ANKARA İLİ BAKIRCILIK SANATI

Yıl 2014, Cilt: 20 Sayı: 79, 161 - 178, 01.10.2014

Asena Ertaş

Öz

Kültürel açıdan ülkemizde büyük bir yeri olan Ankara bakırcılık faaliyetlerini, bakırcılıkla
uğraşan kişileri, bakır ürünlerini incelemek, ortaya çıkarmak ve belgelemek amacıyla yapılan bu
araştırma, Ankara bakırcılık sanatının unutulmamasını ve bu konudaki bilinmeyenlerin ortaya
çıkmasını sağlamak, bulunan bilgileri belgelemek ve tanıtmak için hazırlanmıştır.
Tarama modelinde betimsel bir çalışma olan araştırmanın çalışma evrenini Ankara ilinde
bakırcılıkla uğraşan bireyler ve bakır ürünleri oluşturmakta olup örneklemini ise, Ankara ilinde
bakırcılıkla uğraşan 20 birey ve 15 adet bakır ürünü oluşturmaktadır.
Ankara ilinde araştırma kapsamına alınan bakırcılara ve üretimlerine ilişkin özellikler,
bireylerle karşılıklı görüşme yoluyla uygulanan anket soruları ile elde edilmiştir. Bakır ürün
üretiminde kullanılan hammadde, araç, teknik, boyut, desen, ürün çeşit ve özellikleri,ürün
örnekleri üzerinde yapılan gözlem ve incelemelerle belirlenmiştir.
Araştırmadan elde edilen bulgulara göre Ankara ilinde bakırcılık önemli el sanatlarından
biridir ve bu sanatla geçimini sağlayanlar bulunmaktadır. Bakır ürünlerinde yapısal şekillendirmede dövme tekniği yoğun olarak kullanılmakta olup yüzeysel şekillendirme olarak da daha çok kazıma
tekniği kullanılmıştır.
Ankara ilinde üretilen bakır ürünler, kullanım (mutfak, banyo) ürünleri, dekoratif (süs, turistik)
ürünler olarak üretilmektedir. El sanatlarının birçok dalında olduğu gibi Ankara bakırcılığının da
bazı sorunları bulunmaktadır. Geleneksel kültür zenginliklerinden olan bakırcılık sanatının turizm
açısından değerlendirilmesiyle ekonomik açıdan yarar sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sanat, El Sanatı, Maden Sanatı, Bakır, Bakırcılık

THE ART OF COPPERSMITHING IN ANKARA

Öz

The study that is prepared with the aim of examining, emerging and documenting the Ankara
coppersmith craft having an important role in our country in terms of culturally and the people
making artifacts from copper is catered for not forgetting Ankara coppersmith craft in addition to
bring to light the unknown related to the this issue, document this new information and publicize
it.
The target population of this descriptive survey model is composed of the people
making artifacts from copper in Ankara and copper products; the sample group of the is composed
of 20 people making artifacts from copper in Ankara and 15 copper products.
For this study, the characteristics of people whose jobs are coppersmith, and their products
in Ankara have been obtained through survey questions by interviewing with each person. The
raw materials, devices, technique, size, design, the range and qualification of the products ,
observation and examination being made on the sample products that are used in producing of the
copper are ascertained.
According to findings obtained from the research, in Ankara, the coppersmith is one of the
main handcrafts and there are ones available who live off this art. In copper products, the technique
of “forging” is used extremely during structural forming. However, in superficial forming, the
technique of “scraping” is generally used.
Copper products in Ankara are produced as usage products (such as kitchen, bath etc.) and
decorative products (such as ornament, touristic etc.). Like in many branches of handcrafts, the
coppersmith of Ankara has some problems, too. It is thought that it will provide benefits in terms
of economic situation if the coppersmiths which are one of the traditional culture prosperities is
utilized in tourism.

Anahtar Kelimeler

Craft, Handcraft, Mineral Craft, Copper, Coppersmith

Kaynakça

• arlı, Mustafa.(1984) “beypazarı’nda dövme bakırcılık.”ankara:.s.20
• beZirCi, Z.( 2001). “konya’da bulunan bakır işçiliğinin bugünkü durumu.” yayımlanmış yüksek lisans Tezi. Selçuk üniversitesi konya .konya: s.23
• belli, Oktay- kayaOĞlu,i.gündağ.(1993)“anadolu’ da Türk bakırcılık sanatının gelişimi” . Sandoz kültür yayınları. Sayı 14. istanbul: s.299
• karpuZ, emine.(2002).»anadolu Mutfak alanında kullanılan bakır kaplar ve Osmanlı dönem] Örnekleri», Türkler, C. 12, ankara, s. 425-432
• kaya,Fatma.( 2010) “ gaziantep ve şanlıurfa illerinde yapılan bakırcılık sanatının incelenme- si.” g.ü. yayımlanmamış yüksek lisans tezi. ankara.s.43
• kaZMaZ, Süleyman.( 973) küçük sanat alanında bir inceleme. ankara:.s.89
• ÖZTürk,ismail.(1994)el sanatlarına giriş.istanbul:.s1
• SÖZen, Metin.(1998)’’Maden.’’ geleneksel Türk el Sanatları.’’istanbul..s.44
• Tan, nail. “bakırcılık sanatı”. Sümerbank aylık endüstri ve kültür dergisi. Cilt 15. ankara