Pertev Naili Boratav-Oğuz Tansel Mektuplaşması

Yıl 2015, Cilt: 21 Sayı: 84, 159 - 174, 15.11.2015

Mehmet Çevik

Öz

Halk biliminin çeşitli alanlarında incelemeler yapmış ve eserler vermiş olan Prof. Dr. 

Pertev Naili Boratav, Türkiye’de halk bilimi çalışmalarının gerçek anlamda bilimsellik 

ve saygınlık kazanmasında önemli rol oynamış araştırmacılardan biridir. Boratav’ın 

öğrencisi olan Oğuz Tansel de hem önemli bir şair ve yazar hem de önemli bir halk bilimi 

araştırmacısıdır. Bir bütün olarak Oğuz Tansel isminin oluşmasında, ancak özellikle de 

Tansel’in halk bilimci kimliğinin ortaya çıkıp gelişmesinde en çok katkısı bulunan kişilerden 

biri, hocası Pertev Naili Boratav’dır. Yetiştiği ortamın da katkısıyla, çocukluk yıllarından 

itibaren halk kültürüyle yakından ilgilenen Oğuz Tansel, Boratav’la tanıştıktan sonra bu 

ilgisini bilimsel bir zemine oturtur. Bu tanışmayla birlikte Boratav ve Tansel arasında yaşam 

boyu sürecek ve aile üyelerini de kapsayacak güçlü bir dostluğun da temelleri atılır. Böylece 

Boratav ve Tansel, ilerleyen dönemlerde bilimsel, sanatsal, kültürel ve kişisel sorunların 

değerlendirilip tartışıldığı bir mektuplaşma sürecini de başlatır ve 1950’lerden 1990’lara kadar 

uzanan süreçte yıllarca mektuplaşırlar. Karşılıklı gönderilen bu mektupların bir kısmı bugün 

Tansel ailesinin özel arşivinde, bir kısmı da Tarih Vakfı’nın Pertev Naili Boratav Arşivi’nde 

bulunmaktadır. Bu çalışma, özellikle halk bilimi, Boratav ve Tansel’le ilgili araştırmalar 

yapan bilim ve sanat çevrelerine söz konusu mektupları tanıtmayı amaçlamaktadır. Bu 

nedenle çalışmada, söz konusu mektuplar ana hatlarıyla ele alınıp biçim ve içerik özellikleri 

açısından değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Halk bilimi, Pertev Naili Boratav, Oğuz Tansel

Kaynakça

• Başgöz, İ. (1998). “Pertev Naili Boratav’ın Türk ve Dünya Folklor Araştırmalarındaki Yeri”. Pertev Naili Boratav’a Armağan, (haz. Metin Turan), Ankara: Kültür Bakanlığı, 17-32.
• Baykurt, F. (1996). “Çile Eri Oğuz Tansel”. Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel, (haz. Metin Turan), Ankara: Ürün, 12-16.
• Binyazar, A. (1996). “Üç Kanatlı Masal Kuşu”. Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel, (haz. Metin Turan), Ankara: Ürün, 9-11.
• Görkem, İ. (1999). “Prof. Pertev N. Boratav’ın 1927-1944 Dönemi ve Atsız Mecmua’daki Yazıları”. Millî Folklor, VI, 42: 6-30.
• Günaltılı Gündüz, Ö. (2008). “Oğuz Tansel’in Masal Kitaplarının Eğitim Değeri ve Türkçeye Katkısı”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı.
• Günay, U. (1998). “Prof. Dr. Pertev Naili Boratav’ı Kaybettik”. Millî Folklor, V, 38: 3-4.
• Gürsoy, N. (1996). “Bir Büyük İnsan”. Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel, (haz. Metin Turan), Ankara: Ürün, 49-50.
• Halman, T. S. (1996). “Tansel’de Öz ve Özgünlük”. Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel, (haz. Metin Turan), Ankara: Ürün, 59-65.
• Kayalı, K. (1998). “Sosyal Bilim Alanındaki Düşünce Zaafları-Pertev Naili Boratav’ın Yazdıklarını Folklorik Malzeme Haline Getirirken”. Pertev Naili Boratav’a Armağan, (haz. Metin Turan), Ankara: Kültür Bakanlığı, 49-57.
• Özdemir, N. (1998). “Çocuk Oyunu Araştırmalarında Prof. Dr. Pertev Naili Boratav’ın Yeri”. Millî Folklor, V, 38: 5-8.
• Öztürk, A. O. (2008). “Masalları Uyutmak”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, I, 3: 494-499.
• Parlatır, İ. vd. (2014). “Mektuplar Üzerine Birkaç Söz”. Güzel Yazılar-Mektuplar, Ankara: Türk Dil Kurumu, XV-XVIII.
• Polat, Ö. F. (2009). “Oğuz Tansel’in Masallarında Çocuk ve Eğitim Teması”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı.
• Tansel, A. (2003). “Oğuz Tansel’in Yaşamı ve Eserleri”. Folklor/Edebiyat, IX, 33: 131-133.
• Tansel, O. (1976). Al’lı ile Fırfırı. İstanbul: Yaz.
• Turan, M. (1996). “Oğuz Tansel Kitabı”. Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel, (haz. Metin Turan), Ankara: Ürün, 3-4.
• Turan, M. (1998). “Önsöz Yerine”. Pertev Naili Boratav’a Armağan, (haz. Metin Turan), Ankara: Kültür Bakanlığı, IX-XI.
• Uyguner, M. (1996). “Oğuz Tansel’in Masalları”. Üç Kanatlı Masal Kuşu: Oğuz Tansel, (haz. Metin Turan), Ankara: Ürün, 33-39.