Sosyal Paylaşım Ağlarında Gençlerin Sosyalleşme ve Kimlik İnşası Süreçleri: Facebook Örneği

Yıl 2015, Cilt: 21 Sayı: 83, 125 - 147, 01.12.2015

Tuba Sütlüoğlu

Öz

Günümüzde zamanının önemli bir kısmını sosyal paylaşım ağlarına ayıran bireylerin sayısı artmış, küçülen yeni medyanın da etkisiyle bu ağlar daha sık ziyaret edilen sanal ortamlar haline gelmiştir. Özellikle gençlerin günlük yaşamının vazgeçilmez bir parçası olan sosyal ağların yaygın kullanımı, çevrimiçi ve çevrimdışı dünyalar arasındaki geçişleri sıklaştırmış; bütün bu gelişmeler de sosyalleşme olgusunun tanımını yeniden yapmayı gerekli kılmıştır. Ayrıca bu ağlar, yeni sosyalleşme mekânları olmanın yanı sıra, bireylere yüz yüze ilişkilerinde gerçekleştiremedikleri tarzda kendilerini ifade etme olanağı tanıması bakımından yeni kimlik mekânları olarak da tarif edilebilir. Bu çalışma ise, Eskişehir’de yaşayan 15-24 yaşları arasındaki gençlerin, kimlik inşasına dönük birçok özellik ve uygulamayı bir arada bulunduran Facebook’u kullanım pratiklerini; onu ne düzeyde ve nasıl kullandıklarını, ağ üzerinde gerçekleştirdikleri sosyalleşme biçimlerini ve kimlik inşası süreçlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Goffman’ın dramaturji teorisi ile “demir atılmış ilişkiler” ve “hareketsiz toplumsallaşma” gibi İnternet dolayımıyla kurulan ilişki biçimlerine işaret eden yeni kavramlar çalışmanın kavramsal çerçevesini oluşturmaktadır. Bu bağlamda, araştırmada nicel ve nitel veri toplama teknikleri birlikte kullanılmıştır. 402 genç ile yapılan anket çalışmasını takiben, 6’sı yüz yüze ve 3’ü çevrimiçi olmak üzere toplam 9 genç ile yarı-yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş ve 8’inin izinleri alınarak Facebook profilleri incelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Sosyal Paylaşım Ağları, Facebook, Sosyalleşme, Kimlik İnşası

Young People’s Socialization and Identity Construction Processes in Social Networks: The Case of Facebook

Öz

Today, the number of individuals who allocate an important part of their time for social networks has increased and these networks have become more frequently visited virtual platforms together with the effect of new downsized media tools. Extensive usage of social networks, which are an irreplaceable part of especially young peoples’ daily life, has quickened the transition between online and offline worlds and all these developments have required redefinition of socialization phenomenon. Moreover, these networks can be described as new identity platforms, besides being new socialization platforms, in terms of enabling the individuals to express themselves in a way they couldn’t achieve in their face-to-face relationships. This study aims at presenting the Facebook usage practice, which keeps identity building-oriented many features and applications together, of young people between 15-24 years of age and living in Eskişehir, the level and way they use it, their socialization patterns on network and identity building processes. The dramaturgy theory of Goffman and new concepts such as “anchored relationships” and “immobile socialization” pointing at the types of relationships that are established through internet comprise the conceptual framework of the study. In this sense, quantitative and qualitative data collection techniques were used together in the research. Following the survey study carried out with 402 young individuals, semi-structured interviews were conducted with 9 young individuals in total - 6 face to face and 3 online interviews - and Facebook profiles of 8 individuals were examined through their permission.

Anahtar Kelimeler

Social Network Sites, Facebook, Socialization, Identity Construction

Kaynakça

• Bakardjieva, M. (2003). Virtual togetherness: an everyday life perspective [Elektronik Sü- rüm]. Media, Culture & Society, 25 (3), ss.291-313.
• Bakıroğlu, C.T. (Ocak 2013). Sosyalleşme ve Kimlik İnşası Ekseninde Sosyal Paylaşım Ağ- ları [Bildiri]. Akademik Bilişim 2013, Antalya: Akdeniz Üniversitesi. Erişim Tarihi: 17.12.2013, http://ab.org.tr/ab13/bildiri/228.pdf
• Bilton, N. (30 Haziran 2013). Disruptions: Social Media Images Form a New Language Online. Erişim Tarihi: 1 Temmuz 2013, http://bits.blogs.nytimes.com/2013/06/30/ disruptions-social-media-images-form-a-new-language-online/?_r=1
• Bouvier, G. (2012). How Facebook users select identity categories for self-presentation [Elektronik Sürüm]. Journal of Multicultural Discourses, 7 (1), ss.37-57.
• boyd, d. M., Ellison, N. B. (2008). Social network sites: definition, history, and scholarship [Elektronik Sürüm]. Journal of Computer-Mediated Communication, 13, 210-230.
• boyd, d. (2014). It’s complicated: The social lives of networked teens [Elektronik Sürüm]. London: Yale University Press.
• Demez, G. (2005). Kabadayıdan Sanal Delikanlıya Değişen Erkek İmgesi. İstanbul: Babil Yayınları.
• Demez, G. (2013). Toplumsal Etkileşim Alanı Olarak Sosyal Medya: Yeni Kapanma ve Öz- gürleşme Alanları. M. Tuna (Ed.). VII. Ulusal Sosyoloji Kongresi Yeni Toplumsal Ya- pılanmalar: Geçişler, Kesişmeler, Sapmalar Bildiri Kitabı 1 (s. 435-447). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi. Erişim Tarihi: 25 Şubat 2014, http://www.sosyolojikongresi. org/ekitap/Cilt%201.pdf
• Goffman, E. (2012). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu (B. Cezar, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• İnceoğlu, M. (2010). Tutum Algı İletişim (5. bs.) [Elektronik Sürüm]. İstanbul: Beykent Üni- versitesi Yayınları.
• Karakartal, M. (21 Ağustos 2013). Sosyal medya perhizi. Hürriyet. Kelebek, s. 5.
• Karakoç, E., Gülsünler, M. E. (2012). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında Face- book: Konya üzerine bir araştırma [Elektronik Sürüm]. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 18, ss.42-57.
• Koçer, M. (2012). Erciyes Üniversitesi Öğrencilerinin İnternet ve Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları [Elektronik Sürüm]. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 18, ss. 70-85.
• Lampe, C., Ellison, N., Steinfield, C. (2006). A Face(book) in the Crowd: Social Searching vs. Social Browsing. In Proceedings of the 2006 20th Anniversary Conference on Computer-Supported Cooperative Work (CSCW 2006), New York: ACM Press, 167- 170. Erişim Tarihi: 3 Ocak 2015, http://www-personal.umich.edu/~enicole/lampe_ et_al_2006.pdf
• Lampe, C., Ellison, N., Steinfield, C. (2007). A familiar Face(book): Profile Elements as signals in an online social network. Proceedings of Conference on Human Factors in
• Computing Systems (CHI 2007), New York: ACM Press, 435-444. Erişim Tarihi: 3 Ocak 2015, http://www-personal.umich.edu/~enicole/lampe_et_al_2007.pdf
• Lin, N. (1976). Foundations of Social Research. New York: McGraw-Hill Book Company.
• Okcu, H., Çelik, A., Çalışkan, N. ve Yıldırım, V. (2010). İstatistiklerle Eskişehir 2009. Eski- şehir: Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Yayını. Erişim Tarihi: 09 Şubat 2013, http:// www.eskisehir-bld.gov.tr/SPOT/istatistik_esk/istatistik_esk.pdf
• Subaşı, N. (2005). İnternet ve Sanal Cemaat Tartışmaları. içinde M. Binark ve B. Kılıçbay (Der.). İnternet, Toplum, Kültür (ss. 106-117). Ankara: Epos Yayınları.
• Sütlüoğlu, T. (2014). Bir Sosyal Paylaşım Ağı Olarak Facebook’ta Gençlerin Sosyalleşme ve Kimlik İnşası Süreçleri. F. Alver (Ed.). 1. Uluslararası İletişim Bilimi ve Medya Araştırmaları Kongresi Bildiriler II (ss. 22-34). Kocaeli: Volga Yayıncılık.
• Şener, G. (2009). Kimlik Paylaşımından Gözetime: Türkiye’de Facebook Kullanımı Üzerine Bir Saha Çalışması. Yeditepe Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Çalışmaları Der- gisi, 10, ss.169-199.
• Şener, G., Özkoçak, Y. (2013). Sosyal Ağlarda Görünür Olmak: Facebook Fotoğraflarında Bireyin Kendisini Sunum Stratejileri. içinde C. Bilgili ve G. Şener (Der.). Sosyal Medya ve Ağ Toplumu 2: Kültür, Kimlik, Siyaset (ss. 121-154). İstanbul: Reklam Ya- ratıcıları Derneği.
• Timisi, N. (2005). Sanallığın Gerçekliği. içinde M. Binark ve B. Kılıçbay (Der.). İnternet, Toplum, Kültür (ss. 89-105). Ankara: Epos Yayınları.
• Toprak, A., Yıldırım, A., Aygül, E., Binark, M., Börekçi, S. ve Çomu, T. (2009). Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook: “Görülüyorum öyleyse varım ”. İstanbul: Kalkedon Yayın- ları.
• Uğur, A., Bilici, M. (1998). Bilgi Toplumu, İnternet ve Demokrasi: Dijital Alemin Genleşen Kamusal Alanı. Yeni Türkiye, 19, ss.488-496.
• Yurchisin, J., Watchravesringkan, K., McCabe, D. (2005). An exploration of identity re- creation in the context of internet dating [Elektronik Sürüm]. Social Behavior and Personality, 33 (8), ss.735-750.
• Zhao, S.; Sherri, G.; Martin, J. (2008). Identity construction on Facebook: Digital empower- ment in anchored relationships [Elektronik Sürüm]. Computers in Human Behavior, 24, ss.1816-1836. http://newsroom.fb.com/company-info/ Erişim Tarihi: 29.12.2014.