TÜRKİYE’DE BİR EĞİTİM ORTAMI OLARAK MÜZELERİN KULLANIMINA İLİŞKİN EĞİTİMCİLER TARAFINDAN HAZIRLANAN RAPORLAR

Yıl 2014, Cilt: 20 Sayı: 79, 179 - 188, 01.10.2014

Zekiye Çıldır

Öz

Müzeler eğitim ve toplum yaşamında farklı dönemlerde farklı roller üstlenmiştir. Eğitim
bilimleri ve müzecilik anlayışındaki değişimler müzelere temel işlevlerinin yanında farklı görevler
de yüklemektedir. Eğitim yirminci yüzyıl ortalarından başlayarak müzelerin temel işlevlerinden
biri olmuş, eğitim aracılığıyla izleyicilerin müze koleksiyonlarına ulaşmalarını sağlamak
müzenin en önemli görevleri arasında kabul edilmiştir. Bir milletin eğitim sisteminin geleceği
geçmişte yaşananların bilinmesine, günümüze taşınmasına ve geleceğe aktarılmasına bağlıdır. Bu
noktadan hareketle eğitim kurumlarının göstereceği eğitim çabalarında geçmiş deneyimlerden
yararlanılması faydalı olacaktır. Bu çalışmada ilgili alan yazın taranarak, Türkiye’de “müze
eğitimi” alanında yaşanan gelişmeler ile eğitimcilerin müzelerin eğitim amacıyla kullanımına
ilişkin raporların önemini vurgulamak amaçlanmaktadır. İlgili alan yazınına bakıldığında John
Dewey, Sir Frey, G. Stiehler, Mustafa Necati, İsmail Baltacıoğlu ve İsmail Hakkı Tonguç gibi
eğitimcilerin müzeler konusunda yapmış olduğu çalışmaların ve hazırladıkları raporların günümüz
müze eğitimi çalışmalarında olumlu bir katkı sağladığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Müze, Müze Eğitimi, Uzman Raporları

REPORTS WHICH WERE PREPARED BY EDUCATORS ABOUT THE USE OF MUSEUMS AS EDUCATIONAL ENVIRONMENTS IN TURKEY

Öz

Museums have taken different roles in education and social life in different periods.
Education has become one of the major functions of museums since the middle of the 20th
century and enabling the viewers to reach the museum collections through education has been
accepted as one of the most important missions of the museums. The future of the educational
system of a nation depends on awareness of the past, bringing the facts to the present and
passing them to the future. Due to this fact, it will be benefiting to utilise the past experiences
in efforts of educational institutions in art educations. In this study it is aimed to emphasize the
reports about using museums in educational process and indicating the historical process of the
“museum education” with the developments in the field of museology referring to the importance
of educators’ through important reports. When we look through the literature, educators such as
J. Dewey, Sir Frey, G. Stiehler’s M. Necati, İ. Baltacıoğlu and İ.H. Tonguç, reports on museum
education, it could be emphasized that they positively affect contemporary museum studies.

Anahtar Kelimeler

Educations, Museums, Museum Education, Expert Reports

Kaynakça

• adıgüzel a. ve Öztürk , F., (1999) . Türk eğitim düşüncesinde Okul Müzesinden Müze
• pedagojisine değişim, Eğitim ve Bilim, Cilt : 14 Say : 114 , ekim , say:73-81.
• ambrose, T. ve paine, C., (2006). Museum Basics, london: routledge.
• anıtları koruma komisyonu (1935) 1933-1935 Yıllarındaki Çalışmalar, anıtlar ve Müzeler dairesi anıtları koruma komisyonu, devlet basımevi, ankara.
• artun, a., (2006) Tarih Sahneleri- Sanat Müzeleri 1: Müze ve Modernlik. istanbul: iletişim yayınları.
• atagök, Tomur (1999a). “Çağdaş Müzeciliğin anlamı; Müze ve ilişkileri”, Yeniden Müzeciliği Düşünmek (der. Tomur atagök), istanbul: yıldız Teknik üniversitesi basım-yayın Merkezi.
• atagök, T., (1999b). yaşayan Müze ve eğitim, Sanat Dünyamız, Sayı 71, s.223-227.
• atik, şeniz (1999). “Müzelerin yeniden yapılanması kapsamında Müze-Toplum ilişkisi, Müze- Toplum ilişkisi bağlamında Müze Tanıtımı ve iletişim”, Yeniden Müzeciliği Düşünmek. (der. Tomur atagök), istanbul: yıldız Teknik üniversitesi basım-yayın Merkezi.
• Birinci Milli Kültür Şurası (23-27 ekim 1982) genel kurul görüşmeleri, 1. baskı, başbakanlık basımevi, ankara.
• bostancı,k., (2002). ismail hakkı’nın (baltacıoğlu) bir konferansı:vilayet Müzeleri nasıl Teşkil edilir ve neye yarar? Türkiye’de Sanat, s.24.
• Çakır-ilhan, a., (2007). “Müzede yaratıcı düşüncenin geliştirilmesi”; İlköğretmen, Sayı:13, kasım 2007.
• dewey, J., (1939). Türkiye Maarifi hakkında rapor, T.C Maarif Vekilliği, devlet basımevi, istanbul.
• dizdar Terwiel C., (2007). “ Sanat eğitiminde bir yöntem Olarak Müzelerden yararlanma, Eğitim ve Müze Semineri, kök yayıncılık, ankara.
• etike, S. (1991). Türk Sanat eğitiminin Tarihsel gelişim Süreci içinde Ortaokul resim eğitimi ve resim Öğretmeni yetiştirme (1923-1950), ankara: gazi üniversitesi (yayınlanmamış doktora Tezi). erhat, azra (1996). Mitoloji Sözlüğü. 6. basım, istanbul: remzi kitabevi yayınları.
• Frey, (1926). Mektep Müzesi hakkında rapor, Maarif Mecmuası, sayı.9, s: 45-49, istanbul.
• grimal, pierre (1997). Mitoloji Sözlüğü: Yunan ve Roma, (Çev. Sevgi Tamgüç), istanbul: Sosyal yayınlar.
• gültekin, g., (1993). Cumhuriyet dönemi halk Sanat eğitimi ve halkevleri resim heykel Sergileri (1923-1938), A.Ü Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Ulusal Kongresi, 24-28 Eylül 1990 Bildiriler ıı, eğitim programları ve Öğretim, M.e.b basımevi, ankara.
• hooper-greenhill, e. ve Moussouri, T. (2002). Researching Learning in Museums and
• Galleries 1990-1999: a bibliopraphic review. research Centre for Museums and
• galleries. department of Museum Studies, university of leicester.
• hurwıtz, a., and day M. (1995).Children And Their Art ( Methdos for the elementary School), Florida: harcourt brace College publishers.
• ıCOFOM (2010). Key Concepts of Museology (ed. andré desvallées and François
• Mairesse). paris: ıCOM ınternational.
• kavcar, C. (1983). Güzel Sanatlar Eğitimi. Cumhuriyet döneminde eğitim, bilim ve kültür eserleri dizisi, atatürk kitapları, istanbul: Milli eğitim basımevi.
• lord, b. (2007). What is museum-based learning? (ed.: lord, b.), The Manuel of Museum Learning içinde, 13-19. new york: altaMira press.
• Moffat, h. and Woollard, v., (1999). Museum and Gallery Education: a Manual Of good practice, The Stationery Office, london.
• Onur, b., (2012). Müze ve eğitim, Çağdaş Müze Eğitim ve Gelişim Müze Psikolojisine Giriş, imge kitabevi, ankara.
• paykoç, F., (2002). “Türkiye’de Müze eğitimi uygulamaları: Tarih ve Örnekler”, Müze Eğitimi Seminerleri(1) Akdeniz Bölge Müzeleri, Suna-inan kıraç akdeniz Medeniyetleri araştırma enstitüsü, antalya.
• Sözen, Metin ve uğur Tanyeli (1986) Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. istanbul: remzi kitabevi yayınları.
• Telli, h., (1990). “Türkiye’de resim-iş Öğretimine genel bir bakış”, Ortaöğretim Kurumlarında Resim-İş Öğretimi ve Sorunları, ankara: T.e.d. yayınları.
• Türk devleti Tarihi enstitüsü, Müze Bülteni, no:2.
• Ülkü Halkevleri Mecmuası (1933). ulus basımevi, ankara.
• yolcu, e., (2004). Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri, nobel yayın dağıtım, ankara.
• ELEKTRONİK KAYNAKLAR
• http://kultur.gov.tr/Tr/belgegoster.aspx?F6e10F8892433CFF1279C58074C31537b39aF7d896 daF648 son erişim 19.12.12
• http://www.kultur.gov.tr/Tr/belgegoster.aspx?F6e10F8892433CFF1279C58074C315376a6a34 3C33282372 son erişim 09.01.13
• http://www.gorselsanatlar.org/v2/index.php/topic,145.msg350.html#msg350 son erişim 12.05.12
• http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/sayi44/turan.htm son erişim 19.06.12
• http://stu.inonu.edu.tr/~sebil/ata2.htm son erişim 09.06.12