TÜRK KURTULUŞ SAVAŞI’NDA ATATÜRK’ÜN TARİH VE MİLLET ANLAYIŞI

Yıl 2014, Cilt: 20 Sayı: 79, 41 - 54, 01.10.2014

Mustafa Oral

Öz

Ulusların tarih yapmaları gibi yazmaları da kendilerine özgüdür. Ve her ikisi de güçlü olduğu
kadar dünya medeniyetler tarihinde söz sahibi olabilmişlerdir. Aynı şekilde varlık yokluk savaşımı
gibi olağanüstü olaylardan sonra ortaya çıkmaktadır. Ulusal devletlerin yeni bir kimlik arayışı da
bu kimlik arayışının ve bu oluşumun hemen ardından kendini göstermektedir. Bu kimlik ihtiyacı
üzerine milletler, yeni ve dinamik bir tarih görüşüne sarılırlar. Türk kültüründe de bu durum farklı
değildir. Türk Kurtuluş Savaşı sonrasında ordu ve milletin büyük komutanı Kemal Atatürk, yeni
devletin acil ihtiyaçlarından biri olarak bu konuyu görmüş ve uzun süredir üzerinde düşündü-
ğü yeni tarih anlayışının oluşumuna da önderlik etmiştir. Bu tarih anlayışı, kuru ve hamasetten
uzak, gerçekçi, işlevsel ve bilimseldir. Kemal Atatürk, geçmişten beri Türk tarih, dil ve kültürü-
nün özünü aramış, Pantürkizm ve Panislâmizm gibi geçmişte kimi zaman denenmiş, ancak Türk
kültüründe yerleşememiş anlayışların yerine, temeli Anadolu kültürüne dayalı bir anlayışı ortaya
koymuştur. Bu anlayışla Kemal Atatürk, Türk milletinin yaşadığı olağanüstü koşulların içinde
bir çıkış yolu aramış, modern anlamda bir ulusal kimlik ve kişilik bina edilmesine katkıda bulunmuştur.
Dolayısıyla varlık yokluk mücadelesi içinde hem savaşı hem de savaş sonrası yeni millet
tanımı ve ulusal tarih bilincini belirlemiştir. Bu makalede, Kurtuluş Savaşı’nda Kemal Atatürk’le
birlikte görülen yeni ulus ve tarih anlayışının ulusal planda kabul ettirilmesi ve savunulması üzerinde
durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Kurtuluş Savaşı, tarih anlayışı, tarih yazımı, Türkler, Türkiye

ATATURK’S CONCEPTION OF HISTORY AND NATIONS IN TURKISH WAR OF INDEPENDENCE

Öz

It’s peculiar that nations make its history such as writing its history. And both had to have a
voice in the history of world civilization when they became strong. Likewise, it occured after an
extraordinary events such as struggle of presence-absence. And a new identity research of national
states rise to the occasion right after from this identity research and creation. Nations are wrap
cling to a new and dynamic view of history on this identity needs. In Turkish culture, this situation
is no different. Kemal Ataturk, the Great Commander of the army and nation, has seen this issue
one of the urgent needs of the new states and led the new understanding of history that thought
for a long time, after the Turkish War of Independence. This conception of history is away from
dry and heroism, it is realistic, functional and scientific. Kemal Ataturk search for the essence of
Turkish history, language and culture all along, and revealed based on basic reason of Anatolian
culture, instead of reasons tried in the past sometimes, like Pan-Turkism and Pan-Islamism, but
couldn’t established in Turkish culture. Kemal Ataturk, looked for a way out in extraordinary circumstance
that Turkish nation inhabited and contributed to built a national identity and character
in the modern sense, in this understanding. Thus, he has determined the new definition of nation
and national historical consciousness both war and post-war in the struggle for presence-absence.
In this article, will be able to emphasize of the new nation and understanding the history to get
accepted and defended by Ataturk in the Turkish War of Independence, in the national plan.

Anahtar Kelimeler

Ataturk, War of Independence, historical thinking, historiography, Turks, Turkey

Kaynakça

• adıvar, halide edip; Türk’ün Ateşle İmtihanı, 11. baskı, istanbul, 1994.
• ağaoğlu, Samet; Kuva-yı Milliye Ruhu, 3.baskı, istanbul, 1963.
• atatürk, kemal; Nutuk, ankara, TTk, 1991.
• ---------------; Nutuk (Vesikalar), ankara, TTk, 1991.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, C.ı-ııı, ankara, aaM, 1997.
• atay, Falih rıfkı; Atatürk’ün Bana Anlattıkları, istanbul, Sel, 1955.
• başgöz, ilhan; Türkiye’nin Eğitim Çıkmazı ve Atatürk, ankara, 1995.
• Copeaux, e.; Türk Tarih Tezinden Türk-İslâm Sentezine, istanbul, 2006.
• emre, ahmed djevad; Les Turcs d’aprés les auteurs célébres, istanbul, 1919.
• ezgü; Fuat; “atatürk’ün Fahrî Müderrislik diploması”, Tarih Hazinesi, nu.5 (15 Ocak 1951).
• “garp Müelliflerinin şehadeti”, Vakit, 12 haziran 1335.
• gökberk, Macit; “Tarih bilinci”, Ömer asım aksoy armağanı, ankara, 1978.
• günaltay, şemseddin; “atatürk’ün Tarihçiliği ve Fahrî profesörlüğü hakkında bir hatıra”, Bel- leten, nu.ııı/10 (1 nisan 1939).
• inalcık, h.; “Türk ilmi ve Fuat köprülü”, Türk Kültürü, nu.vı/65 (Mart 1968).
• ---------------; “atatürk’te Tarih şuuru”, Türk Kültürü, nu.vı/67 (Mayıs 1968).
• inan, afet; “istiklâl Savaşımızda Tarih bilgisinin rolü”, Atatürk Hakkında Konferanslar, ankara, TTk, 1946. karal, enver Ziya; “atatürk’ün Türk Tarih Tezi”, Atatürk Hakkında Konferanslar, ankara, TTk, 1946. kitsikis, dimitri; Yunan Propagandası, istanbul, t.y. köprülü, M. Fuad; “bir hâtıra”, Belleten, nu.ııı/10 (1nisan 1939).
• Pontus Meselesi, yay.haz. yılmaz kurt, ankara, TbMM, 1995.
• Tachau, Frank; “The Search for national ıdentity amongs Turks”, Die Welt des ıslams, nu.vııı/3 (1963).
• Timur, Taner; Türk Devrimi ve Sonrası, 5.baskı, ankara, imge, 2001.
• Turan, şerafettin; Türk Devrim Tarihi, 1. kitap, ankara, bilgi, 1991.
• ülken, hilmi Ziya; Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, istanbul, 1992.