ÜÇ ÇARIN HİZMETİNDE BİR İSTANBULLU

Yıl 2014, Cilt: 20 Sayı: 79, 151 - 160, 01.10.2014

E. Zeynep Günal

Öz

Fyodor A.Emin, 18.yüzyıl Rus edebiyatının en ilginç yazarlarındandır. Çünkü Rusya’ya
geldiği ve burada yaşadığı süre içinde, nereli olduğu ve kim olduğu konusunda kesin bilgi
elde edilememiştir. Çağdaşları olan gazeteci ve yazar Novikov’la yayıncı Kopnin, edebiyat
çalışmalarından ve kendilerine anlattıklarından yola çıkarak Emin’in biyografisini oluşturmuşlardır.
Ama Sovyet araştırmacılar Beşenkovski ve Arzumanova, devlet arşivlerinde Emin’in atalarının
Polonya’dan gelerek Türkiye’ye yerleştiklerini kanıtlayan belgeler bulmuşlardır. Bu belgelere
göre Müslümanlığı kabul eden bir yeniçeri olarak Emin bilinmeyen bazı nedenlerle İstanbul’da
yaşamaya devam edememiş ve Rusya’ya gitmiş, burada ölünceye kadar üç çar için çalışarak
yaşamıştır. Emin göçmen olarak Rusya’da parasal sorunlarla uğraşmak zorunda kalmış ve üç
çara maaşının azlığından yakındığı dilekçeler yazmıştır. En sonunda II.Yekaterina Emin’e borç
vermiş ve bu borç karşılığında gelecekte yapacağı çeviriden bizzat haberdar edilmeyi istemiştir.
Emin ayrıca sıradan Rus okuyucusunu cezbeden romanlar yazarak, parasal sıkıntılarına edebiyat
aracılığıyla çözüm getirmeye de çalışmıştır. Emin, kısa edebiyat yaşamına ve Rusçayı sonradan
öğrenmesine rağmen üretken bir edebiyatçı ve sıradan halk arasında popüler bir macera romanı
yazarı olabilmiştir. Bugün İstanbullu Emin, Rus romanının kurucularından biri olarak kabul
edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fyodor A.Emin, 18.yüzyıl Rus edebiyatı, Novikov, Kopnin, Beşenkovski, Arzumanova

A WRITER FROM ISTANBUL WHO SERVED THREE TSARS

Öz

Fyodor A.Emin is one of the most interesting writers of the 18th century Russian literature,
because when he came to Russia and began to live there it was not well known where he was born
and who he was. The famous writer and journalist Novikov and the publisher Kopnin who were
his contemporaries tried to write Emin’s biography on the basis of his works and on what he had
told them. But the Soviet researchers Beshenkovsky and Arzumanova found several documents
in the Russian government archives, which proved that Emin’s ancestors were from Poland and
they migrated to Ottoman Turkey. According to these documents, Emin, who had to become a
muslim, couldn’t continue to live in Istanbul as an Otoman soldier because of some uncertain
reasons and went to Russia. He lived in Russia until the end of his life serving three tsars. Emin as
an immigrant was always in need of money and in debt. Several times he wrote official letters to
the tsars about his insufficient salaries. At the end Catherine the Great lent him money, and asked
to be notified about his every future translation, which would pay back the debt, given by her.
Besides, Emin tried to find a kind of solution in the literature life by publishing novels, which were
very attractive for the Russian people. In spite of his short literature life and learning Russian quite
late, Emin had managed to become a very productive and popular adventure-romance novel writer
among the ordinary people. Today Emin from Istanbul is considered to be one of the founders of
the Russian novel.

Anahtar Kelimeler

Fyodor A.Emin, 18th century Russian literature, Novikov, Kopnin, Beshenkovsky, Arzumanova

Kaynakça

• alpatova, T.a. (2012). Problema transformatsii individualnoy biografii v hudojestvennoe povestvovanie (Roman F.A.Emina “Nepostayannaya fortuna ili pohojdenie Miramonda”). elektronnıy jurnal “vestnik Moskovskogo gosudarstvennogo oblsstnogo universiteta”. 3. s. 83-89.
• arzumanova, M. (1961). Novoe o F. Emine, russkaya literatura, no:1. izd. akademiya nauk SSSr. leningrad. s.182-186.
• beşenkovski, ye.b. (1974). Jizn Fyodora Emina. Xvııı vek. Sbornik 9. izd. “nauka” leningradskoe otdelenie. leningrad,. s. 186-203.
• blagoy, d.d. (1955). İstoriya russkoy literaturı XVIII veka. gosudarstvennoe uçebno- pedagogiçeskoe izdatelstvo Ministerstva prosveşçeniya rSFSr. Moskva.
• inanır, emine. (2008). ı.petro ve ıı.yekaterina’nın kanatları altında Xvııı.yy.rus edebiyatı, iskenderiye yayınları.
• lyaşçenko, a. (1898). Publitsistiçeski element v romanah F.A.Emina. K istorii russkago romana. Tipo-litografiya r. golike. S.-peterburg.
• Tsimmerman, a. (1912). Emin Fyodor Aleksandroviç. russkiy biografiçeski slovar, t.24. Tipografiya glavnago upravleniya udelov. S.-peterburg. s. 228-230.