“CEZA SÖMÜRGESİ” VE OTORİTERYANİZME KAFKAESK BİR YAKLAŞIM

Yıl 2016, Cilt: 22 Sayı: 86, 77 - 92, 01.05.2016

Medine Sivri , Fulya Çelik

Öz

Edebiyat tarihi açısından yeni nesnelcilik akımına dâhil edilen Franz Kafka, aydınlanmacı aklın her şeye bir açıklama getirebileceği inancının çöktüğü, akıldışı, sezgisel boyutun gerçekliğe ulaşmada devreye girdiği bir dönemde eserler verir. 1919- 1932 yıllarını kapsayan bu dönemde I. Dünya Savaşı’nın sonuçları, endüstri, bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeler, ekonomik düzenin de insanlar üzerindeki etkisiyle insanın madde egemenliği altında ezilerek kitle insanına dönüşmesi kurgusal düzlemde Kafka’nın eserlerinde yeniden hayat bulur. Özne ve nesne arasındaki sınırlar silinir. Gerçeklik bir bütün olmaktan çıkarak ayrıntılara önem kazandırır.  Bu bağlamda çalışma kapsamında, modern edebiyat akımının öncü ismi Kafka’nın Ceza Sömürgesi adlı öyküsünden yola çıkarak modern toplumun en önemli bileşenlerinden bürokratik/hiyerarşik ilişki açmazı ve insanın madde egemenliği altında ezilerek otoriteryan bir kişiliğe dönüşmesi kafkaesk unsurlar çerçevesinde sosyo-psikolojik ve otobiyografik bir yaklaşımla incelenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kafkaesk unsurlar, madde egemenliği

Kaynakça

• Adorno, T. W. (2011). Otoritaryen Kişilik Üstüne, Çev. Doğan Şahiner, İstanbul: Say Yayınları.
• Arman, A. (2002). “İmge Kavramının Sorunsalı Üzerine. Flaubert ve Kafka - “Bovarizm” ve “Kafkaesklik”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt 42, Sayı 1-2, ss. 197-209.
• Aytaç, Gürsel. (2005). Çağdaş Alman Edebiyatı, Ankara: Babil Yayıncılık.
• Canetti, E. (1998). Kitle ve İktidar, Çev. Gülşat Aygen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Deleuze, G. - Felix Guattari. (2001). Kafka Minör Bir Edebiyat İçin, Çev. Özgür Uçkan-Işık Ergüden, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ecevit, Y. (2014). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Freud, S. (1996). Kitle Psikolojisi, Çev. Kamuran Şipal, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Fromm, E. (1992) (a). Marx’ın İnsan Anlayışı, Çev. Aydın Arıtan, İstanbul: Arıtan Yayınevi.
• Fromm, E. (1992) (b). Yeni Bir İnsan Yeni Bir Toplum, Çev. Necla Arat, İstanbul: Say Yayınları.
• Fromm, E. (1994) (c). Sevginin ve Şiddetin Kaynağı, Çev. Yurdanur Salman-Nalan İçten, İstanbul: Payel Yayınevi.
• Gündüz, U. (2011). “Kafka Metinlerinde İletişim, İletişimsizlik ve ve Yabancılaşma Olgusu Üzerine…”, Selçuk İletişim Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, ss. 83-95.
• Hawes, J. (2010). Hayatınızı mahvetmeden önce neden KAFKA okumalısınız?, Çev. Suğra Öncü, İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Hoffer, Eric. (2005). Kesin İnançlılar, Çev. Erkıl Günur, İstanbul: İm Yayınevi.
• Horkheimer, M. (1994). Akıl Tutulması, Çev. Orhan Koçak, İstanbul: Metis Yayınları.
• Janouch, G. (1966). Kafka İle Konuşmalar, Çev. A. Turan Oflazoğlu, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Kafka, F. (2011). Ceza Sömürgesi, Çev. A. Turan Oflazoğlu, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Kafka, F. (2014). Babama Mektup, Çev. Kamuran Şipal, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Kundera, M. (2014). Roman Sanatı, Çev. Aysel Bora, İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Litowitz, D. E. (2002). “Franz Kafka’s Outsider Jurisprudence”, Law & Social Inquiry, Volume 27, Issue 1, pp. 103-137.
• Salihoğlu, H. (1983). “Doğumunun 100. Yılında Kafka’nın Güncelliği”, Hacettepe Üniversitesi Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, ss. 39-46.
• Sarı, A. (2009). Kafkaesk Anorexia, Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
• Sivri, M. (2002). “Kafka’nın “Babama Mektubu” ve Susanna Tamaro’nun “Öyle Bir Çocukluk (Tek Ses İçin)” Adlı Öyküsünde Kötü Tanımlanmış Çocukların Dramı ve Şiddetin Kaynağı”, ss. 81-98, Çocuk Edebiyatına Ve Çocuk Hekimliğine Yansıyan Şiddet Sempozuyumu, (2003), Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Basımevi.
• Wagenbach, K. (1997). Franz Kafka Yaşamöyküsü, Çev. Kamuran Şipal, İstanbul: Cem Yayınevi.