herodotus, Ovidius,
Plutharkos, and Marcus J, Justinus. We believe that it is important for these works to be made
known to the modern reader. Thus, we have studied these sources using their English and Russian translations from Ancient Grek and Latin. We have observed that the ancient philosophers’ ideas
on the legendary Phyrgian king Midas, as well as those of the modern researchers. These views
sometimes overlap with one another, but sometimes do not. Nowadays, through scientific research
and archelogical excavations, the dispute on the king Midas has been gaining new perspectives.
This study has shown that the ancient sources are rich in terms of the documents related with
Midas (Anatolian Civilizations). With the help of this data in the ancient sources it would be
possible to better comprehend the different civilizations which have become sovereign states in
Anatolia throughout history. We hope that this study will be a good reference for academicians
and researchers who want to carry on their studies on the Phrygian Kingdom.

Anahtar Kelimeler

Phrygian Kingdom, Midas, Antic Sources.

Kaynakça

• Aelianus, Claudius / Элиан. (1963). “Varia Historia”. Пёстрые рассказы. Перевод с древнегреческого, статья, примечания и указатель С.В.Поляковой. Москва—Ленинград: Издательство Академии Наук СССР. (Перевод выполнен по изданию: Claudii aeliani varia historia ed. r. hercher, lipsiae MdCCClvı.)
• Akurgal, Ekrem. (2000). Anadolu Uygarlıkları. net Turistik yayınları, 7.baskı, istanbul.
• Athenaeus / Афиней. (2003). Пир мудрецов: В 15 кн. (Серия «Литературные памятники»). Книги ı—vııı. Пер. Н.Т.Голинкевича. Комм. М.Г.Витковской, А.А.Григорьевой, Е.С.Иванюк, О.Л.Левинской, Б.М.Никольского, И.В.Рыбаковой. Отв. ред. М.Л.Гаспаров. М, Наука.
• Cicero. De Divinatione. (Kehanet Üzerine). http://www.thelatinlibrary.com,
• Gigin/Гигин. (2000). Мифы. Алетейя, СПб.
• Graves, R. / Грейвс, Р. (1992). Мифы Древней Греции / Р. Грейвс; Пер. с англ. К. П. Лукьяненко; Под ред. и с послесл. А. А.Тахо-Годи. М., Прогресс.
• Herodot. (1973). Herodot Tarihi. Türkçesi: Müntekim ÖkMen. yunanca aslıyla karşılaştıran ve sunan: azra erhaT. remzi kitabevi, istanbul.
• Herodot./Геродот. (2004). История. (Пер. и прим. Г. А. Стратановского.) M., ОЛМА- ПРЕСС.
• Justinus, Marcus Junianus. Historiarum Philippicarum T. Pompeii Trogi Libri XLIV In Epitomen Redacti. http://www.thelatinlibrary.com,
• Ksenophon/Ксенофонт. (1976). Anabasis. Анабасис. (Пер.С.Ошерова). В кн. Историки Греции. Сост. и пред. Т. А.Миллер, примеч. М.Л.Гаспарова и Т.А.Миллер. (Серия «Библиотека античной литературы. Греция»). М, Худож. лит., С. 227-390.
• Lycophron. alexandra. (2011). Перевод с древнегреческого и комментарий И. Е. Сурикова. Вступительная статья А. В. Мосолкина.«Вестник древней истории». 2011 г. № 1 (ст. 1—446) и № 2 (ст. 447—1474).
• Ovidius Naso, Publius. (1961). Metamorphoses. Chr. n.ed. e. Rösch, München.
• Ptolemaeus Chennus. Bilgililer için Yeni Tarih. 7 ciltte. 3. Cilt. (photius, bibliotheca or Myriobiblon, www.tertullian.org,).
• Pausanias (gezgin) / Павсаний. (1994). Periegesis tes Hellados. Описание Эллады. Ладомир, M.
• Plato. (1925). plato in Twelve volumes, vol. 9 translated by harold n. Fowler. Cambridge, Ma, harvard university press; london, William heinemann ltd. http://www.perseus.tufts.edu/ hopper/
• Plutark. (1936). Sezar. Çev. haydar rıfat. istanbul. dün ve yarın Tercüme külliyatı yayınevi.
• Plutarch. (1996). Lives of the Noble Grecians and Romans. Translated by John dryden. edited by a. h. Clough. The university of adelaide. October,.
• Plutarkhos / Плутарх. (1994). Сравнительные жизнеописания. В 2 т. T.2. Изд. подг. С.С.Аверинцев, М.Л.Гаспаров, С.П.Маркиш. Отв. ред. С.С.Аверинцев. (Серия «Литературные памятники»). М., Наука.
• Polyaenus /Полиэн. (2002). Стратегемы. Пер. И.В.Косинцевой (кн. v и vıı), А.Б.Егорова (кн. vı и vııı). Под общ. ред. А. К. Нефёдкина. СПб., Евразия.
• Tüfekçi Sivas, Taciser. (2008). Frigler Midas’ın Ülkesinde, national geographic, Ocak, s.59- 79.
• Белкин,М.В.; Плахотская,О./Belkin,M.V.;Plahotskaya,O.(1998).Античные писатели. СПб., Изд-во «Лань».
• Эллинские поэты / Ellinskiye poetı. (1999). М. Ладомир, С. 232—236.