TüRKİYE’DE DEĞİŞEN AİLE YAPISI: ILICA ŞEKER FABRİKASI ÖRNEĞİ

Yıl 2014, Cilt: 20 Sayı: 79, 137 - 150, 01.10.2014

Nuray Karaca

Öz

Toplum sürekli, bir değişim içindedir. Sosyal değişme sürecinde kurumlar çözülme ve
yeniden birleşme yaşarlar. Bu süreçte toplumsal bütünleşme gevşer ve gerginlikler ortaya çıkar. Bu
durumdan etkilenen en önemli kurumlardan biri olan aile sosyal ilişkilerin en küçük ve en temel
birimi olarak işlevleri, ilişki biçimleri ve ekonomik faaliyetleri ile farklılaşıp değişikliğe uğrar.
Cumhuriyetle birlikte değişen toplumsal yapı, değişimin göstergesi olan kadının modernleşme
süreci aynı zamanda ailenin de geleneksel yapıdan modern yapıya adapte olma sürecidir. Kıray,
toplumsal değişme modeli olarak seçtiği feodal yapıdan modern yapıya geçişi örneklendirdiği
Ereğli çalışmasında ailede meydana gelen değişimlerden bahsederken toplumda meydana gelen
değişimlere bağlı olarak aile bireylerinin değişen rolleri ile birlikte toplumdaki yerleşik pek çok
kanının da değiştiğini sergiler. Bu bağlamda çalışmamız hızlı bir değişim yaşayan toplumumuzda
bundan en çok etkilenen ailenin kırsaldaki uzantısından (Ilıca Şeker Fabrikası çalışanlarının aileleri
) hareketle dün ve bugün arasında yaşanan sosyokültürel sorunları sosyolojik bir perspektifle
analiz etmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Aile, toplum, değişim, muhafazakâr, modern, ataerkil, kırsal, kent

CHANGING FAMILY STRUCTURE IN TURKEY: THE EXAMPLE OF ILICA SUGAR FACTORY

Öz

The society is always changing. In the process of social change, institutions experience
dissociation and reunification. In this process, social integration loosens, and tension emerges.
The family, one of the most important institutions influenced by this situation, differentiates and
changes as the smallest and the most basic unit of the social relations with its functions, relation
forms and economical activities. The changing social structure, the modernization process of the
woman, which is the sign of the change, through the republic is also the process adaptation of
family from traditional structure to modern one. While mentioning the changes in the family in
his Ereğli study, which he has chosen model of social change and exemplified the transition from
feudal structure to modern one, Kıray states that many fixed opinions in society also change along
with the changing roles of family members depending upon the changes in the society.
With this regard, our study aims to analyse socio-cultural problems between present and past
through a sociological perspective from the rural extension of the family (families of the workers
in Ilıca Sugar Factory) influenced by the fast change in our society.

Anahtar Kelimeler

Society, family, change, conservative, modern, patriarchal, rural, urban

Kaynakça

• a. GİDDENS, Sosyoloji, Çev: ruhi esengün-ismail Öğretir, ihtar yayıncılık, istanbul, 1993.
• b. GÖKÇE, “evlilik kurumuna Sosyolojik yaklaşım”, aile yazıları, (derleyenler, beylü dikeçligil-ahmet Çiğdem), bilim Serisi 5/4. T.C.başbakanlık aile araştırma kurumu, ankara, 1990.
• e. KONGAR, “Türkiye’de aile: yapısı, evrimi ve bürokratik Örgütlerle ilişkileri, aile yazıları 2, der: beylü dikeçligil, ahmet Çiğdem, bilim serisi 5/2, T.C. başbakanlık aile araştırma kurumu, ankara, 1990, s. 86.
• e. KONGAR, izmir’de kentsel aile, Türk Sosyal bilimler derneği yayınları, ankara, 1972.
• F. FıNDıKOğLU, “Türklerde aile içtimaiyatı”. aile yazıları ı, der: beylü dikeçligil, ahmet Çiğdem, bilim serisi 5/1, T.C. başbakanlık aile araştırma kurumu, ankara, 1990.
• g. iÇli, Sosyal Sorunlar Çerçevesinde kentsel ailede aile içi ilişkiler - Sivas ili Örneği, yayınlanmamış doktora Tezi, Sivas, 1994.
• h.b. KAÇMAZOğLU, 1960 Sonrasında Türkiye’de yapılan Sosyoloji Çalışmalarına genel bir bakış”, dünyada ve Türkiye’de güncel Sosyolojik gelişmeler, Sosyoloji dergisi yayın- ları ııı, ankara, 1994, s. 53.
• h.Z. ülken, Sosyoloji, remzi kitabevi, istanbul,1966.
• k. CANATAN, e. YıLDıRıM, aile Sosyolojisi, açılım kitap, istanbul, 2009.
• M.b. KıRAY, ereğli, ağır Sanayiden Önce bir Sahil kasabası, bağlam yayınları, istanbul, 2000, s. 20.
• n. GÖLE, islam ve Modernlik üzerine Melez desenler, Metis yayınları, istanbul, 2000, s. 144.
• n. NİRUN, Sistematik Sosyoloji yönünden aile ve kültür, atatürk kültür Merkezi yayını, Sayı 73, ankara, 1994.
• n. SADAK, Sosyoloji, Maarif Matbaası, ankara, 1941.
• O. TÜRKDOğAN, Türkiye’de köy Sosyolojisi, ıQ kültür Sanat yayıncılık, 2006.
• Ö. SAYıN, aile Sosyolojisi, ege üniversitesi basımevi, izmir, 1990.
• Z. GÖKALP, Türk uygarlığı Tarihi, hazırlayan yusuf Çotuksöken, inkılap kitabevi, istanbul, 1991.